Czy czynności związane z obsługą przedszkola należą do nauczycieli?
• Autor: Marta Handzlik
W moim przedszkolu od wielu lat nauczyciele są obarczani zamykaniem i otwieraniem przedszkola (uzbrajanie w alarm i noszenie kluczy przez 24 godziny). Czy dyrektor placówki ma prawo rozszerzać zakres naszych obowiązków o takie dodatkowe czynności?
Obowiązki nauczyciela placówki przedszkolnej
Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 191) nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.
Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca ma prawo zlecić pracownikowi inną pracę niż określona w umowie, przy czym należy pamiętać, że możliwość ta uzależniona jest od łącznego spełnienia czterech warunków:
– występują uzasadnione potrzeby pracodawcy,
– okres powierzenia innej pracy nie przekracza trzech miesięcy w roku kalendarzowym,
– wynagrodzenie pracownika nie ulega obniżeniu,
– powierzone obowiązki odpowiadają kwalifikacjom pracownika.
Wyłącznie wystąpienie wszystkich wyżej wypunktowanych przesłanek obliguje pracownika do podjęcia innej pracy niż dotychczas wykonywana. W takim też przypadku na pracodawcy nie ciąży obowiązek wręczenia podwładnemu wypowiedzenia zmieniającego. Co ważne, przesunięcie na inne stanowisko może dotyczyć zarówno osób zatrudnionych na czas nieokreślony, jak i określony, a także na okres próbny i na czas wykonania określonej pracy.
Co do zasady przyjęło się, że czynności związane z obsługą szkoły nie leżą w zakresie zadań nauczycieli. Zadania nauczycieli określone zostały wyraźnie w Karcie Nauczyciela, zaś obsługą szkoły zajmują się pracownicy obsługi.
Wobec powyższego, działania dyrektora nakazujące nauczycielom otwieranie i zamykanie przedszkola są niezgodne z prawem.
Przykłady
Pani Marta, nauczycielka z siedmioletnim stażem, od dwóch lat codziennie otwiera przedszkole przed godziną siódmą rano. Mimo że nie ma tego w zakresie swoich obowiązków, dyrektorka tłumaczy, że „ktoś musi to robić”. Pani Marta, bojąc się utraty pracy, nie protestuje, choć ma małe dziecko i sama ledwo zdąża z opieką nad nim.
Pan Krzysztof, nauczyciel wspomagający, został poproszony o odbieranie przesyłek i odprowadzanie kurierów, bo „i tak ma przerwę między zajęciami”. Choć stanowczo twierdził, że nie należy to do jego obowiązków, usłyszał, że „lojalność wobec zespołu” tego wymaga. Z czasem zorientował się, że jego rola coraz bardziej przypominała pracownika administracyjnego niż nauczyciela.
Pani Dorota przez kilka miesięcy nosiła przy sobie klucze do całej placówki, także w weekendy. Kiedy zgubiła brelok w centrum handlowym, została ukarana naganą i potrąceniem z pensji za wymianę zamków. Nie miała wcześniej świadomości, że noszenie kluczy wiąże się z taką odpowiedzialnością – nikt jej tego nie wyjaśnił, po prostu „dostała komplet i kazano pilnować”.
Podsumowanie
Obowiązki nauczyciela w przedszkolu są jasno określone w przepisach prawa i nie obejmują zadań technicznych ani administracyjnych związanych z obsługą placówki. Przekazywanie nauczycielom takich czynności jak otwieranie, zamykanie przedszkola czy noszenie kluczy nie znajduje uzasadnienia w przepisach Karty Nauczyciela ani Kodeksu pracy. W sytuacjach, gdy dyrektor jednostronnie rozszerza zakres obowiązków pracownika bez spełnienia ustawowych warunków, mamy do czynienia z działaniem niezgodnym z prawem. Nauczyciele mają prawo oczekiwać poszanowania swojego stanowiska pracy i domagać się respektowania ich rzeczywistych zadań wynikających z przepisów.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości co do zakresu swoich obowiązków jako nauczyciel lub spotykasz się z nieuzasadnionym rozszerzaniem zadań przez dyrekcję, skorzystaj z naszej pomocy prawnej online. Udzielamy szybkich i rzetelnych porad, pomagamy w przygotowaniu pism oraz wskazujemy, jak skutecznie dochodzić swoich praw – bez wychodzenia z domu.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
