Zwolnienie z pracy kilka miesięcy przed emeryturą

Zgodnie z art. 39 ustawy Kodeks pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.

Zakaz wypowiedzenia obejmuje 4 lata wstecz, licząc od osiągnięcia normalnego wieku emerytalnego, co dotyczy także tych pracowników, którzy mają obniżony wiek emerytalny (np. górnicy), a także pracowników nabywających prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok z dnia 9 marca 2009 r., sygn. akt I PK 180/08, OSNP 2010, nr 19–20, poz. 236, i powołane tam orzecznictwo).

Zgodnie z art. 43 „pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:

1)  wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,

2)  stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania”.

Skoro do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy o wypowiedzeniu definitywnym, oznacza to, że nie jest możliwe wypowiedzenie zmieniające w sytuacjach, w których obowiązują zakazy wypowiadania umów o pracę. Odpowiednie zastosowanie znajdują tu zatem przepisy o ochronie szczególnej. Z różnych względów przewiduje się jednak pewne od tego wyjątki, biorąc pod uwagę zwłaszcza to, że głównym celem wypowiedzenia zmieniającego nie jest rozwiązanie stosunku pracy. Komentowany przepis zawiera właśnie takie unormowanie, które umożliwia dokonanie wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi, który jest objęty zakazem wypowiedzenia definitywnego.

Poza tym przepisem trzeba mieć na uwadze art. 241¹³ pozwalający na dokonanie wypowiedzenia zmieniającego w celu wprowadzenia do stosunku pracy mniej korzystnych dla pracownika postanowień zawartych w nowych unormowaniach układowych. W tym przypadku nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność wypowiadania warunków umowy o pracę lub innego aktu kreującego stosunek pracy.

W odniesieniu do pracowników w wieku przedemerytalnym wypowiedzenie zmieniające może być dokonane – zgodnie z art. 43 – w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich sprowadza się do wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej grupy, do której należy pracownik. W tym ostatnim przypadku nie jest jasne, o przynależność do jakiej grupy chodzi. W rezultacie należy stwierdzić, że możliwe jest ustalenie tego zarówno ze względu na rodzaj wykonywanych czynności, jak i zatrudnienie w tej samej jednostce organizacyjnej (np. w tym samym dziale). Biorąc pod uwagę, że zmiana warunków płacowych (wprowadzenie nowych zasad wynagradzania) dotycząca określonej grupy pracowników, a tym bardziej wszystkich zatrudnionych pracowników, dokonywana jest zwykle na drodze układowej albo w regulaminach wynagradzania (art. 241¹³ znajduje tu odpowiednie zastosowanie), w tym zakresie komentowany przepis może wydawać się zbędny. Ma on jedynie sens przy założeniu, że wprowadzanie nowych zasad wynagradzania odbywa się z przyczyn niedotyczących pracownika.

Drugą przesłanką, której wystąpienie sprawia, że wypowiedzenie zmieniające umowę o pracę pracownikowi w wieku przedemerytalnym staje się możliwe, jest stwierdzenie orzeczeniem lekarskim utraty zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawiniona utrata uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Wszystko zależy więc od tego, jak pracodawca uzasadni ograniczenie Pani zatrudnienia. Jeśli tym, że likwiduje Pani stanowisko, to może dać Pani wypowiedzenie zmieniające. Jeśli jednak tylko tym, że nie ma już dla Pani całego etatu, a jedynie pół – korzysta Pani z ochrony przedemerytalnej i pracodawca nie może Pani zwolnić ani ograniczyć etatu.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.