Zmiana dyrektora szkoły podstawowej
• Autor: Marta Handzlik
Od września obejmę stanowisko dyrektora w szkole podstawowej. Obecna pani dyrektor jest nauczycielem edukacji wczesnoszkolnej zatrudnionym na podstawie mianowania. Czy istnieje możliwość (i kto może to zrobić w obecnej sytuacji, bo ja obejmuję stanowisko 1 września) przeniesienia nauczyciela ze stanowiska edukacji wczesnoszkolnej do nauczania w oddziale „zerówki”? Nauczyciel nie wyraża zgody na taką zmianę. Druga sprawa dotyczy mojej osoby. Jak powinno wyglądać moje przejście z gimnazjum, gdzie jestem zatrudniona na podstawie mianowania, do szkoły podstawowej, gdzie od września obejmę stanowisko dyrektora na podstawie powołania? Obie szkoły prowadzi ten sam organ prowadzący.
Zmiana stanowiska nauczyciela
Zgodnie z art. 18 i 19 ustawy Karta Nauczyciela „nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może być przeniesiony na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko”.
W razie konieczności zapewnienia szkole obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym szkoły, organ prowadzący szkołę może przenieść nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do tej szkoły – bez zgody nauczyciela, jednak na okres nie dłuższy niż 3 lata, z prawem powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko.
Karta Nauczyciela zawiera w swej treści możliwość zmiany warunków pracy, polegających na zmianie miejsca zatrudnienia nauczyciela lub jego stanowiska, bez konieczności odwoływania się do wypowiedzenia zmieniającego czy też wystąpienia skutków tzw. przejęcia zakładu pracy (w rozumieniu kodeksu pracy). Należy zauważyć, że instytucja przeniesienia jest specyficzna i występuje jedynie na gruncie pragmatyki nauczycielskiej. Pragmatyka nauczycielska przewiduje więc dwa sposoby zmiany miejsca zatrudnienia nauczyciela: za jego zgodą lub bez takiej zgody. Pierwszy przypadek został uregulowany w art. 18 KN, natomiast kwestie związane z przeniesieniem nauczyciela bez jego zgody określa art. 19 KN. Należy też zauważyć, że dotyczy ona jedynie nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.
Wniosek nauczyciela o przeniesienie na inne stanowisko
Zgodnie z treścią art. 18 KN nauczyciel może być przeniesiony na własną prośbę (przeniesienie na wniosek nauczyciela) lub z urzędu za jego zgodą (przeniesienie z urzędu) na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko. W tym trybie nauczyciel może nie tylko zająć inne stanowisko w tej samej szkole, ale również takie samo lub inne stanowisko w innej szkole, która może znajdować się w miejscowości będącej dotychczasowym miejscem pracy nauczyciela bądź też w innej miejscowości.
Pojęcie „stanowisko pracy”, o którym mowa w art. 18 KN, należy interpretować zgodnie z art. 42 KN. Przepis ten dotyczy tygodniowego wymiaru zajęć, który odnosi się do poszczególnych stanowisk pracy. W przepisie tym wyróżnia się stanowiska nauczycielskie w różnych typach (rodzajach) szkół, np. nauczyciele przedszkoli, szkół podstawowych, kolegiów nauczycielskich, praktycznej nauki zawodu, wychowawcy w świetlicach i internatach itp. Przeniesienie z jednej do drugiej z kategorii stanowisk wymienionych w tym przepisie jest przeniesieniem na inne stanowisko w rozumieniu art. 18 KN.
Przeniesienie nauczyciela przez organ prowadzący szkołę
Inną formą przeniesienia jest przeniesienie dokonywane przez organ prowadzący szkołę. Polega ono na przeniesieniu nauczyciela do pracy w innej szkole w celu zapewnienia tejże szkole obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym szkoły. Przeniesienie dokonywane jest w tym przypadku bez zgody nauczyciela. Przepis ten nie dotyczy jednak sytuacji, w której występuje brak możliwości zatrudnienia nauczyciela w dotychczasowej szkole. Zgodnie z treścią przepisu wyboru nauczyciela do przeniesienia oraz szkoły, z której zostanie on przeniesiony, dokonuje organ prowadzący szkołę, biorąc pod uwagę potrzeby prowadzonych przez siebie szkół. Przeniesienie w tym trybie może nastąpić do szkoły w tej samej lub innej miejscowości. W razie przeniesienia nauczyciela do pracy w innej miejscowości, która nie jest miejscem zamieszkania tego nauczyciela, nauczycielowi przysługują dodatkowe uprawnienia: prawo do czterodniowego tygodnia pracy, prawo do dodatku za uciążliwość pracy w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego oraz prawo do zakwaterowanie w miejscu czasowego zatrudnienia.
Podsumowując – bez zgody nauczyciela można go przenieść tylko do innej szkoły, ale nie można mu zmienić stanowiska. Aby zmienić mu stanowisko – a w przypadku zmiany ze stanowiska nauczyciela nauczania wczesnoszkolnego na nauczyciela zerówki- jest to zmiana stanowiska – nauczyciel musi wyrazić zgodę. Jeśli jej nie wyraża – przeniesienie nie może dojść do skutku.
Co do Pani drugiego pytania – oczywiste jest, że powierzenie stanowiska w stosunku do osoby wcześniej niezatrudnionej w danej szkole nie może być czynnością prowadzącą do nawiązania stosunku pracy. Osoba, której powierza się stanowisko, powinna pozostawać w stosunku pracy z daną szkołą lub placówką. Jeżeli przed powierzeniem jej stanowiska była zatrudniona gdzie indziej jako nauczyciel, to powinno nastąpić przeniesienie służbowe na podstawie art. 18 KN.
Przykłady
Odmowa przeniesienia na stanowisko w zerówce
Pani Anna, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej z ponad 15-letnim stażem, dowiedziała się, że od września nowa dyrektorka planuje przydzielić ją do oddziału zerowego. Jako że pani Anna została zatrudniona na podstawie mianowania i nie wyraziła zgody na zmianę stanowiska, taka zmiana okazała się niemożliwa – mimo że dyrekcja miała dobre intencje i kierowała się potrzebami organizacyjnymi szkoły. Organ prowadzący nie mógł wymusić zmiany stanowiska, bo wymagałaby ona pisemnej zgody nauczyciela.
Przeniesienie dyrektorki z gimnazjum do podstawówki
Pani Katarzyna, dotychczasowa nauczycielka języka polskiego w gimnazjum, została powołana na stanowisko dyrektora szkoły podstawowej. Obie placówki prowadzi ten sam organ samorządowy. Aby możliwe było objęcie nowej funkcji z zachowaniem ciągłości zatrudnienia, złożono wniosek o przeniesienie służbowe zgodnie z art. 18 Karty Nauczyciela. Dzięki temu nie doszło do rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy, a nowa rola została objęta bez przeszkód.
Czasowe przeniesienie nauczyciela bez zgody
Pan Marek, nauczyciel historii zatrudniony na podstawie mianowania, został przeniesiony przez organ prowadzący do innej szkoły, w której brakowało nauczyciela jego przedmiotu. Przeniesienie to, mimo że odbyło się bez jego zgody, było zgodne z art. 19 Karty Nauczyciela i ograniczone do okresu trzech lat. Pan Marek zachował prawo do powrotu na poprzednie stanowisko, a także otrzymał prawo do dodatków z tytułu pracy poza miejscem zamieszkania.
Podsumowanie
Zmiana na stanowisku dyrektora szkoły wiąże się nie tylko z nowymi obowiązkami, ale również z koniecznością poruszania się w ramach przepisów Karty Nauczyciela. W szczególności warto pamiętać, że przeniesienie nauczyciela na inne stanowisko – takie jak np. z nauczania wczesnoszkolnego do oddziału „zerówki” – wymaga jego zgody. Bez niej nie można zmienić zakresu obowiązków, nawet w imię potrzeb organizacyjnych placówki. Z kolei objęcie funkcji dyrektora w innej szkole, przy jednoczesnym zatrudnieniu w placówce prowadzonej przez ten sam organ, powinno zostać sformalizowane w drodze przeniesienia służbowego, a nie nowego zatrudnienia. Jasne rozumienie przepisów pozwala uniknąć nieporozumień i wspiera płynne przejęcie obowiązków w nowej roli.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach związanych z oświatą, zatrudnieniem nauczycieli lub zarządzaniem szkołą? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Szybko, bez wychodzenia z domu i w pełni profesjonalnie – odpowiadamy na pytania, analizujemy dokumenty i pomagamy znaleźć najlepsze rozwiązania w zgodzie z obowiązującymi przepisami.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Dodatek motywacyjny w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego, czy można go stracić?
» Ścieżka awansu do nauczyciela mianowanego, czas trwania i przepisy przejściowe
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
Kodeks pracy
