• Autor: Dorota Kriger
To będzie mój pierwszy urlop macierzyński i zupełnie nie wiem, co i gdzie załatwiać. Za kilka dni będę rodzić. Jestem zatrudniona na czas nieokreślony i na zwolnieniu lekarskim pobieram całą pensję. Chciałabym wiedzieć, co dalej po urodzeniu dziecka. Jak załatwić urlop macierzyński? Ile on będzie wynosił? Jak będzie płatny?
W związku z faktem, że jest Pani zatrudniona, wszystkie formalności związane z udzieleniem urlopu macierzyńskiego i wypłatą zasiłku spoczywają na pracodawcy.
Do Pani obowiązków należy poinformowanie zakładu pracy o przyczynie nieobecności, czyli o odbytym porodzie, najpóźniej w drugim dniu swojej nieobecności (§ 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy). Może to Pani uczynić osobiście bądź poprzez męża (ojca) dziecka lub inną osobę uprawnioną. Nie jest konieczne złożenie wniosku o urlop macierzyński (o ile nie wnioskuje Pani o udzielenie go przed planowanym terminem porodu), gdyż urlop rozpocznie się w dniu porodu.
Jednak samo rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego i informacja o odbytym porodzie nie wystarczą, aby płatnik, czyli zakład pracy lub ZUS, wypłacił zasiłek macierzyński. Zasiłek ten wypłacony zostanie dopiero po otrzymaniu dokumentów poświadczających datę odbytego porodu (art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, dalej zwaną „ustawą zasiłkową”). W tym celu należy przedłożyć w zakładzie pracy skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Nawet jeśli płatnikiem jest ZUS, dokument należy dostarczyć do zakładu pracy, który wraz z pozostałymi dokumentami (w tym wypełnionym drukiem ZUS Z-3 oraz oświadczeniem pracodawcy o udzielonym urlopie macierzyńskim) przekaże całość do ZUS-u.
Długość urlopu macierzyńskiego, a o za tym idzie – okres pobierania zasiłku macierzyńskiego (art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej), wynika z art. 180 § 1 K.p. i wynosi:
Bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu, o jakim mowa powyżej, zgodnie z art. 1821 § 1 K.p. ma Pani prawo skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego przez okres:
W tym celu należy na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu dodatkowego złożyć pisemny wniosek u pracodawcy (art. 1821 § 3 K.p.)
Zasiłek macierzyński wynosi 100% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru (art. 31 ust. 1 ustawy zasiłkowej), co oznacza, że podczas urlopu macierzyńskiego powinna Pani otrzymywać kwoty w wysokości podobnej jak dotychczas otrzymywane wynagrodzenie za pracę.
Jeśli zasiłek wypłacać będzie pracodawca – powinien czynić to w tym samym terminie oraz w takiej samej formie, jak wypłacał dotychczas wynagrodzenie za pracę. Wypłata przez ZUS jest nieco inna, gdyż zasiłek powinien być wypłacony nie później niż w ciągu 30 dni od złożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku (art. 64 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Zasiłek będzie przesłany na wskazany przez Panią adres zamieszkania bądź w razie złożenia dyspozycji z numerem konta bankowego – przelewem na wskazane konto.
Anna, pracująca na umowę o pracę, urodziła swoje pierwsze dziecko i automatycznie rozpoczęła urlop macierzyński. Jeszcze w szpitalu poprosiła męża o dostarczenie do swojego pracodawcy skróconego aktu urodzenia dziecka. Firma przygotowała dokumenty i przesłała je do ZUS-u, który po kilku tygodniach rozpoczął wypłatę zasiłku macierzyńskiego. Anna otrzymywała świadczenie na swoje konto, tak jak wcześniej wynagrodzenie.
Magda była zatrudniona na umowę o pracę i przed porodem planowała wcześniejsze przejście na urlop macierzyński. Złożyła u pracodawcy wniosek o rozpoczęcie urlopu na dwa tygodnie przed porodem. Po narodzinach syna dostarczyła akt urodzenia i pozostałe dokumenty. Ponieważ jej pracodawca nie wypłacał zasiłków, formalności przekazano do ZUS-u, który po kilku tygodniach wypłacił świadczenie.
Kasia urodziła bliźnięta i automatycznie rozpoczęła 31-tygodniowy urlop macierzyński. Po kilku miesiącach postanowiła skorzystać z dodatkowych trzech tygodni urlopu, więc złożyła wniosek do pracodawcy z odpowiednim wyprzedzeniem. Otrzymywała 100% wynagrodzenia przez cały ten okres, a zasiłek wypłacał jej pracodawca w standardowym terminie wynagrodzenia.
Urlop macierzyński to uprawnienie każdej pracującej mamy, które rozpoczyna się automatycznie w dniu porodu. Aby otrzymać zasiłek macierzyński, konieczne jest dostarczenie do pracodawcy skróconego aktu urodzenia dziecka, a jeśli płatnikiem jest ZUS – dodatkowych dokumentów. Długość urlopu zależy od liczby urodzonych dzieci, a świadczenie wynosi 100% wynagrodzenia. Wypłata odbywa się przez pracodawcę lub ZUS, w zależności od sytuacji. Warto wcześniej zapoznać się z formalnościami, by uniknąć opóźnień w wypłacie świadczeń.
Potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z urlopem macierzyńskim? Skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online! Nasi eksperci pomogą Ci w kompletowaniu dokumentów, wyjaśnią zasady przyznawania zasiłku macierzyńskiego i odpowiedzą na wszelkie pytania dotyczące Twoich praw. Szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu – skontaktuj się z nami już dziś i uzyskaj fachową pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 63
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy