Dodatkowe zlecenia dla urzędnika z urzędu gminy
• Autor: Hanna Żurowska
W jaki sposób można wręczyć wynagrodzenie pracownikowi urzędu gminy w poniższej sytuacji. Urzędnik wręcza zainteresowanym petentom podczas pracy materiały reklamowe firmy X. Otrzymuje za to zapłatę od firmy X. Czy można podpisać jakąś umowę? Czy to legalna współpraca?
Niestety, nie można tego zrobić w sposób legalny, niezależnie od tego, w jaki sposób zostałoby to sformalizowane (tzn. umową zlecenie czy jakąkolwiek inną). Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych:
„Art. 30. 1. Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy.
2. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez pracownika samorządowego któregokolwiek z zakazów, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie rozwiązuje się z nim, bez wypowiedzenia, stosunek pracy w trybie art. 52 § 2 i 3 Kodeksu pracy lub odwołuje się go ze stanowiska.
Art. 31. 1. Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, jest obowiązany złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej.
(…) 5. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu o prowadzeniu działalności gospodarczej powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 233 § 1 Kodeksu karnego”.
Działalność, o której wspomina Pan w pytaniu, z całą pewnością wpisywałaby się w obszar, który powyższe artykuły wykluczają, zatem tego rodzaju praktyki bezdyskusyjnie nie są dozwolone. Sądy dość restrykcyjnie podchodzą do przestrzegania powyższych zapisów, co znajduje wyraz w licznych orzeczeniach, jak m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt II PK 134/05, gdzie stwierdzono:
„Wykonywanie prywatnej działalności gospodarczej przez pracownika samorządowego w czasie i miejscu zatrudnienia pozostaje w sprzeczności z jego obowiązkami pracowniczymi oraz może wywoływać uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność nawet wtedy, gdy dotyczy działalności nieobjętej bezpośrednio jego zakresem czynności pracowniczych”.
Konkludując, nie ma możliwości, aby opisany przez Pana proces przeprowadzić legalnie. Przepisy zostały tak skonstruowane, aby nie pozostawić jakiejkolwiek luki na obchodzenie tej zasady, m.in. np. właśnie ujmowanie tego rodzaju współpracy innymi typami jej sformalizowania. Nawet gdyby współpraca taka nie została sformalizowana, a urzędnik w jakikolwiek inny sposób pobierałby z tego tytułu korzyści majątkowe (również nieformalne), to łamałby prawo (oczywiście tylko wówczas, gdyby sprawa została ujawniona).
Przykłady
Tomasz, pracownik referatu gospodarki komunalnej w urzędzie gminy, w godzinach pracy rozdaje mieszkańcom ulotki lokalnego dewelopera, za co ten wypłaca mu miesięczne wynagrodzenie. Chociaż Tomasz robi to „przy okazji”, wręczając materiały przy okienku, jego działania są sprzeczne z ustawą – wywołują uzasadnione podejrzenie o interesowność, co może skutkować dyscyplinarnym zwolnieniem.
Anna, zatrudniona w wydziale promocji, prywatnie współpracuje z firmą produkującą gadżety reklamowe. Choć nie robi tego w pracy, w czasie rozmów z mieszkańcami i przedsiębiorcami poleca ich produkty, licząc na prowizję. Gdy sprawa wychodzi na jaw, urząd rozwiązuje z nią umowę bez wypowiedzenia – uznano, że doszło do konfliktu interesów.
Krzysztof, urzędnik w dziale obsługi petenta, proponuje klientom pomoc w wypełnieniu skomplikowanych formularzy za dodatkową opłatą „po godzinach”. Choć formalnie nie bierze pieniędzy w pracy, wszystko dzieje się w budynku urzędu. Taka działalność została uznana za sprzeczną z obowiązkami służbowymi i naruszającą zasady bezstronności.
Podsumowanie
Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym nie może podejmować żadnych działań, które budzą choćby cień podejrzeń o interesowność lub stronniczość – nawet jeśli odbywają się one poza formalnym zakresem jego obowiązków. Przepisy zostały skonstruowane tak, by wykluczyć możliwość obchodzenia zakazów poprzez umowy cywilnoprawne czy inne formy współpracy. Jakakolwiek forma wynagrodzenia za działania związane z pełnioną funkcją – bez względu na to, czy mają miejsce w godzinach pracy, czy poza nimi – może stanowić podstawę do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy oraz pociągnięcia do odpowiedzialności karnej.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w interpretacji przepisów lub masz wątpliwości, czy planowane działania są zgodne z prawem? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, pomogą rozwiązać problem i wskażą najbezpieczniejsze rozwiązanie. Zaufaj profesjonalistom i zyskaj pewność, że działasz zgodnie z prawem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt II PK 134/05
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
