Odejście z pracy za porozumieniem stron, czy można zmienić zdanie w trakcie wypowiedzenia?

Porozumienie stron w zakresie zmiany warunków pracy i płacy

Na mocy porozumienia stron, czyli poprzez aneks, można w umowie o pracę zmienić wszystko, bez względu na trwający okres wypowiedzenia. Jak widać, pracodawca nie chce mieć z Panią umowy – można tak wywnioskować z jego stanowiska.

Zgodnie z zasadą swobody umów, w zakresie warunków pracy i płacy strony stosunku pracy mają prawo kształtować je na zasadzie porozumienia stron, również na niekorzyść pracownika, przy zachowaniu minimalnych wymogów określonych przez prawo pracy. Porozumienie stron w zakresie zmiany warunków pracy i płacy wymaga złożenia zgodnego oświadczenia woli stron stosunku pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2006 r., II PK 186/05, LexPolonica nr 1087853 (OSNP 2007, nr 1-2, poz.) zasadnie stwierdził, że zmiana wysokości wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę wymaga złożenia zgodnego oświadczenia woli stron stosunku pracy (art. 11 Kodeksu pracy – „K.p.”), do którego może dojść w trybie ofertowym lub negocjacyjnym (art. 70 § 1 lub art. 72 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 K.p.).

Zobacz też: Anulowanie aneksu do umowy

Aneks do umowy o pracę w okresie wypowiedzenia

Teraz może Pani podpisać aneks lub przedstawić pracodawcy pisemną ofertę zatrudnienia Pani na 1/2 etatu.

Pracodawca nie jest związany ani jednym, ani drugim – to znaczy może, ale nie musi, zgodzić się na jakąkolwiek zmianę. Okres wypowiedzenia trwa, zgodnie ze złożonym przez Panią wypowiedzeniem.

Może Pani jeszcze uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli, ale nie jest to prosta procedura. W myśl art. 30 § 1 K.p. – umowa o pracę rozwiązuje się:

1. na mocy porozumienia stron;
2. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem);
3. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia);
4. z upływem czasu, na który była zawarta;
5. z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

Na pierwszym miejscu w katalogu sposobów rozwiązania umowy o pracę umieszczono porozumienie stron, a więc czynność prawną składającą się z dwóch zgodnych oświadczeń woli stron stosunku pracy ukierunkowanych na rozwiązanie umowy. Jest to zatem w istocie umowa rozwiązująca stosunek pracy. Można zakładać, że takie właśnie ulokowanie porozumienia rozwiązującego w komentowanym przepisie świadczy o traktowaniu go przez ustawodawcę jako preferowanego sposobu zakończenia umowy, biorąc zwłaszcza pod uwagę to, że ma ono charakter bezkonfliktowy. Trzeba przy tym podkreślić, że pracownik i pracodawca decydują w tym przypadku wspólnie nie tylko o samym rozwiązaniu umowy o pracę, ale również o warunkach tego rozwiązania. W związku z tym, że regulacja kodeksowa tej czynności prawnej jest lakoniczna, zachodzi często potrzeba posiłkowego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego (K.c.) o składaniu oświadczeń woli i zawieraniu umów. Oświadczenie woli składające się na porozumienie rozwiązujące umowę o pracę może być dotknięte wadami, co oznacza konieczność odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o tego rodzaju wadach (art. 82-88 K.p.c. stosowane w zw. z art. 300 K.p.).

Oświadczenie woli złożone pod wpływem błędu

Zgodnie z art. 82 K.c. – nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Z kolei w myśl art. 84 § 1 K.c. – w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny) (§ 2). W art. 87 K.c. określono, iż osoba, która złożyła oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mogła się obawiać, iż jej samej lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał (art. 88 § 1 i 2 K.p.c.).

Kiedy oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę można unieważnić?

W przypadku pracownika możemy mieć niekiedy do czynienia ze złożeniem oświadczenia woli w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Wówczas złożone oświadczenie jest nieważne. W praktyce raczej rzadkie bywają przypadki wyrażenia zgody na porozumienie rozwiązujące pod wpływem bezprawnej groźby. Wówczas pracownik może uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli poprzez złożenie pracodawcy stosownego oświadczenia na piśmie (art. 88 K.c.). Realnym problemem bywa ocena tego, czy za groźbę bezprawną możliwe jest uznanie wysuniętej przez pracodawcę groźby zwolnienia dyscyplinarnego, a więc zastosowanie legalnego środka prawnego. W doktrynie prawa słusznie przyjmuje się, że jeśli były podstawy takiego zwolnienia, zgoda na porozumienie rozwiązujące jest dla pracownika korzystnym sposobem zakończenia zatrudnienia.

Nie opisała Pani szczegółów wypowiedzenia umowy. Nie wiem, czy są podstawy do uchylenia się od skutków tego oświadczenia. Być może szerszy opis pozwoliłby na wskazanie takiej możliwości. Obecnie jednak pracodawca może, ale nie musi, zgodzić się na jakąkolwiek zmianę zakończenia Pani stosunku pracy na zatrudnienie Pani na 1/2 etatu. Najlepiej byłoby podpisać aneks:

„Niniejszym strony zgodnie oświadczają, iż pracownica uchyla się od oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, a pracodawca wyraża na to zgodę.

Od dnia … strony dokonują zmiany umowy o pracę, ustalając:

• wymiar czasu pracy – 1/2 etatu
• wynagrodzenie – …
• pozostałe warunki umowy pozostają bez zmian.”

Aneks może z datą wcześniejszą niż data zakończenia zwolnienia lekarskiego, ale proponuję nie podpisywać nic w czasie trwania L4, bo może to zostać uznane za wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem i zostanie Pani pozbawiona zasiłku. Zatem odradzam.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.