Nadgodziny za wycieczki z podopiecznymi opieki społecznej
• Autor: Marta Handzlik
Jestem pracownikiem warsztatu terapii zajęciowej, który podlega pod opiekę społeczną, więc obowiązuje nas ustawa o pracowniku samorządowym. Z naszymi podopiecznymi wyjeżdżamy na wycieczki, przeważnie są jednodniowe (godzina wyjazdu ok. 7.00, a powrót ok. 20.00), zdarzają się i kilkudniowe. Pani kierownik twierdzi, że nie należą się nam nadgodziny i że czas podróży służbowej w godzinach naszej pracy 7–15 ( podczas której też nadzorujemy/pilnujemy podopiecznych) nie wlicza się w czas pracy – więc nie mamy prawa do dodatkowego wynagrodzenia lub czasu wolnego za wypracowane nadgodziny. Jak powinien być rozliczany czas pracy na takich wycieczkach oraz w porze nocnej, gdy jesteśmy na wycieczce z noclegiem?
Kiedy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za nadgodziny?
Zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych „jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, w której pracownik samorządowy jest zatrudniony, na polecenie przełożonego wykonuje on pracę w godzinach nadliczbowych, w tym w wyjątkowych przypadkach także w porze nocnej oraz w niedziele i święta”.
Zgodnie z art. 128 ustawy Kodeks pracy czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Jeśli pracownik normalnie wykonuje pracę w godzinach od 7.00 do 15.00, to w sytuacji, gdy łączny czas delegacji wykracza poza podstawowy wymiaru czasu pracy, a pracownik pełnił swoje obowiązki dłużej, niż wynikałoby to z obowiązującego rozkładu (np. do 20.00), to z tytułu pełnienia obowiązków pracowniczych przysługuje wynagrodzenie za nadgodziny.
Zobacz też: Odbiór nadgodzin za sobotę
Rekompensowanie pracy wykonywanej przez pracownika samorządowego w dniu wolnym od pracy
Pracownikowi samorządowemu za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje, według jego wyboru, wynagrodzenie albo czas wolny w tym samym wymiarze, z tym że wolny czas, na wniosek pracownika, może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu. Oddanie czasu wolnego od pracy powinno co do zasady nastąpić do końca danego okresu rozliczeniowego.
Warto podkreślić, że ustawa o pracownikach samorządowych nie określa w żaden sposób zasad rekompensowania pracy wykonywanej przez pracownika samorządowego w dniu wolnym od pracy.
Zgodnie z opinią Komisji Prawnej GIP (stanowisko z dnia 12 września 2013 r. w sprawie sposobu rekompensowania pracownikowi samorządowemu pracy w dniu wolnym od pracy wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy) w przypadku świadczenia na polecenie przełożonego pracy w dniu wolnym od pracy wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, tj. w sobotę (zgodnie z rozkładem czasu pracy soboty są dniami wolnymi od pracy) lub niedzielę, należy udzielić innego (całego) dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego, w którym tę pracę świadczył, w terminie z nim uzgodnionym. Natomiast pracę w godzinach nadliczbowych pracownika w sobotę lub niedzielę można zrekompensować według wyboru: czasem wolnym lub normalnym wynagrodzeniem.
Słowem – czas od 7–15 w czasie wycieczki można zaliczyć do czasu pracy, ale za każdą następną godzinę należy się albo wynagrodzenie, albo wolne godziny. Jeśli zaś wycieczka obejmie sobotę albo niedzielę – dodatkowo za każdy z tych dni przysługuje inny dzień wolny.
Przykłady
Wycieczka do parku linowego
W czerwcu pracownicy warsztatu terapii zajęciowej zabrali podopiecznych na jednodniowy wyjazd do parku linowego oddalonego o 100 km. Wyjechali o godzinie 7:00, a wrócili dopiero o 20:30. Przez cały ten czas personel nadzorował uczestników: w autokarze, podczas aktywności, w czasie posiłków. Mimo że formalnie ich czas pracy to 7:00–15:00, kierownictwo nie uwzględniło nadgodzin za dodatkowe 5,5 godziny pracy po południu. Pracownicy nie otrzymali ani dodatkowego wynagrodzenia, ani czasu wolnego.
Weekend nad morzem
Grupa podopiecznych pojechała w lipcu na trzydniowy wyjazd integracyjny nad morze – od piątku do niedzieli. Opiekunowie przez całą dobę pełnili nad nimi opiekę, również nocną, reagując na potrzeby uczestników i czuwając nad ich bezpieczeństwem. W sobotę i niedzielę pracowali ponad 12 godzin dziennie, choć te dni były dla nich formalnie wolne. Mimo to, nie otrzymali żadnego dnia wolnego w zamian, a kierowniczka uznała, że „taki charakter pracy” nie wymaga rekompensaty.
Wypad do kina i muzeum
W marcu odbyła się wycieczka kulturalna – kino, obiad i muzeum. Wyjazd zaplanowano na 9:00, a powrót nastąpił dopiero o 19:00. Opiekunowie w tym czasie musieli stale towarzyszyć grupie, liczyć uczestników, pomagać osobom z niepełnosprawnościami. Choć formalnie mieli pracować tylko do 15:00, kierowniczka uznała, że nie można mówić o nadgodzinach, bo „to była przecież przyjemność, a nie obowiązek służbowy”.
Podsumowanie
Pracownicy samorządowi zatrudnieni w placówkach takich jak warsztaty terapii zajęciowej mają prawo do wynagrodzenia lub czasu wolnego za pracę wykonywaną ponad normatywny czas pracy, również podczas wycieczek z podopiecznymi. Zarówno godziny wykraczające poza standardowy rozkład dnia pracy, jak i praca w dni wolne – takie jak soboty czy niedziele – powinny być rekompensowane zgodnie z przepisami Kodeksu pracy oraz ustawą o pracownikach samorządowych. Opieka nad podopiecznymi w czasie wyjazdów, nawet jeśli odbywa się poza siedzibą placówki, nie jest czasem wolnym, lecz realnym wykonywaniem obowiązków zawodowych. Pomijanie tego faktu prowadzi do naruszenia praw pracowniczych i może skutkować roszczeniami o zaległe wynagrodzenie lub czas wolny.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z czasem pracy, nadgodzinami czy prawami pracowniczymi? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują dokumenty i pomogą dochodzić Twoich praw – szybko, rzetelnie i bez wychodzenia z domu. Wejdź na eporady24.pl i opisz swój problem, a my zajmiemy się resztą.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Dodatek motywacyjny w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego, czy można go stracić?
» Ścieżka awansu do nauczyciela mianowanego, czas trwania i przepisy przejściowe
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
Kodeks pracy
