• Autor: Marta Handzlik
Jestem nauczycielem bibliotekarzem. Niestety nagminnie otrzymuję w ramach mojej pracy w bibliotece dodatkowe obowiązki tzw. opiekę nad uczniami (kiedy inni nauczyciele przedmiotowi chorują). Czy jest to z prawnego punktu widzenia właściwe? Czy jako nauczyciel bibliotekarz mogę mieć ustalane tzw. okienka w pracy? Brakuje w szkole sal lekcyjnych i nauczyciele korzystają wówczas z biblioteki. Załóżmy, rozpoczynając pracę 5 godzin w danym dniu, od godziny 8 do 13, kończę często o 15, i muszę czekać w pokoju nauczycielskim na to, abym mogła wejść do biblioteki. To strata mojego prywatnego czasu i wydłużenie czasu pracy, za to nie otrzymuję dodatkowego wynagrodzenia. Czy to zgodne z prawem?
Dyrektor nie może przydzielać doraźnych zastępstw w czasie, gdy bibliotekarz powinien być w bibliotece. Dodatkowo – doraźne zastępstwa są zawsze płatne.
Zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. Z 2017 r., poz. 1189) „godzina doraźnego zastępstwa to przydzielona nauczycielowi do przeprowadzenia godzina zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, której realizacja następuje w zastępstwie nieobecnego nauczyciela. W praktyce godziny doraźnych zastępstw przydziela dyrektor szkoły”.
Nie ma znaczenia, czy w czasie doraźnego zastępstwa nauczyciel realizuje zajęcia dydaktyczne zgodnie z posiadaną specjalnością, czy zajęcia dydaktyczne, do których nie posiada kwalifikacji, czy po prostu zapewnia jedynie bezpieczeństwo uczniom. Sensem powołania godzin doraźnego zastępstwa jest spełnienie wymogu sprawowania przez szkołę funkcji opiekuńczej w stosunku do powierzonych jej uczniów.
Zobacz też: Czy nauczyciel bibliotekarz może mieć zastępstwa
Oficjalne wykładnie przepisów (autorstwa MEN oraz niezależnych prawników) nie pozostawiają żadnych wątpliwości: pogwałceniem prawa jest sytuacja, w której bibliotekarz nie może wykonywać swoich podstawowych obowiązków, gdyż w tym czasie został wysłany przez dyrektora do prowadzenia zajęć w ramach godzin doraźnych zastępstw. Nauczyciel bibliotekarz może – podobnie jak każdy inny nauczyciel – prowadzić doraźne zastępstwa tylko po godzinach pracy, a za dodatkową pracę musi otrzymać wynagrodzenie.
Czas otwarcia biblioteki szkolnej powinien być określony w planie pracy szkoły. Musi on być skorelowany z pensum zatrudnionych w bibliotece nauczycieli. Interpretacja przepisów jest jasna. Na przykład przy jednoosobowej obsadzie tygodniowy czas otwarcia biblioteki musi być równy pensum zatrudnionego w szkole nauczyciela bibliotekarza. Nauczyciel bibliotekarz może być wysłany na zastępstwo tylko wtedy, gdy biblioteka jest planowo nieczynna, i wówczas musi otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za doraźne zastępstwo. Podobna procedura dotyczy także nauczyciela przedmiotu – nie wysyła się go przecież na zastępstwo, gdy ma w planie zajęć „swoją” lekcję. Mogą zdarzyć się sytuacje szczególne, w których dla zapewnienia uczniom opieki niezbędne jest wysłanie bibliotekarza na zastępstwo w czasie, gdy powinien on (zgodnie z planem pracy szkoły) pracować w bibliotece. W takim przypadku bibliotekarz musi czas przeznaczony na zastępstwo odpracować w bibliotece po godzinach pracy i otrzymać za to dodatkowe wynagrodzenie.
Co do okienek w Pani pracy – wszystko zależy od czasu otwarcia biblioteki szkoły. Jeśli przewiduje on okienka (i w tym czasie biblioteka jest zamknięta), to okienka są dopuszczalne. Jeśli jednak tego nie przewidziano, Pani także nie powinna mieć okienek.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy