• Autor: Dorota Kriger
Czy pracodawca może zmienić mi system dwuzmianowy (6-14 i 14-22) na jedną zmianę (10-18) bez pytania mnie o zgodę?
Zgodnie z Kodeksem pracy systemy i rozkłady czasu pracy powinny być ustalone w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy lub w obwieszczeniu. Tak wynika z art. 150 § 1 K.p.: „Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, z zastrzeżeniem § 2 i 3 oraz art. 139 § 3 i 4”.
Kiedy trzeba dokonać zmian w powyższych dokumentach, pracodawca powinien o tym poinformować pracowników. Zanim jednak wprowadzane zmiany zaczną obowiązywać, konieczne jest wypełnienie kilku formalności, takich jak uzyskanie zgody na zmiany i zawarcie ze stroną związkową protokołu dodatkowego do układu zbiorowego, a w przypadku regulaminu pracy czy obwieszczenia – ogłoszenie treści zmian na co najmniej 2 tygodnie przed ich wejściem w życie.
Poinformowanie pracowników następuje w sposób przyjęty w danym zakładzie pracy, np. poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, opublikowanie w wewnętrznej sieci firmowej czy też wręczenie każdemu pracownikowi pisemnych kopii nowych postanowień regulaminu.
Dość często zdarza się jednak, że informacje na temat systemów i rozkładów czasu pracy umieszczane są także w treści umowy o pracę. W takim przypadku zmiana obowiązującego systemu może być wprowadzona albo w drodze porozumienia stron, albo w drodze wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z 25 marca 1977 r. (I PRN 5/77, OSPiKA 78/12/218), gdyby system organizacji czasu pracy został wyraźnie zastrzeżony w umowie o pracę, wówczas zmiana zastrzeżonego w tej umowie systemu pracy wymagałaby wypowiedzenia warunków pracy i płacy albo porozumienia stron co do takiej zmiany.
Nie wystarczy więc tylko poinformować pracownika o zmianie, jeśli modyfikacji ulega jeden z elementów umowy. Pracownik na wprowadzane zmiany powinien wyrazić zgodę – dopiero wtedy będą one go obowiązywać.
Pierwszy przykład: Pan Tomasz, pracownik magazynu, od lat pracował w systemie dwuzmianowym (6-14 i 14-22). Pewnego dnia dowiedział się z ogłoszenia na tablicy informacyjnej, że od przyszłego miesiąca jego zmiana zostaje przesunięta na stałe godziny 10-18. Zmiana ta kolidowała z jego zobowiązaniami rodzinnymi, ponieważ codziennie rano odwoził dzieci do szkoły. Po rozmowie z działem kadr okazało się, że zmiana została wprowadzona decyzją pracodawcy bez jego zgody, co było niezgodne z zapisami jego umowy o pracę.
Drugi przykład: Pani Monika, zatrudniona w firmie produkcyjnej, została poinformowana drogą mailową o zmianie systemu pracy z dwuzmianowego na jednozmianowy. Jako osoba studiująca zaocznie, dotychczasowy harmonogram pozwalał jej na uczestnictwo w zajęciach. Po wprowadzeniu nowych godzin (10-18), nie była w stanie kontynuować nauki w dotychczasowym trybie. Pani Monika zgłosiła sprzeciw, powołując się na zapisy umowy o pracę, które jasno określały dwuzmianowy system czasu pracy.
Trzeci przykład: Pan Andrzej pracował w dziale logistycznym, gdzie od lat obowiązywał system zmianowy. W pewnym momencie firma podjęła decyzję o przejściu na jednozmianowy system pracy od 9 do 17. Pracodawca uzasadniał zmianę koniecznością dostosowania do nowych potrzeb klientów, jednak pan Andrzej, który dojeżdżał do pracy z odległej miejscowości, miał problem z nowym harmonogramem. Ponieważ w jego umowie o pracę nie było jednoznacznych zapisów dotyczących systemu pracy, firma nie uznała jego sprzeciwu, jednak po konsultacji z prawnikiem dowiedział się, że powinien otrzymać propozycję zmiany warunków zatrudnienia na piśmie.
Zmiana godzin pracy bez zgody pracownika nie zawsze jest możliwa, zwłaszcza jeśli obowiązujący system czasu pracy został określony w umowie o pracę. W takich przypadkach pracodawca musi dokonać zmiany za porozumieniem stron lub poprzez formalne wypowiedzenie warunków pracy i płacy. Wprowadzenie nowych godzin pracy wymaga również odpowiedniego ogłoszenia zmian, z zachowaniem przewidzianego okresu informacyjnego. Pracownik powinien być świadomy swoich praw i w przypadku wątpliwości może skorzystać z pomocy prawnej, aby upewnić się, czy zmiana została wprowadzona zgodnie z przepisami prawa pracy.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online, które umożliwiają szybkie i wygodne uzyskanie rzetelnych informacji dotyczących prawa pracy, w tym kwestii związanych ze zmianą godzin pracy. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą w interpretacji przepisów, ocenie zgodności działań pracodawcy z obowiązującym prawem oraz wskażą możliwe sposoby ochrony Twoich praw. Porady online to wygodna forma uzyskania pomocy prawnej bez konieczności wychodzenia z domu, dostępna w dogodnym dla Ciebie czasie. Zapewniamy pełną poufność i indywidualne podejście do każdej sprawy, co pozwala na skuteczne rozwiązanie problemów związanych z zatrudnieniem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy