• Autor: Aleksandra Pofit
Mam 32-lat pracy, od dwóch lat jestem zarejestrowana w PUP. Trzy miesiące temu, będąc na stażu w urzędzie miasta (pracownik gospodarczy) uległam wypadkowi na terenie zakładu: kilka minut po piętnastej, na śliskiej powierzchni upadłam i poważnie złamałam nogę. Dodam, że chodzi o staż unijny 50 plus.
Obecnie jeszcze nie chodzę, mam zwolnienie L-4, ale niepłatne, bo urząd pracy twierdzi, że mi nie przysługuje. Wypadek był zgłoszony do kierownika w urzędzie miasta i do urzędu pracy. Urząd pracy odprowadzał składkę emerytalną, rentową i wypadkową. Co mam zrobić, jestem bez środków do życia, a leczenie jest bardzo kosztowne?!
Jak rozumiem w okresie, w którym uległa Pani wypadkowi, przebywała Pani na stażu w urzędzie miasta. Kierując się po wykonanej pracy do domu, uległa Pani wypadkowi, przebywając jeszcze na terenie zakładu pracy czyli urzędu miasta. Wypadek został zgłoszony do kierownika jednostki, której Pani podlegała, niemniej urząd pracy, który skierował Panią na staż do urzędu miasta, odmawia Pani uznania zwolnienia lekarskiego za pełnopłatne. Przyznam, że wobec tak skromnego opisu i bez dokumentacji wiele w tej sprawie pozostaje niejasne. Skupię się więc na ogólnych uregulowaniach prawnych, co powinno naświetlić Pani możliwości prawne, jakimi dysponuje.
W całej tej sprawie trzeba odwołać się do obowiązujących przepisów zawartych w:
Zobacz też: Umowa o staż jakie składki
Należałoby tu na początek wyjaśnić, czy mamy tu do czynienia z wypadkiem przy pracy, czy z wypadkiem w drodze z pracy.
Zgodnie z postanowieniem art. 57b w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej u.e.r.) – za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Za drogę do pracy lub z pracy uważa się, oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu, również drogę do miejsca lub z miejsca:
1) innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
2) zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
3) zwykłego spożywania posiłków,
4) odbywania nauki lub studiów.
Natomiast zgodnie z postanowieniem art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (j.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm. – dalej u.w.c.z.), za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu m.in.:
Ponieważ uległa Pani wypadkowi na terenie zakładu pracy (urząd miasta), do którego została Pani skierowana, należałoby uznać, że doszło do wypadku przy wykonywaniu pracy, ponieważ to urząd miasta odpowiedzialny jest za teren, na którym doszło do wypadku. Zgodnie z orzecznictwem i doktryną droga z pracy zaczyna się bowiem po przekroczeniu bram zakładu pracy.
Osoby niebędące pracownikami, które w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu uległy wypadkowi, winny zgłosić wypadek odpowiednim podmiotom, które ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy dokonują w karcie wypadku. W Pani przypadku tym odpowiednim podmiotem będzie pracodawca, u którego odbywa Pani staż na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący.
Całokształt spraw związanych z prowadzeniem postępowania powypadkowego określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzenia (Dz. U. Nr 237, poz. 2015 – dalej r.w.p.).
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem uznanie zdarzenia za wypadek następuje na podstawie:
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia sporządza się kartę wypadku nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Do karty wypadku należy dołączyć oświadczenia poszkodowanego i świadków, dokumenty medyczne oraz materiały z urzędów i instytucji prowadzących dochodzenie w sprawie zdarzenia.
Zgodnie z postanowieniami r.w.p. poszkodowany zgłasza wypadek stosownym podmiotom (jak w Pani przypadku urząd miasta). Podmiot ten, dokonuje kwalifikacji prawnej zdarzenia na podstawie ustalenia jego okoliczności i przyczyn, w szczególności przez:
Stwierdzenie, że zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy, wymaga uzasadnienia i wskazania dowodów stanowiących podstawę takiego stwierdzenia. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadków – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – podmiot, o którym mowa wyżej, sporządza kartę wypadku.
Wzór karty wypadku jest określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia.
Co ważne, ponieważ płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe) oraz na ubezpieczenie zdrowotne osób pobierających stypendium w okresie odbywania stażu jest zawsze podmiot kierujący. W związku z tym w karcie wypadku wpisuje się dane płatnika, a nie pracodawcy.
Kartę sporządza się w trzech egzemplarzach. Pierwszy egzemplarz otrzymuje poszkodowany, drugi egzemplarz pozostaje w podmiocie ustalającym okoliczności wypadku, trzeci egzemplarz przekazywany jest do jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Poszkodowany lub członek jego rodziny może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku, o czym zostają pouczeni przez podmiot sporządzający kartę wypadku.
Po zatwierdzeniu karty wypadku przez pracodawcę dokumentacje wypadku należy przekazać podmiotowi kierującymi na staż, czyli w Pani przypadku do PUP. Po otrzymaniu dokumentacji wypadkowej na wniosek stażysty płatnik (urząd pracy) kieruje wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie prawa do świadczeń wypadkowych. Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują świadczenia wynikające z zapisów art. 6 u.u.w.
Zatem w świetle powyższego zalecam sprawdzić, czy sporządzono i wydano Pani kartę wypadku albo jakikolwiek inny dokument ze stanowiskiem urzędu pracy. Od tego będą zależeć dalsze kroki w Pani sprawie.
Maria, 58 lat, stażystka w bibliotece
Maria rozpoczęła staż z PUP w lokalnej bibliotece w ramach programu 50 plus. Po dwóch miesiącach pracy potknęła się na wystającym progu przy wejściu do magazynu i doznała skręcenia kostki. Wypadek zgłosiła przełożonej i został sporządzony protokół. Mimo to, urząd pracy początkowo odmówił przyznania świadczenia chorobowego, twierdząc, że dokumentacja jest niekompletna. Dopiero po interwencji Marii u inspektora pracy i złożeniu formalnego wniosku do ZUS, sytuacja zaczęła się wyjaśniać.
Józef, 61 lat, staż w urzędzie gminy
Podczas wykonywania obowiązków związanych z porządkowaniem dokumentów w archiwum urzędu gminy, Józef poślizgnął się na mokrej podłodze i złamał rękę. Wypadek miał miejsce 20 minut przed zakończeniem dnia pracy. Chociaż urzędnicy natychmiast udzielili pomocy i sporządzili kartę wypadku, PUP długo nie uznawał tego za wypadek przy pracy, ponieważ uznał, że wypadek miał miejsce „po godzinach”. Dopiero po złożeniu odwołania i przedstawieniu grafiku stażu udało się uzyskać świadczenia.
Teresa, 55 lat, staż w przedszkolu
Teresa uczestniczyła w stażu jako pomoc nauczyciela w przedszkolu. Pewnego dnia, podczas pomocy w przygotowaniu sali gimnastycznej, spadła z niskiego podestu i doznała urazu kręgosłupa. Dyrekcja placówki nie sporządziła karty wypadku, tłumacząc, że był to "nieszczęśliwy przypadek" i nie dotyczył obowiązków służbowych. Teresa nie miała siły walczyć sama, więc dopiero po konsultacji z prawnikiem i zgłoszeniu sprawy do PIP udało się zmusić urząd do formalnego rozpatrzenia jej sytuacji.
Wypadki podczas stażu, zwłaszcza w ramach programów realizowanych przez urzędy pracy, nie są rzadkością, jednak ich skutki bywają dramatyczne dla osób, które zmagają się nie tylko z bólem i rekonwalescencją, ale również z brakiem środków do życia. Przypadki takie jak ten pokazują, jak istotna jest znajomość przepisów, szybka reakcja oraz właściwe udokumentowanie zdarzenia. Stażysta, choć formalnie nie jest pracownikiem, podlega ochronie wynikającej z ubezpieczenia wypadkowego. Kluczowe jest, by nie rezygnować z dochodzenia swoich praw – nawet jeśli wiąże się to z dodatkowymi formalnościami czy odwołaniami. W takich sytuacjach nieocenione może być również wsparcie instytucji takich jak PIP czy ZUS.
Potrzebujesz pomocy w sprawie wypadku podczas stażu lub masz wątpliwości, czy należy Ci się świadczenie? Skorzystaj z naszej porady prawnej online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swoją sytuację, a doświadczony prawnik udzieli Ci konkretnej odpowiedzi i wskaże, jakie kroki podjąć, by skutecznie dochodzić swoich praw.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy