Odstąpienie od aneksu do umowy o pracę
• Autor: Marta Handzlik
Podpisałem wczoraj pod wpływem emocji aneks do umowy o pracę. Do jakiego czasu mogę od takiego aneksu odstąpić?
Zmiana warunków umowy o pracę na mocy porozumienia stron
Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że zmiana warunków umowy o pracę na mocy porozumienia stron, zwana potocznie aneksem do umowy, to najczęściej stosowana forma zmiany umowy. Dzieje się tak, ponieważ za jej pomocą możliwa jest modyfikacja praktycznie wszystkich postanowień kontraktu. Drugą możliwością jest tzw. wypowiedzenie zmieniające, jednak możliwości jego zastosowania są mocno ograniczone (np. nie może służyć do zmiany rodzaju umowy o pracę – z zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony).
Aneks stanowi dodatkowy dokument, zmieniający warunki umowy o pracę mocą zgodnej woli stron. Do zmiany postanowień dochodzi, kiedy propozycja pracodawcy zostaje zaakceptowana przez pracownika, w terminie uzgodnionym przez strony. Co ważne, porozumienie zmieniające (aneks) może zostać przez strony zawarte nawet w czasie, kiedy pracownik podlega szczególnej ochronie z mocy przepisów prawa, np. pracownica w okresie ciąży, pracownik w wieku przedemerytalnym, pracownik w trakcie zwolnienia lekarskiego, itp.
Czy pracownik może zmienić zdanie i uchylić się od skutków złożonego przez siebie oświadczenia?
Próby uchylenia się przez zatrudnionego od skutków podpisanego dokumentu spełzną na niczym, jeśli nie może on wykazać, że doszło do wadliwego złożenia oświadczenia woli.
Pracownicy, chcąc uwolnić się od skutków złożonych oświadczeń woli, próbują powoływać się na ich wady. W praktyce wskazują tu najczęściej na błąd, groźbę ze strony pracodawcy lub brak możliwości swobodnego podjęcia decyzji lub wyrażenia woli.
Skuteczne uchylenie się przez pracownika od skutków swego oświadczenia woli może być niekorzystne dla pracodawcy, gdyż np. może zniweczyć zawarte wcześniej porozumienie zmieniające lub rozwiązanie umowy o pracę za porozumiem stron.
Zasadą jest, że pracownik nie może swobodnie zmienić zdania i wycofać się ze złożonego przez siebie oświadczenia.
Czy jest możliwość odstąpienia pracownika od zawartego porozumienia zmieniającego warunki pracy?
Przykładowo nie ma możliwości dowolnie odstąpić od już zawartego porozumienia zmieniającego warunki pracy, czy rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Pracownik nie może bowiem tak po prostu odwołać swojego oświadczenia i uznać go za niebyłe.
Wynika to z faktu, że odwołanie oświadczenia woli, które zostało złożone pracodawcy, może być skuteczne tylko wówczas, gdy doszło do niego jednocześnie ze złożonym oświadczeniem lub wcześniej.
Zatem późniejsza zmiana stanowiska pracownika, który najpierw zgodził się np. na pogorszenie warunków pracy lub płacy, a następnie uznał, że jest to dla niego niekorzystne, nie jest wiążąca dla pracodawcy. Pracodawca może więc nie zgodzić się na ponowną zmianę warunków pracy lub płacy uznając, że warunki określone w porozumieniu zmieniającym zawartym z zatrudnionym pozostają nadal w mocy.
Podsumowując – nie może Pan tak po prostu odstąpić od podpisanego aneksu. Jeśli jednak chce Pan to zrobić musi Pan wystąpić do sądu i udowodnić (co jest wyjątkowo trudne), że podpisał Pan aneks pod wpływem błędu, groźby czy podstępu pracodawcy. Bez orzeczenia sądu nie ma możliwości wycofania się z podpisanego aneksu, chyba że pracodawca się na to zgodzi.
Przykłady
Kasia i obniżka wynagrodzenia
Kasia, pracownica biura rachunkowego, podpisała aneks obniżający jej wynagrodzenie o 800 zł. Zgodziła się na to po trudnej rozmowie z przełożoną, która sugerowała, że w przeciwnym razie firma będzie musiała zwalniać ludzi. Następnego dnia Kasia żałowała decyzji, ale pracodawca nie zgodził się na anulowanie aneksu. Bez jego zgody mogła już tylko próbować dochodzić swoich racji w sądzie, wykazując, że działała pod wpływem groźby.
Tomek i przeniesienie do innego działu
Tomek, zatrudniony w firmie produkcyjnej, podpisał aneks do umowy przenoszący go z działu technologicznego do logistyki. Nie chciał zmiany, ale uległ namowom kierownika, który obiecał, że to „tylko na chwilę”. Po tygodniu poprosił o przywrócenie do poprzednich obowiązków. Pracodawca odmówił, argumentując, że podpisany aneks jest wiążący.
Anna i praca zdalna
Anna, specjalistka ds. marketingu, podpisała aneks wprowadzający pracę zdalną 3 dni w tygodniu zamiast 5, bo obiecano jej w zamian dodatkowe obowiązki i awans. Jednak gdy awans nie nastąpił, uznała, że chce wrócić do poprzednich warunków. Pracodawca nie zgodził się, podkreślając, że aneks jest ważny i nie można się z niego wycofać bez zgody obu stron.
Podsumowanie
Podpisanie aneksu do umowy o pracę jest wiążące dla obu stron i nie można się z niego swobodnie wycofać. Pracownik, który zmieni zdanie, nie ma prawa jednostronnie odwołać swojego oświadczenia woli, chyba że wykaże przed sądem, że działał pod wpływem błędu, groźby lub podstępu. W praktyce takie sytuacje są trudne do udowodnienia, a pracodawca nie ma obowiązku zgadzać się na anulowanie zawartego porozumienia. Dlatego każdą propozycję zmiany warunków pracy warto dokładnie przemyśleć, zanim złoży się podpis pod aneksem.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w sprawie aneksu do umowy o pracę lub innej kwestii związanej z zatrudnieniem? Skorzystaj z naszej porady prawnej online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy przeanalizują Twoją sytuację i wskażą możliwe rozwiązania. Zadaj pytanie już teraz i zyskaj pewność, że działasz zgodnie z prawem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
