Premia frekwencyjna

• Autor: Marek Gola

Szef zamiast obiecanej podwyżki dał mi tzw. premię frekwencyjną. Obniża się za nieobecność z powodu urlopu lub choroby (tak że może nawet wynieść 0 zł, a i tak wyjściowo jest śmiesznie niska). Czy to zgodne z prawem?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.


Premia frekwencyjna

Przyznanie dodatku do wynagrodzenia w postaci premii

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu pracy zwanego dalej K.p. W pierwszej kolejności należałoby się zastanowić, czy w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z premię, czy też nagrodą. Samo nazwanie świadczenia premią jeszcze nie czyni go takową. Co istotne, wskazuje Pan na przesłanki nabycia tegoż dodatkowego świadczenia co z kolei powoduje, że w mojej ocenie można swobodnie uznać, że mamy do czynienia z premią. Kolejnym krokiem winno być ocenienie, czy jest to premia uznaniowa, czy też premia regulaminowa.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Warunki przyznania premii

Dodatkowymi składnikami wynagrodzenia za pracę są premie mające charakter uzupełniający, niestały. Jednak są to świadczenia obowiązkowe po wypełnieniu przesłanek premiowych, czyli mają charakter roszczeniowy. U pracodawców tworzy się tzw. regulaminy premiowania, w których zawarte są warunki wypłaty premii w postaci przesłanek pozytywnych, rokujących wypłatę premii i negatywnych pozbawiających pracownika takiej wypłaty, czyli tzw. reduktory premiowe. Niektórzy pracodawcy ustalają także nagrody pieniężne. Premia od nagrody różni się tym, że nagroda nie ma charakteru roszczeniowego. Czyli istnieje dowolność w wypłacie nagrody. Pracownik pozbawiony prawa do nagrody zasadniczo nie ma roszczenia o wypłatę nagrody.

Od powyższego istnieją wyjątki. Na tle splotu tych dwóch świadczeń powstała odrębna linia orzecznictwa, wynikająca z tego, iż pracodawcy w sposób nieprecyzyjny, formułując prawo do tych świadczeń, piszą np. o prawie do nagrody premiowej, premii uznaniowej, nagrody regulaminowej, czyli stosują język potoczny i wtedy to sądy żądają przepisów płacowych i sprawdzają, które cechy przeważają, z jakim świadczeniem mamy do czynienia. Pracodawcy stosują taki zabieg, że opisują przesłanki nabycia prawa do premii w postaci nienagannie przepracowanego miesiąca, braku zwolnień. Piszą, że np. za 1 dzień nieobecności w pracy 10% premii, w przypadku nietrzeźwości cała premia jest obniżana. A na końcu piszą, że o wysokości, prawie do premii decyduje każdorazowo dyrektor albo prezes i jeszcze dopisują, że premia ma charakter uznaniowy.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przesłanki premii regulaminowej

Jeżeli są podane przesłanki nabycia prawa do premii, to nawet gdyby o tej premii decydował dyrektor, to pracownik po spełnieniu tych przesłanek ma prawo do tej premii przewidzianej regulaminem. Przesłanki premii regulaminowej winno się wskazać w regulaminie wynagradzania. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą ustalają układy zbiorowe pracy, zgodnie z przepisami działu jedenastego, z zastrzeżeniem przepisów art. 772-775 K.p.

Obniżenie premii za nieobecność w pracy z powodu zwolnienia lekarskiego lub urlopu

Jak sam Pan już zdążył przeczytać powyżej, możliwe jest ukształtowanie premii regulaminowej w taki sposób, że premia będzie obniżana za nieobecność w pracy z powodu zwolnienia lekarskiego lub urlopu. Choć brzmi to kuriozalnie, proszę pamiętać, że premia jest świadczenie dodatkowym, które pracodawca może, ale nie musi pracownikowi wypłacić, stąd duża dowolność w kształtowaniu zasad jej przyznawania.

W praktyce bardzo często spotykam się także z określeniem potrójnego rodzaju przesłanek. Pierwsze to przesłanki nabycia premii, drugie to przesłanki obniżające premię, a trzecie to przesłanki pozbawiające prawa do premii. Powyższe rozwiązanie jest zgodne z prawem pod warunkiem, że wypełnia zasady, o których mowa była powyżej.

Przykłady

Marta – choroba dziecka = brak premii
Marta, pracownica administracji w dużej firmie, musiała wziąć trzy dni wolnego, by zaopiekować się chorym dzieckiem. Mimo że wcześniej miała nienaganną frekwencję, w tym miesiącu nie dostała ani złotówki z tzw. premii frekwencyjnej. Przełożony stwierdził, że „przepis to przepis”, a nieobecność – nawet usprawiedliwiona – to powód do odebrania całej kwoty.

 

Łukasz – dwa dni urlopu i premia stopniała o połowę
Łukasz wziął dwa dni urlopu na załatwienie spraw urzędowych. Po wypłacie zauważył, że jego premia frekwencyjna wyniosła 80 zł, zamiast standardowych 160. Kiedy zapytał kadry, usłyszał, że „przecież to motywacja do tego, by nie brać wolnego”.

 

Natalia – „nagroda” zależna od humoru szefa
Natalia dostała co miesiąc inną kwotę premii – raz 100 zł, innym razem 20 zł albo wcale. Choć zawsze była obecna i punktualna, szef tłumaczył zmiany „oceną zaangażowania”. W regulaminie była mowa o premii uznaniowej, ale Natalia czuła się, jakby co miesiąc brała udział w loterii.

Podsumowanie

Premia frekwencyjna może wydawać się atrakcyjnym dodatkiem do pensji, ale w praktyce często służy jako narzędzie do obchodzenia obowiązku wypłaty godziwego wynagrodzenia. Choć zgodnie z prawem pracodawca może uzależnić wypłatę premii od obecności w pracy, to warunki jej przyznania muszą być jasno określone w regulaminie. Nadużycia, takie jak pozbawienie premii za korzystanie z urlopu czy chorobowe, mogą budzić wątpliwości co do zgodności z zasadami prawa pracy i sprawiedliwości społecznej. Pracownik ma prawo znać zasady gry – i powinien je znać na piśmie.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w sprawie premii, wynagrodzenia lub innych kwestii związanych z pracą? Skorzystaj z naszych porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują dokumenty i wskażą, jakie masz prawa oraz jak je skutecznie egzekwować.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Marek Gola

Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info