Odmowa pracownika na wyjazd na delegację

Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Należą do nich przede wszystkim diety, stanowiące ekwiwalent za zwiększone koszty utrzymania poza stałym miejscem pobytu pracownika. Podwładnemu może być przyznany również zwrot kosztów noclegu i należności z tytułu przejazdu na miejsce delegacji.

Warunki wypłacania takich należności pracodawcy prywatni mogą określić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę. Musi być jednak spełniony warunek, że pokryją koszty podróży służbowej pracowników i nie wprowadzą stawki diety niższej niż przewidziana w rozporządzeniu delegacyjnym.

Pracownik może odmówić wykonania polecenia służbowego (w tym wyjazdu na delegację), jeżeli polecenie to będzie naruszało zasady współżycia społecznego. Może to się zdarzyć np. wtedy, kiedy na delegację wysyła się osobę niepełnosprawną, mającą trudności w poruszaniu się.

Czy odmowa wyjazdu na delegację jest naruszeniem obowiązków przez pracownika?

Według art. 100 § 1 Kodeksu pracy pracownik ma obowiązek pracować sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że odmowa wykonania polecenia służbowego jest naruszeniem obowiązków pracownika. Takie naruszenie obowiązków może się wiązać z nałożeniem na pracownika kary porządkowej (nagany lub upomnienia – art. 108 § 1 Kodeksu pracy), a nawet rozwiązaniem przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków wynikających ze stosunku pracy (art. 52 § 1 Kodeksu pracy).

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego odmowa wykonania polecenia służbowego może powodować pociągnięcie pracownika do odpowiedzialności i rozwiązania z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia z jego winy bez potrzeby uprzedniego stosowania kar porządkowych.

Czy pracownik musi wyrazić zgodę na wysłanie go w delegację?

Podsumowując powyższe rozważania – pracodawca ma prawo wysłać Pana w delegację, a Pan nie posiadając dzieci (i nie będąc w ciąży) nie ma prawa odmówić wyjazdu – tylko w przypadku posiadania dzieci albo gdy pracownik jest w ciąży pracodawca bez jego zgody nie może go wysłać w delegację. Jeśli Pan odmówi – pracodawca może Pana zwolnić dyscyplinarnie.

Zasady przyznawania należności z tytułu podróży służbowych reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podroży służbowej. Z dniem 1 marca 2013 r. zastąpiło poprzednio obowiązujące dwa oddzielne rozporządzenia – dotyczące podróży służbowych krajowych i zagranicznych.

Rozporządzenie delegacyjne obejmuje pracodawców publicznych, ale jego przepisy stosuje się także do pracodawców prywatnych w takim zakresie, w jakim nie wprowadzili u siebie odrębnych uregulowań konkretnych kwestii (objętych rozporządzeniem).

Za dobę podroży krajowej pracownikowi przysługuje obecnie 30 zł diety. Kwoty diet zagranicznych są różne, w zależności od kraju docelowego. Od diety oblicza się także krajowe ryczałty: na jazdy lokalne (obecnie 6 zł) i noclegowy (45 zł).

– za czas delegowania do miejscowości pobytu stałego lub czasowego pracownika,

– w przypadku przejazdu w trakcie delegacji – w dniu wolnym od pracy – do miejscowości pobytu stałego lub czasowego i z powrotem,

Przykłady

Odmowa ze względu na zdrowie psychiczne

Marek pracuje w dużej firmie konsultingowej, która regularnie wysyła swoich pracowników na delegacje. Pewnego dnia, jego przełożony zleca mu wyjazd na dwutygodniowy projekt do innego miasta. Marek, który cierpi na zaburzenia lękowe i regularnie uczęszcza na terapię, odmawia wyjazdu, obawiając się, że długotrwała nieobecność i stres związany z nowym środowiskiem pogorszą jego stan zdrowia. Marek zgłasza swoją sytuację pracodawcy, przedstawiając zaświadczenie lekarskie. W tym przypadku, odmowa delegacji jest uzasadniona ze względu na zasady współżycia społecznego i ochronę zdrowia pracownika.

Odmowa ze względu na opiekę nad rodzicami

Anna, zatrudniona w firmie marketingowej, jest jedyną opiekunką swoich starszych rodziców, którzy wymagają codziennej pomocy. Kiedy jej pracodawca proponuje jej miesięczny wyjazd na delegację do innego kraju, Anna odmawia, argumentując, że nie może pozostawić swoich rodziców bez opieki. Chociaż Anna nie ma własnych dzieci, jej obowiązki opiekuńcze nad rodzicami stanowią ważny powód odmowy. Pracodawca powinien uwzględnić jej sytuację rodzinną i rozważyć inne możliwości, np. wysłanie innego pracownika lub skrócenie delegacji.

Odmowa ze względu na brak odpowiednich warunków

Tomasz pracuje w branży budowlanej i otrzymuje zlecenie wyjazdu na trzytygodniową delegację na odległy plac budowy. Zgodnie z umową, pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie zakwaterowanie i wyżywienie. Tomasz dowiaduje się, że na miejscu nie ma zapewnionych odpowiednich warunków do mieszkania i wyżywienia, co mogłoby wpłynąć na jego komfort i zdrowie. Tomasz odmawia wyjazdu, informując pracodawcę o swoich obawach i oczekując zapewnienia lepszych warunków. Pracodawca powinien w takim przypadku zadbać o spełnienie wymagań dotyczących zakwaterowania i wyżywienia, aby Tomasz mógł bez obaw wyjechać na delegację.

Podsumowanie

Odmowa wyjazdu na delegację może być uzasadniona w przypadkach, gdy narusza zasady współżycia społecznego lub zdrowie pracownika. Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki i pokryć koszty podróży służbowej, a pracownik powinien dokładnie rozważyć swoje powody przed podjęciem decyzji o odmowie. Należy pamiętać, że nieuzasadniona odmowa może prowadzić do konsekwencji dyscyplinarnych, w tym nawet do rozwiązania umowy o pracę.

Oferta porad prawnych

Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowywanie pism, zapewniając szybkie i rzetelne wsparcie w każdej sprawie pracowniczej. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać pomoc dostosowaną do Twoich potrzeb.