• Autor: Marta Handzlik
Chcę złożyć wniosek o wszczęcie postępowania na nauczyciela dyplomowanego, ale czytając różne prawne wykładnie pojawiły mi się pewne wątpliwości. Moja sytuacja wygląda następująco: ukończyłam studium nauczycielskie, następnie studia licencjackie (biologia), od 1999 roku zostałam zatrudniona w gimnazjum (nauczyciel biologii), w 2001 roku ukończyłam studia magisterskie, rok później otrzymałam awans na nauczyciela mianowanego (po odbyciu prawie 2-letniego stażu), w 2008 roku ukończyłam kurs kwalifikacyjny pedagogiczny i rok później rozpoczęłam staż na dyplomowanego. Czy wszystko jest zgodne z prawem odnośnie moich kwalifikacji pedagogicznych i prawomocności nadania mi stopnia nauczyciela dyplomowanego?
Zgodnie z art. 9b ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, odbycie stażu, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela oraz:
1) w przypadku nauczyciela stażysty – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie;
2) w przypadku nauczyciela kontraktowego – zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną;
3) w przypadku nauczyciela mianowanego – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.
Uzyskanie kolejnego stopnia awansu zawodowego jest uzależnione od spełnienia przez nauczyciela trzech warunków: posiadania wymaganych kwalifikacji, odbycia stażu (oprócz nauczycieli wymienionych w art. 9e ust. 1-3, dla których równoważny z okresem stażu jest okres zatrudnienia) zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego, a także uzyskania pozytywnego wyniku w postępowaniu przed komisją kwalifikacyjną lub egzaminacyjną.
Podstawowym warunkiem nadania kolejnego stopnia awansu jest posiadanie przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji. Obecne brzmienie przepisu art. 9b ust. 1 jednoznacznie wskazuje, że nauczyciel ubiegający się o awans musi spełniać ogólne wymagania kwalifikacyjne określone w art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela, jak też wymogi szczegółowe zawarte w aktach wykonawczych wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 i 3 Karty Nauczyciela. Kwalifikacje wymagane od nauczycieli zatrudnionych w publicznych i niepublicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych, działających na podstawie ustawy o pomocy społecznej, określone są w przepisach tejże ustawy. Zatem nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych nauczyciel posiadający, co prawda, wyższe wykształcenie z przygotowaniem pedagogicznym, ale nauczający przedmiotu lub prowadzący zajęcia niezgodnie z kierunkiem ukończonych studiów. Analogiczna sytuacja wystąpiłaby w przypadku, gdyby nauczyciel posiadający kwalifikacje do nauczania w szkołach ogólnodostępnych był zatrudniony w szkole specjalnej, nie posiadając przygotowania wymaganego od nauczycieli tych szkół.
Drugim warunkiem nadania stopnia awansu zawodowego jest odbycie stażu zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego. Ustawowa definicja stażu znajduje się w art. 3 pkt 3 Karty Nauczyciela, zgodnie z którym określenie „staż” oznacza okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach, placówkach i innych jednostkach organizacyjnych wymienionych w art. 1 ust. 1 oraz 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a.
Zobacz też: Nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego
[PRZYCISK_1
Zgodnie z § 3a Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400 z późn. zm.) kwalifikacje do nauczania przedmiotów uzupełniających w szkołach ponadgimnazjalnych i gimnazjach posiada osoba, która ukończyła:
1) studia magisterskie na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
2) studia magisterskie na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
3) studia magisterskie na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w pkt 1 i 2 i studia podyplomowe w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć oraz posiada przygotowanie pedagogiczne,
4) studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub prowadzonymi zajęciami oraz posiada przygotowanie pedagogiczne lub
5) studia pierwszego stopnia na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne, lub
6) studia wyższe na kierunku (specjalności) innym niż wymieniony w pkt 4 i 5, a ponadto ukończyła studia podyplomowe lub kurs kwalifikacyjny w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, oraz posiada przygotowanie pedagogiczne.
Kwalifikacje do nauczania przyrody jako przedmiotu uzupełniającego w szkołach ponadgimnazjalnych posiada również osoba, która ma kwalifikacje do nauczania biologii, geografii, fizyki lub chemii. Zajęcia z tego przedmiotu uzupełniającego mogą być również prowadzone przez zespół dwóch lub więcej osób posiadających kwalifikacje do nauczania biologii, fizyki, geografii lub chemii.
Wobec powyższego należy uznać, że spełnia Pani wszelkie wymagania do tego, aby ubiegać się o stopień nauczyciela dyplomowanego.
Joanna rozpoczęła pracę jako nauczycielka matematyki zaraz po ukończeniu studiów licencjackich. Zanim podjęła decyzję o ubieganiu się o awans na stopień nauczyciela mianowanego, uzupełniła swoje kwalifikacje kończąc studia magisterskie i kurs pedagogiczny. Choć początkowo obawiała się, że jej wcześniejsze wykształcenie może nie wystarczyć, dokładna analiza przepisów rozwiała jej wątpliwości.
Tomasz uczy historii w liceum od 2005 roku. Posiadał magisterium z historii, ale dopiero w 2010 roku uzyskał przygotowanie pedagogiczne. Z tego powodu dopiero po tym roku rozpoczął staż wymagany do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Jego przypadek pokazuje, że bez formalnego przygotowania pedagogicznego nie można zaliczyć wcześniejszego zatrudnienia jako pełnoprawnego stażu do awansu.
Magda od lat pracuje jako nauczycielka biologii i geografii w szkole podstawowej. Ukończyła studia licencjackie z biologii, później magisterskie z geografii oraz kurs kwalifikacyjny. Dzięki zgodności kierunków studiów z nauczanymi przedmiotami oraz posiadaniu przygotowania pedagogicznego, nie miała problemu z uzyskaniem pozytywnej opinii komisji kwalifikacyjnej przy awansie na nauczyciela dyplomowanego.
Ścieżka awansu zawodowego nauczyciela, choć regulowana szczegółowymi przepisami, często rodzi pytania dotyczące zgodności posiadanych kwalifikacji z wymaganiami ustawowymi. Kluczowe znaczenie ma nie tylko posiadanie odpowiedniego wykształcenia kierunkowego, ale także formalne przygotowanie pedagogiczne. Przypadki z życia wzięte pokazują, że nawet przy nietypowej kolejności zdobywania kwalifikacji możliwe jest spełnienie wymogów, o ile wszystkie elementy – wykształcenie, przygotowanie pedagogiczne i odbyty staż – są zgodne z obowiązującym prawem. Dlatego przed złożeniem wniosku o awans warto dokładnie przeanalizować swoją ścieżkę zawodową i upewnić się, że każdy jej etap znajduje odzwierciedlenie w przepisach.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich kwalifikacji zawodowych, ścieżki awansu lub interpretacji przepisów oświatowych, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Oferujemy szybkie, rzetelne i przystępne wsparcie prawne, dostosowane do realiów pracy nauczycieli. Nasz zespół prawników pomoże Ci rozwiać niepewności i podjąć właściwe decyzje, bez konieczności wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy