Ruchomy czas pracy a indywidualny rozkład czasu pracy

Kiedy pracodawca jest zwolniony od obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy?

Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że w art. 129 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) przewidziano możliwość sporządzania rozkładu czasu pracy danego pracownika – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej miesiąc. Pracodawca ma przekazywać pracownikowi jego rozkład czasu pracy co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który sporządzono rozkład.

Pracodawca jest zwolniony od obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeśli wynika on z prawa pracy albo z umowy o pracę, bądź też w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając ogólne dyrektywy wymiaru czasu pracy (w takim przypadku rozkład czasu pracy ustali sam pracownik).

Jak wygląda ruchomy czas pracy?

Ruchomy czas pracy to system organizacji czasu pracy, w którym pracownik kończy i zaczyna dzień pracy w ustalonym z pracodawcą przedziale czasowym. Ponieważ w poprzednim stanie prawnym przepisy Kodeksu pracy nie regulowały tej instytucji, jej praktyczne zastosowanie było źródłem wielu wątpliwości. Wynikały one przede wszystkim z treści art. 128 § 3 pkt 1 w związku art. 151 § 1 Kodeksu pracy. Pierwszy z tych przepisów zawiera definicję doby pracowniczej, określonej jako 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Jeżeli pracownik rozpocznie pracę wcześniej, niż rozpoczynał ją w poprzednim dniu pracy (taka sytuacja będzie miała miejsce przy zastosowaniu ruchomego czasu pracy), to przekraczał dobową normę czasu pracy, a to z kolei oznaczało dawniej pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1 Kodeksu pracy).

Ruchomy czas pracy stosowany na dwa sposoby

W art. 140¹ Kodeksu pracy przewidziano zatem, że ruchomy czas pracy może być stosowany na dwa sposoby. Po pierwsze, rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Po drugie, w rozkładzie czasu pracy można przewidzieć przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.

Przepisy prawa pracy nie przewidują co do zasady takiego systemu czasu pracy, który określić można mianem: elastyczny. Wprowadzają natomiast ruchomy czas pracy, co ma zwiększyć elastyczność. W przypadku ruchomego czasu pracy pracodawca ma obowiązek tworzenia rozkładów czasu pracy. Wprowadzono zasadę, że mogą być one tworzone w formie pisemnej lub elektronicznej oraz że nie muszą obejmować całego okresu rozliczeniowego. Przy czym minimalny okres objęty rozkładem czasu pracy wynosi 1 miesiąc. Pracownik powinien otrzymać swój rozkład czasu pracy na co najmniej tydzień przed rozpoczęciem okresu, na który został ustalony dany rozkład.

Pracodawca w niektórych okolicznościach będzie jednak zwolniony z obowiązku tworzenia rozkładów. Dotyczy to sytuacji, w której:

• rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia o systemach i rozkładach czasu pracy albo z umowy o pracę,
• pracodawca w porozumieniu z pracownikiem ustali czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z podstawowych norm czasu pracy; w takim przypadku rozkład czasu pracy ustala pracownik,
• na pisemny wniosek pracownika stosowany jest ruchomy rozkład czasu pracy lub indywidualny rozkład czasu pracy.

Podsumowując – jeśli pracodawca przyjął ruchomy system czasu pracy, to powinien przygotowywać dla pracowników rozkłady czasu pracy z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Chyba że z umowy wynika, w jaki sposób pracownik ma sobie rozkładać czas pracy. W Pana przypadku wynika, że nie ma takiego zapisu w umowie, więc obowiązuje zasada co najmniej tygodniowego wyprzedzenia przy sporządzaniu rozkładów czasu pracy i pracodawca nie miał prawa zwolnić Pana wcześniej do domu z obowiązkiem odrobienia tych godzin później.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.