• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Pracuję jako pedagog szkolny w dwóch szkołach publicznych, podstawowych. W jednej mam cały etat, w drugiej pół. Umowy na czas nieokreślony z mianowania. Mam również dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności. Dziecko wymaga w następnym roku szkolnym zwiększonej opieki, ma 6 lat, ale nie chcę zwalniać sie z pracy. Czy mogę wziąć urlop wychowawczy w jednej placówce i pracować w drugiej tylko na 1 etat? czyli 22 h tygodniowo? Z urlopu wychowawczego korzystałam już 3 razy, trwał łącznie około 2 lat. Ile razy mogę jeszcze skorzystać z urlopu wychowawczego? Czy ten urlop dzieli się na podstawowy do 36 miesięcy i dodatkowy? Czy można z nich łącznie korzystać? Czy jeśli złożę wypowiedzenie w trakcie roku szkolnego, będąc na urlopie wychowawczym, to dyrektor musi wyrazić zgodę na moje zwolnienie? Czy wówczas obowiązuje mnie 3-miesięczne wypowiedzenie?
Uprzejmie wskazuje, że podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na zapytanie jest ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Zgodnie z art. 186 Kodeksu pracy „pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia”. Nadto w oparciu o § 3 „jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa w § 2, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia”.
Celem urlopu wychowawczego jest stworzenie pracownikowi korzystnych warunków do sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w sytuacji trudności z połączeniem obowiązków opiekuńczych z obowiązkami zawodowymi. Powoduje on czasowe zawieszenie obowiązku świadczenia pracy po stronie pracownika, zaś po stronie pracodawcy obowiązku zatrudniania go i świadczenia wynagrodzenia. Prawo do urlopu wychowawczego nie jest uzależnione od braku możliwości zapewnienia opieki dziecku przez innego domownika; opieka osoby udającej się na urlop nie musi mieć charakteru wyłącznego. Jeżeli pracownik pozostaje w dwóch stosunkach pracy, z uprawnienia do urlopu wychowawczego może skorzystać u obu pracodawców bądź tylko u jednego z nich (zasada ta ma odpowiednie zastosowanie w przypadku zatrudnienia u większej liczby pracodawców). Prawo do tego urlopu jest także niezależne od okoliczności, czy drugi rodzic (opiekun dziecka) ma status pracownika, ubezpieczonego czy też osoby nieobjętej ubezpieczeniem.
Pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 35 miesięcy, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Oznacza to, że jeżeli zacznie on korzystać z tego uprawnienia, gdy dziecko będzie miało przykładowo 4 lata, to maksymalny wymiar urlopu wychowawczego z uwagi na kryterium wieku dziecka ulegnie skróceniu.
W oparciu o § 8 urlop wychowawczy jest udzielany nie więcej niż w 5 częściach. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu. Nie jest konieczne zachowanie ciągłości. Urlop ten może być bowiem dzielony maksymalnie na pięć części. Części te nie muszą być równe i nie muszą być wykorzystywane bezpośrednio po sobie. Także jeśli z urlopu korzystają oboje rodzice, łączna liczba części urlopu wychowawczego nie może przekraczać pięciu. Skoro skorzystała Pani już 3 razy z urlopu wychowawczego, to może Pani skorzystać z niego jeszcze dwukrotnie.
Poza urlopem wychowawczym przewidzianym w art. 186 § 1 przysługującym każdemu pracownikowi na dziecko w wieku do 6 lat, pracownik w szczególnym przypadku może skorzystać z urlopu także po przekroczeniu przez dziecko tego wieku. Z uprawnienia tego może skorzystać rodzic (opiekun) zatrudniony co najmniej 6 miesięcy, opiekujący się dzieckiem posiadającym orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Ten szczególny (dodatkowy) urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy może wykorzystać do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Skorzystanie z tego uprawnienia jest niezależne od tego, czy pracownik wcześniej korzystał z urlopu wychowawczego. Również ten urlop może być wykorzystany w pięciu częściach i podzielony pomiędzy oboje rodziców (opiekunów); mogą oni z niego korzystać również jednocześnie. Także do tego urlopu stosuje się zasadę, że każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego z wymiaru 36 miesięcy, co w praktyce oznacza, że pracownik może skorzystać z tego urlopu maksymalnie w wymiarze 35 miesięcy. Zatem jest to dodatkowy urlop, który przysługuje poza urlopem wychowawczym.
Zgodnie z art. 1862 Kodeksu pracy „w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem”.
Korzystanie z urlopu wychowawczego nie pozbawia pracownika możliwości podjęcia pracy albo rozpoczęcia innej działalności zarobkowej. Pracownik może także podjąć w tym czasie naukę lub szkolenie. Jednak żadna z tych aktywności nie może wyłączać możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W każdym bowiem przypadku trwałego zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dlatego też pod takimi warunkami może Pani w jednej placówce pracować a w drugiej pozostać na urlopie wychowawczym.
Jeżeli chodzi o złożenie wypowiedzenia, to niezależnie od tego, czy przebywa Pani na urlopie wychowawczym, czy też nie, to musi Pani zachować wymagane przez przepisy terminy wypowiedzenia. W zależności od rodzaju placówki, w której jest Pani zatrudniona, to będzie to albo 3 miesiące, albo 3 miesiące, które będą liczone dopiero na koniec maja.
Mama łączy urlop wychowawczy z pracą na część etatu
Katarzyna pracuje jako księgowa i ma dwuletnie dziecko. Chciała spędzać z nim więcej czasu, ale nie mogła całkowicie zrezygnować z pracy. Skorzystała więc z urlopu wychowawczego u jednego pracodawcy, a u drugiego zmniejszyła etat do 20 godzin tygodniowo. Dzięki temu mogła łączyć opiekę nad dzieckiem z pracą zawodową, jednocześnie korzystając z przysługujących jej praw.
Tata bierze dodatkowy urlop wychowawczy na dziecko z niepełnosprawnością
Piotr jest ojcem sześcioletniego chłopca z orzeczeniem o niepełnosprawności. Jego żona wcześniej korzystała z podstawowego urlopu wychowawczego, ale potrzebowali dodatkowego wsparcia. Piotr postanowił skorzystać z dodatkowego 36-miesięcznego urlopu wychowawczego, który przysługuje na dziecko wymagające zwiększonej opieki. Dzięki temu mógł wspierać syna w rehabilitacji i terapii, nie tracąc prawa do powrotu do pracy.
Urlop wychowawczy w częściach – elastyczne rozwiązanie dla rodziców
Anna i Michał mają czteroletnią córkę. Nie chcieli korzystać z pełnego urlopu wychowawczego od razu, więc podzielili go na części. Najpierw Anna wzięła pół roku urlopu, a po jej powrocie do pracy Michał przejął opiekę na kolejnych sześć miesięcy. Dzięki temu oboje mogli spędzić czas z dzieckiem, a jednocześnie utrzymać stabilność finansową rodziny.
Urlop wychowawczy daje rodzicom możliwość sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, przy czym można go podzielić na maksymalnie pięć części i łączyć z pracą na część etatu. W przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Rodzice mogą elastycznie korzystać z tego prawa, dostosowując je do swoich potrzeb i sytuacji zawodowej.
Oferujemy profesjonalne porady prawne dotyczące urlopu wychowawczego, w tym jego podziału, łączenia z pracą oraz możliwości skorzystania z dodatkowego urlopu na dziecko z niepełnosprawnością. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się, jakie rozwiązanie będzie dla Ciebie najkorzystniejsze i jak skutecznie złożyć wniosek do pracodawcy.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy