• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Obecnie jestem zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony. W dniu 27 października 2022 r. złożyłam wypowiedzenie z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę następuje z dniem 31 stycznia 2023 r.). Obecnie mam 80 nadgodzin oraz 17 dni urlopu. Ponadto przysługują mi 3 dni urlopu za styczeń 2023 r. Sugestie w firmie brzmią, że powinnam odebrać nadgodziny, a następnie wykorzystać urlop. Jednak wiem, że nadgodzin przybędzie do końca roku. Przyznam, że wolałabym, aby pracodawca zapłacił mi za nadgodziny, ponieważ była to praca męcząca i po ustalonych 8 godzinach. Planuję wykorzystać urlop w styczniu 2023 r. Jak prawnie wygląda kwestia rozliczenia finansowego nadgodzin i urlopu? Czy powinna być zachowana jakaś kolejność? Czy nadgodziny mogą przejść na następny rok?
Co do zasady Kodeks pracy (w skrócie K.p.) przewiduje dodatek za godziny nadliczbowe w wysokości określonej w art. 1511 § 1. Zgodnie z tym przepisem „za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:
1) 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a. w nocy,
b. w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
c. w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;
2) 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1”.
Nadto wskazuję, że możliwym jest udzielenie czasu wolnego za nadgodziny, ale wyłącznie w sytuacjach opisanych w art. 1512 K.p.:
„§ 1. W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy.
§ 2. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.
§ 3. W przypadkach określonych w § 1 i 2 pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych”.
Zatem, jeżeli nie wnioskowała Pani o udzielenie czasu wolnego w zamian za nadgodziny, pracodawca może udzielić czasu wolnego wyłącznie w przypadku opisanym w § 2 ww. przepisu.
Co do zasady nadgodziny dobowe rozlicza się po zakończeniu każdego miesiąca pracy, natomiast przekroczenia średniotygodniowe można ustalić dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego. W zależności od przyjętego u Pani w zakładzie pracy okresu rozliczeniowego może zaistnieć sytuacja, że nadgodziny przejdą na następny rok.
Jeśli chodzi o urlop wypoczynkowy, to zgodnie z art. 1671 K.p. „w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W przypadku rozwiązania umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia (niezależnie od tego, która ze stron stosunku pracy wypowiada umowę), pracodawca ma więc możliwość zobowiązania pracownika do wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia”.
Dopiero, jeżeli pracodawca nie udzieli urlopu wraz z zakończeniem stosunku pracy, zobowiązany jest wypłacić pracownikowi ekwiwalent za urlop. Nie ma natomiast określonej kolejności, czy przed urlopem wykorzysta Pani nadgodziny, czy też odwrotnie, jeżeli zostaną spełnione pozostałe warunki wynikające z przepisów prawa pracy.
Kasia, specjalistka ds. administracji, złożyła wypowiedzenie z końcem października. Miała 14 dni urlopu i ponad 60 nadgodzin. Pracodawca chciał, by najpierw odebrała wolne za nadgodziny, potem urlop. Kasia wolała wypłatę za nadgodziny, bo była przemęczona i chciała odpocząć w styczniu. Ostatecznie wykorzystała urlop w okresie wypowiedzenia, a za nadgodziny otrzymała dodatek zgodnie z Kodeksem pracy.
Marek, pracownik działu technicznego, miał do wykorzystania 11 dni urlopu i 45 godzin nadliczbowych. Firma miała jednomiesięczny okres rozliczeniowy. Marek nie złożył wniosku o odbiór czasu wolnego, więc pracodawca musiał wypłacić mu wynagrodzenie z dodatkiem za nadgodziny. W grudniu Marek poszedł na zaległy urlop, a z końcem roku rozliczono wszystkie godziny ponadwymiarowe.
Anna była zatrudniona na umowie na czas nieokreślony i złożyła wypowiedzenie w listopadzie. Miała 19 dni urlopu i 90 nadgodzin. Firma zaproponowała jej odbiór nadgodzin w grudniu i urlop w styczniu. Jednak w grudniu wciąż pracowała intensywnie i liczba nadgodzin wzrosła. Pracodawca, nie mogąc już ich „oddawać” w naturze, wypłacił ekwiwalent pieniężny, a urlop został wyznaczony od początku stycznia do dnia rozwiązania umowy.
Rozliczenie nadgodzin i urlopu po złożeniu wypowiedzenia zależy od konkretnych okoliczności i przyjętego w firmie trybu postępowania. Pracodawca może zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia, a za niewykorzystany – wypłacić ekwiwalent. Nadgodziny, jeśli nie zostały odebrane jako czas wolny, powinny być rozliczone finansowo zgodnie z Kodeksem pracy. Nie istnieje sztywna kolejność wykorzystania urlopu i nadgodzin, jednak decyzje w tym zakresie muszą uwzględniać zarówno przepisy, jak i porozumienie między stronami. Warto znać swoje prawa, by rozstanie z firmą przebiegło w sposób uporządkowany i zgodny z prawem.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące rozliczenia nadgodzin, urlopu czy innych kwestii związanych z rozwiązaniem umowy o pracę, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują Twoją sytuację i pomogą podjąć właściwe decyzje. Szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu – wsparcie prawne dostępne wtedy, gdy go potrzebujesz.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy