Pracownica na urlopie macierzyńskim a likwidacja firmy

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego

Zgodnie z art. 177 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Zobacz też: Jestem na L4 a firma się zamyka

Ochrona trwałości stosunku pracy kobiet w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego

Przepis art. 177 K.p. ustanawia ochronę trwałości stosunku pracy kobiet w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego oraz pracowników–ojców w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. Odnosi się do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, umowy o pracę na czas określony (w tym umów w celu zastępstwa nieobecnego pracownika), umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy oraz umowy o pracę na okres próbny zawartej na okres dłuższy niż jeden miesiąc.

Pracownice chronione są przed wypowiedzeniem umowy o pracę oraz przed jej rozwiązaniem bez wypowiedzenia przez pracodawcę. W okresie ochronnym nie jest też dopuszczalne dokonanie wypowiedzenia warunków pracy lub płacy.

Ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę oraz przed zmianą warunków pracy lub płacy ma charakter bezwzględny. Niemniej dokonane przez pracodawcę wypowiedzenie – mimo że jest niezgodne z prawem – jest ważne i skuteczne. Z powodu swej wadliwości może być jednak zakwestionowane przed sądem pracy – w takim wypadku pracownikom przysługuje roszczenie o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie. W przypadku wystąpienia z żądaniem uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy sąd pracy nie jest uprawniony do zamiany roszczenia pracownika na odszkodowanie z powodu niemożliwości lub niecelowości uwzględnienia takiego żądania, chyba że niemożliwość uwzględnienia żądania wynika z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Ogłoszenie upadłości bądź likwidacja działalności a ochrona pracownika

Zgodnie z § 4 art. 177 K.p. ustanowiona w przepisie ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę zostaje uchylona w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. W takim wypadku pracownicy przysługują szczególne uprawnienia. Po pierwsze, termin rozwiązania umowy o pracę pracodawca powinien uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową. Jeżeli pracownica nie będzie reprezentowana przez związek zawodowy, pracodawca może ten termin ustalić samodzielnie – przepis nie wymaga jego uzgodnienia z pracownicą – przy czym nie może być on wcześniejszy niż termin zakończenia okresu wypowiedzenia. Po drugie, jeżeli w okresie pozostałym do zakończenia stosunku pracy pracodawca nie może zapewnić pracownicy innego zatrudnienia, przysługuje jej do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego na podstawie art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Po trzecie, okres pobierania tego świadczenia wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Podsumowując – jeśli pracodawca zlikwiduje działalność, powinien Pani wypowiedzieć stosunek pracy. Okres wypowiedzenia zależny jest (w przypadku umowy na czas nieokreślony) od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi odpowiednio:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przysługuje Pani zgodnie z art. 171 K.p. ekwiwalent pieniężny – przy czym będzie to ekwiwalent obliczony proporcjonalnie do okresu pozostawania w zatrudnieniu. Co do urlopu za ubiegły rok, jeśli go Pani w ogóle nie wykorzystała – przysługuje Pani ekwiwalent za cały urlop.

Po rozwiązaniu stosunku pracy będzie Pani otrzymywała od ZUS zasiłek macierzyński.

Jeśli zaś pracodawca jedynie przerejestruje działalność – bez jej likwidacji – nie może Pani wypowiedzieć stosunku pracy i nadal będzie Pani przysługiwał urlop macierzyński, a po powrocie z urlopu pracodawca będzie musiał Panią dopuścić do pracy i ewentualnie dopiero wtedy dokonać wypowiedzenia umowy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.