Wniosek o przywrócenie całego etatu
• Autor: Marta Handzlik
Po urlopie macierzyńskim złożyłam wniosek o zmniejszenie etatu na okres 3 lat; pracodawca się zgodził. Po powrocie do pracy, po 2 miesiącach, zaszłam w kolejną ciążę. Tym razem złożyłam wniosek o przywrócenie całego etatu, ale przełożony nie wyraził zgody. Czy mam szansę na powrót na cały etat? Co powinnam zrobić?
Czy pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy?
Zgodnie z art. 1867 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy „pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika”.
Pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego, który jest zatrudniony w wymiarze wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, niekorzystającemu z tego urlopu, ustawodawca przyznał prawo do obniżenia wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Jest to instytucja wychodząca naprzeciw tym osobom, które nie chcą rezygnować z uzyskiwania bieżącego dochodu, a chcą zwiększyć czas, który można poświęcić na opiekę nad dzieckiem.
Pracownik może zrealizować to uprawnienie poprzez złożenie pracodawcy pisemnego wniosku, w którym określa, do jakiego wymiaru chce obniżyć wymiar czasu pracy, w którym dotąd pracował, i na jak długi okres. Jak wspomniano wyżej, wymiar czasu pracy pracownika po jego obniżeniu nie może być niższy niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, zaś okres, na który pracownik żąda obniżenia tego wymiaru, nie może przekraczać okresu, w którym mógłby on korzystać z urlopu wychowawczego, może on być jednak od niego krótszy. Jeżeli wniosek pracownika spełnia powyższe warunki, pracodawca jest takim wnioskiem związany i jest obowiązany go uwzględnić.
Zobacz też: Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy na 3/4 etatu wzór
W jakim terminie należy złożyć wniosek do pracodawcy o wykonywanie pracy w wymiarze niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu?
Natomiast uwzględnienie wniosku pracownika o wykonywanie pracy w wymiarze niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy zależy od uznania pracodawcy. Wniosek składa się na 2 tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania tego terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z dniem upływu 2 tygodni od dnia złożenia wniosku.
Należy przyjąć, że pracownik może skorzystać z tego uprawnienia przez cały okres, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. W sytuacji, gdy wniosek ten nie obejmuje całego okresu, w którym pracownik mógłby korzystać z tego uprawnienia, może on złożyć kolejny wniosek, w którym będzie wnosił o przedłużenie korzystania z tego uprawnienia w kształcie określonym w poprzednim wniosku, bądź też wystąpić z wnioskiem, w którym określi inny wymiar czasu pracy niż wynikający z poprzedniego wniosku, a mieszczący się w dopuszczalnych granicach. Innymi słowy, możliwa jest np. sytuacja, w której pracownik zatrudniony dotąd na cały etat po złożeniu pierwszego wniosku będzie pracował przez pół roku na pół etatu, zaś po upływie tego okresu złoży kolejny wniosek, w którym wystąpi o umożliwienie mu pracy przez następne pół roku w wymiarze 3/4 etatu. Jednak w odróżnieniu od urlopu wychowawczego, który może być dzielony z prawa do obniżenia wymiaru czasu pracy, pracownik musi korzystać w sposób ciągły.
Chęć powrotu pracownika do wykonywania pracy w wymiarze czasu obowiązującym sprzed jego obniżenia
Ponieważ korzystanie przez pracownika z obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby on korzystać z urlopu wychowawczego, jest jego prawem, to pomimo skorzystania z tego prawa poprzez złożenie stosownego wniosku może on z niego zrezygnować, składając pracodawcy stosowne oświadczenie woli (propozycję powrotu do wykonywania pracy w wymiarze obowiązującym przed jego obniżeniem).
Może powstać wątpliwość, czy pracodawca jest obowiązany uwzględnić ten wniosek. Nie jest to bowiem uregulowane w Kodeksie pracy, a z odpowiedniego stosowania art. 61 Kodeksu cywilnego (w związku z art. 300 Kodeksu pracy) wynikałoby, że jego uwzględnienie zależy od uznania pracodawcy. Należy jednak przyjąć, że w tym przypadku przez analogię stosuje się art. 1863 Kodeksu pracy. Skoro bowiem pracownik może w sposób wiążący dla pracodawcy zrezygnować z urlopu wychowawczego za uprzednim trzydziestodniowym zawiadomieniem, to tym bardziej może zrezygnować z jego substytutu, którym jest wykonywanie pracy w częściowym wymiarze. Nadto, moim zdaniem, analogia z przepisów prawa pracy ma pierwszeństwo przed odpowiednim stosowaniem przepisów Kodeksu cywilnego.
Wobec powyższego jeśli pracodawca nie wyrazi zgody na Pani rezygnację z obniżenia czasu pracy – wówczas takie obniżenie przestaje obowiązywać po 30 dniach od dnia złożenia przez Panią stosownego oświadczenia o rezygnacji z obniżenia czasu pracy.
Przykłady
Agnieszka – zaskoczona decyzją przełożonego
Po pierwszym dziecku Agnieszka wróciła do pracy na 3/4 etatu. Wydawało się, że wszystko idzie zgodnie z planem – miała czas dla syna, a jednocześnie mogła być aktywna zawodowo. Kiedy dowiedziała się, że jest w drugiej ciąży, uznała, że chce wrócić do pełnego etatu, by móc skorzystać z pełnego świadczenia macierzyńskiego. Przełożony jednak odmówił, uzasadniając to brakiem etatu w dziale. Agnieszka poczuła się bezsilna i nie wiedziała, że ma prawo jednostronnie zrezygnować z obniżonego wymiaru pracy, a pracodawca musi to uwzględnić po 30 dniach.
Tomek – strategia na dwa etaty
Tomek po urodzeniu córki poprosił o pracę na pół etatu, by móc bardziej zaangażować się w wychowanie dziecka. Po roku sytuacja finansowa rodziny się pogorszyła, więc chciał wrócić na pełny etat. Pracodawca odmówił, ale Tomek skonsultował się z prawnikiem i złożył pisemne oświadczenie o rezygnacji z obniżonego czasu pracy. Po 30 dniach wrócił na cały etat – zgodnie z prawem.
Kasia – elastyczny model powrotu
Kasia pracowała jako specjalistka HR na pełen etat. Po urlopie macierzyńskim pracowała przez rok na 1/2 etatu, a potem przez kolejny rok na 3/4. Gdy jej dziecko poszło do przedszkola, złożyła wniosek o powrót na pełen etat. Pracodawca nie był chętny, ale Kasia zastosowała rozwiązanie pośrednie: zaproponowała powrót na pełen etat za 2 miesiące, uprzedzając firmę zgodnie z wymaganym terminem. Dzięki temu miała czas, by stopniowo wdrożyć się w pełny zakres obowiązków.
Podsumowanie
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego ma prawo do czasowego obniżenia wymiaru czasu pracy, a pracodawca jest zobowiązany taki wniosek uwzględnić. Jeśli jednak pracownik zdecyduje się na wcześniejszy powrót do pełnego etatu, może złożyć stosowne oświadczenie – a po upływie 30 dni przywrócenie pełnego wymiaru pracy staje się skuteczne, nawet bez zgody pracodawcy. Praktyka pokazuje, że warto znać swoje prawa i korzystać z nich świadomie, dbając zarówno o dobro rodziny, jak i stabilność zawodową.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w podobnej sprawie? Skorzystaj z naszych usług online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy przygotują odpowiedź dopasowaną do Twojej sytuacji i pomogą w sporządzeniu odpowiednich pism. Zadaj pytanie już teraz i otrzymaj fachową pomoc prawną.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
