Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 53 Kodeksu pracy
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Byłam na chorobowym 182 dni, następnie przyznano mi świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy. Po trzech miesiącach otrzymałam pocztą rozwiązanie umowy o pracę z art. 53 Kodeksu pracy. Czy przysługuje mi prawo do zasiłku dla bezrobotnych i na jaki okres? Czy będę mogła ubiegać się o świadczenie przedemerytalne z tytułu stażu pracy (mam przepracowane 35 lat w jednym zakładzie)? Czy gdybym wróciła do pracy po 182 dniach to pracodawca też miałby prawo do rozwiązania umowy z art. 53 K.p.?
Co oznacza rozwiązanie umowy w trybie art.53 Kodeksu pracy
Art. 53 K.p. reguluje zagadnienia dotyczące rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, bez winy pracownika. Przepis ten różni się zasadniczo od rozwiązania umowy z winy pracownika (art. 52) i może być z nim porównywany tylko w zakresie dotyczącym rozwiązania umowy o pracę, bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Rozwiązanie umowy w następstwie decyzji pracodawcy, podjętej na podstawie art. 53 K.p., w przeciwieństwie do rozwiązania bez wypowiedzenia opartego na zasadzie winy pracownika, poza niezwłoczną utratą zatrudnienia, nie pociąga za sobą dla pracownika innych, negatywnych skutków. Rozwiązanie umowy w trybie art. 53 daje pracownikowi szczególny przywilej, o jakim mowa w § 5 – zgłoszenia powrotu do pracy niezwłocznie po ustaniu przyczyn, z powodu których doszło do rozwiązania umowy, w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy (w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego – po jego ustaniu), a na pracodawcę nakłada obowiązek ponownego zatrudnienia takiego pracownika, jeżeli dysponuje odpowiednim dla niego miejscem pracy.
Decyzja o rozwiązaniu umowy w trybie art. 53 leży w swobodnej gestii pracodawcy. Nawet gdy występują przyczyny rozwiązanie takie uzasadniające, nie wiążą one pracodawcy. To pracodawca rozstrzyga, czy rozwiązać umowę w omawianym trybie, czy też nadal zatrudniać pracownika.
Na pracodawcy zwalniającym pracownika w trybie art. 53 spoczywa względny obowiązek (w miarę posiadanych możliwości) zatrudnienia, jeżeli pracownik w okresie sześciu miesięcy od rozwiązania umowy zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu przyczyny nieobecności. Na podstawie art. 53 § 5 pracodawca ma zatem obowiązek nawiązania z byłym pracownikiem stosunku pracy. W razie niewykonania tego obowiązku byłemu pracownikowi przysługuje roszczenie o nawiązanie stosunku pracy oraz o odszkodowanie za okres pozostawania bez pracy od chwili zgłoszenia powrotu do pracy w terminie określonym w powyższym przepisie. Podstawę prawną roszczenia odszkodowawczego stanowi art. 471 K.c. w zw. z art. 300 K.p. Odszkodowanie może ulec zmniejszeniu, lecz tylko na podstawie art. 8 K.p., w szczególności gdy pracownik bezczynnie oczekuje rozstrzygnięcia sporu, zamiast czynić starania o znalezienie pracy (uchwała SN z 10 września 1976 r., I PZP 48/76, OSNCP 1977, nr 4, poz. 65). Należy pamiętać, iż stawienie się pracownika w zakładzie i zgłoszenie gotowości do pracy w okresie zwolnienia lekarskiego (w okresie, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne) nie wywołuje skutku przewidzianego w art. 53 § 5 (wyrok SN z 9 września 1997 r., II UKN 219/97, OSNAPiUS 1998, nr 13, poz. 402).
Ponowne zatrudnienie pracownika po rozwiązaniu umowy w trybie art. 53 Kodeksu pracy
Pracodawca, któremu pracownik niezwłocznie po ustaniu przyczyn, które spowodowały rozwiązanie umowy, lecz nie później niż w ciągu 6 miesięcy od rozwiązania umowy w trybie art. 53, lub po wyczerpaniu świadczenia rehabilitacyjnego, zgłosi swój powrót do pracy, ma obowiązek zatrudnienia tego pracownika, wówczas gdy dysponuje odpowiednim dla jego kwalifikacji miejscem pracy. Ponowne zatrudnienie nie jest równoznaczne z przywróceniem do pracy. Pracodawca nie ma obowiązku zatrudnić pracownika na dotychczasowym czy zbliżonym do dotychczasowych warunków stanowisku. Powinna to być praca odpowiadająca możliwościom i kwalifikacjom zawodowym pracownika.
Pracodawca miał prawo Panią zwolnić. Niestety.
Nie ma Pani prawa do świadczenia przedemerytalnego, bowiem przyczyna zwolnienia nie leży po stronie pracodawcy, ale pracownika, choć niezawiniona, ale po stronie pracownika.
Prawo do zasiłku dla bezrobotnych Pani nabędzie, ale nie prawo do świadczenia przedemerytalnego.
Może Pani zachorować na inną jednostkę chorobową w okresie 14 dni od ustania stosunku pracy. I będzie Pani miała prawo do zasiłku chorobowego.
Gdyby wróciła Pani po 182 dniach do pracy – pracodawca nie mógłby rozwiązać z Panią umowy.
Przykłady
Pani Ewa – opiekunka w żłobku
Pani Ewa zachorowała na ciężką postać zapalenia stawów. Po wykorzystaniu 182 dni zwolnienia lekarskiego otrzymała świadczenie rehabilitacyjne. Przez trzy miesiące nie była w stanie wrócić do pracy. Pracodawca, nie widząc szans na jej szybki powrót, rozwiązał z nią umowę na podstawie art. 53 K.p. Ewa zgłosiła się do urzędu pracy i uzyskała zasiłek dla bezrobotnych. Niestety, nie przysługiwało jej świadczenie przedemerytalne, mimo 33 lat stażu pracy – przyczyna rozwiązania nie leżała po stronie pracodawcy.
Pan Marek – operator maszyn w zakładzie produkcyjnym
Marek uległ wypadkowi poza pracą. Po długiej rekonwalescencji przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym. Pracodawca po czterech miesiącach wypłacania świadczenia rozwiązał umowę. Marek poczuł się lepiej i jeszcze w okresie sześciu miesięcy zgłosił gotowość powrotu. Firma miała wakat na innym stanowisku technicznym, więc został zatrudniony ponownie, choć na innych warunkach.
Pani Halina – kasjerka z 35-letnim stażem
Halina zachorowała na chorobę nowotworową. Po zakończeniu zasiłku chorobowego uzyskała świadczenie rehabilitacyjne, ale już po dwóch miesiącach otrzymała wypowiedzenie z art. 53. Była przekonana, że przysługuje jej świadczenie przedemerytalne, ale dowiedziała się, że taka forma rozwiązania umowy nie daje jej takiego prawa. Zarejestrowała się w urzędzie pracy i pobierała zasiłek dla bezrobotnych przez 6 miesięcy, szukając lżejszej pracy.
Podsumowanie
Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 53 Kodeksu pracy jest dla wielu pracowników zaskoczeniem, zwłaszcza po długotrwałej chorobie. Mimo że odbywa się ono bez winy pracownika, niesie za sobą poważne konsekwencje – utratę zatrudnienia bez prawa do świadczenia przedemerytalnego. Pracownik może jednak uzyskać zasiłek dla bezrobotnych, a jeśli w ciągu sześciu miesięcy odzyska zdolność do pracy i zgłosi gotowość do jej podjęcia, pracodawca – o ile dysponuje odpowiednim stanowiskiem – ma obowiązek ponownego zatrudnienia. Warto znać swoje prawa i reagować szybko, by nie stracić tej szansy.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w sprawie rozwiązania umowy o pracę lub masz wątpliwości co do swoich praw? Skorzystaj z naszych porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, pomogą ocenić sytuację i wskażą najlepsze rozwiązania. Zaufaj profesjonalistom i zadbaj o swoje prawa już dziś.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1976 r., I PZP 48/76
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 1997 r., II UKN 219/97
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Urlop dla poratowania zdrowia dla nauczycieli pełniących funkcje publiczne
» Czy pracodawca może obciążyć pracownika za zgubione ubranie służbowe?
» Czy można łączyć urlop wychowawczy w jednej szkole z pracą w drugiej?
» Czy można nałożyć karę dyscyplinarną na pracownika przebywającego na urlopie?
» Dodatek motywacyjny w czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego, czy można go stracić?
Kodeks pracy
