Czy można zrzec się ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy?
• Autor: Marta Handzlik
Chcę rozwiązać umowę o pracę z pracodawcą. Posiadam trzy miesiące wypowiedzenia, lecz za porozumieniem stron chciałbym odejść w ciągu miesiąca. W chwili obecnej mam 26 dni urlopu wypoczynkowego. Czy mogę zrzec się ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy?
Czy pracownik rozwiązujący umowę o pracę morze zrzec się ekwiwalentu za niewykorzystany urlop?
Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 171 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) w przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy przysługuje mu ekwiwalent pieniężny.
Prawo do ekwiwalentu pieniężnego jest wyjątkiem od zasady, że urlop należy wykorzystać w naturze – czyli dosłownie – biorąc wolne. Wypłacenie ekwiwalentu jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy pracownik z powodu zakończenia stosunku pracy nie zdążył wykorzystać urlopu.
Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia albo przeniesienia tego prawa na inną osobę został wyrażony wprost w art. 84 Kodeksu pracy. Pod pojęciem „prawa do wynagrodzenia” rozumieć należy także ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2006 r. (II PK 161/05) zakaz ten ma charakter bezwzględny i obejmuje zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia za pracę w drodze wszelkich oświadczeń woli pracownika, w tym również w drodze ugody sądowej.
Z kolei w wyroku z dnia 16 października 2006 r. (I PK 89/09) Sąd Najwyższy stwierdził, że nieważne jest również zobowiązanie się pracownika, że w przyszłości nie będzie dochodził od pracodawcy tego wynagrodzenia za pracę.
Podsumowując – nie można się zrzec ani prawa do urlopu, ani prawa do ekwiwalentu za urlop. W sytuacji, gdy pracownik w oświadczeniu woli zrzeknie się tego prawa albo przeniesie je na inną osobę – oświadczenie takie jest nieważne i nie wywoła żadnych skutków prawnych.
Przykłady
Anna, pracowniczka działu HR postanowiła odejść z pracy wcześniej, niż przewidywała jej trzymiesięczna umowa. Zaproponowała rozwiązanie umowy za porozumieniem stron i zadeklarowała, że nie będzie oczekiwać ekwiwalentu za pozostałe 20 dni urlopu. Mimo jej woli, pracodawca musiał wypłacić jej należny ekwiwalent — przepisy nie pozwalają na skuteczne zrzeczenie się tego prawa.
Tomasz, specjalista IT, po otrzymaniu oferty pracy z zagranicy, chciał zakończyć zatrudnienie natychmiast, bez wykorzystywania zaległego urlopu. W mailu do przełożonego napisał, że nie będzie rościł sobie prawa do żadnych świadczeń za niewykorzystany urlop. Taka deklaracja została uznana za nieważną, a firma i tak naliczyła i wypłaciła mu ekwiwalent.
Beata, pielęgniarka w przychodni, podczas rozmowy z kierownictwem o skróceniu okresu wypowiedzenia, zaproponowała, że „daruje” sobie 10 dni urlopu, by ułatwić przejście dla zespołu. Kadrowa musiała jej jednak wytłumaczyć, że nie jest to możliwe – zgodnie z kodeksem pracy pracownik nie może skutecznie zrzec się ekwiwalentu za urlop, nawet jeśli jest to jego inicjatywa.
Podsumowanie
Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy ma charakter bezwzględny i nie może zostać skutecznie zrzeczone się przez pracownika. Nawet jeśli pracownik wyraża taką wolę, przepisy Kodeksu pracy jasno wskazują, że takie oświadczenie nie wywołuje żadnych skutków prawnych i jest nieważne. Ochrona prawa do wypoczynku i związanych z nim świadczeń finansowych ma na celu zabezpieczenie interesów pracownika niezależnie od formy rozwiązania stosunku pracy.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich praw pracowniczych, rozważasz rozwiązanie umowy lub chcesz upewnić się, jakie świadczenia Ci przysługują — skorzystaj z naszej pomocy. Oferujemy szybkie i profesjonalne porady prawne online, dostosowane do Twojej sytuacji. Nasi prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, wyjaśnią przepisy i pomogą Ci podjąć najlepszą decyzję.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2006 r. II PK 161/05
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2006 r. I PK 89/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
