Aktualne badania okresowe nauczyciela a dostarczenie badań wstępnych
• Autor: Marta Handzlik
Jestem nauczycielem, do września pracowałam w dwóch szkołach, a od września tego roku zgodziłam się wziąć cztery godziny w trzeciej szkole. Mam aktualne badania okresowe (jeszcze na dwa lata), tymczasem nowa pani dyrektor grozi mi rozwiązaniem umowy o pracę, jeśli nie dostarczę badań wstępnych (od tego samego lekarza zresztą, bo to jedna gmina i jedna księgowość). Inny lekarz medycyny pracy powiedział mi, że od kwietnia 2015 roku weszły nowe przepisy, według których dyrektor nie może mnie zmusić do dostarczenia badań wstępnych, a tym bardziej mnie zwolnić, bo to by była podstawa pozwu do sądu pracy. Czy ktoś może mi udzielić odpowiedzi, jak jest naprawdę?
Czy nauczyciel podejmując pracę u innego pracodawcy musi dostarczyć wstępne badania lekarskie?
Zgodnie z art. 229 ustawy Kodeks pracy „wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
1) osoby przyjmowane do pracy;
2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe”.
„Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:
1) przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
2) przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych”.
Punkt 2 stosuje się odpowiednio w przypadku przyjmowania do pracy osoby pozostającej jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą.
Wysłanie nauczyciela na wstępne badanie lekarskie przed podjęciem pracy
Nowe przepisy, które weszły w życie 1 kwietnia 2015 r., uprawniają pracodawcę do oceny tego, czy warunki pracy na stanowisku, na które przyjmuje nowego pracownika, są analogiczne do tych, w których pracownik ten pracował u poprzedniego pracodawcy. Prawodawca pozostawił pracodawcom decyzję, czy uznać zaświadczenie przyniesione od lekarza medycyny pracy, czy też nie.
Pracodawca, dokonując oceny tego, czy warunki pracy pracownika są podobne do poprzednio występujących, nie powinien opierać się jedynie na nazwie stanowiska pracy pracownika. Jak bowiem wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 2011 r. (sygn. akt II PK 225/10, OSNP 2012, poz. 112), „stanowisko pracy określa zarówno rodzaj pracy, jak i miejsce pracy. Podstawowe znaczenie ma określenie czynników zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika. Ważna jest charakterystyka wykonywanej pracy, a nie sama nazwa stanowiska pracy”.
Jeżeli pracodawca będzie miał jakiekolwiek wątpliwości co do podobieństwa warunków pracy, jego obowiązkiem będzie wysłanie pracownika na wstępne badania lekarskie.
Nowe miejsce pracy nauczyciela a wstępne badania lekarskie
Jednak najważniejsze jest to, że nowe przepisy mają zastosowanie jedynie do orzeczeń lekarskich wydanych od dnia wejścia w życie ustawy, tj. od dnia 1 kwietnia 2015 r. Nie będzie więc można nie kierować na badania pracownika, który w nowym miejscu pracy okaże orzeczenie lekarskie wydane przed 1 kwietnia 2015 r. Do skierowań na wstępne badania lekarskie i do badań rozpoczętych przed tą datą również będą miały zastosowanie przepisy poprzednio obowiązujące.
Słowem, pracodawca ma rację, jeśli Pani badania pochodzą sprzed 1 kwietnia 2015 r. Jeśli są z datą późniejszą, nie musi Pani wykonywac badań.
Przykłady
Nauczycielka języka polskiego rozpoczęła pracę w nowej szkole z czterema dodatkowymi godzinami tygodniowo. Miała aktualne badania z innej placówki w tej samej gminie. Dyrekcja nowej szkoły wymagała jednak wykonania ponownych badań. Po konsultacji z lekarzem medycyny pracy dowiedziała się, że nie musi ich robić, o ile warunki pracy są takie same, a orzeczenie zostało wydane po 1 kwietnia 2015 r.
Nauczyciel wychowania fizycznego, zatrudniony równocześnie w dwóch szkołach, przedstawił aktualne orzeczenie lekarskie przy podejmowaniu pracy w trzeciej placówce. Nowy pracodawca odmówił jego uznania, twierdząc, że to inne stanowisko. Po weryfikacji okazało się, że wszystkie warunki pracy są identyczne, a dyrektor został poinformowany, że może zaakceptować wcześniejsze badania.
Nauczycielka matematyki przeniosła się z jednej szkoły do drugiej w ciągu trzech tygodni. Złożyła aktualne badania lekarskie z poprzedniej pracy. Nowy dyrektor uznał je bez problemu, ponieważ nie zmienił się ani charakter pracy, ani jej warunki – dzięki temu mogła od razu rozpocząć zajęcia.
Podsumowanie
Nauczyciel podejmujący pracę w innej szkole nie zawsze musi przechodzić wstępne badania lekarskie, jeśli posiada aktualne orzeczenie wydane po 1 kwietnia 2015 r., a warunki pracy na nowym stanowisku są analogiczne do poprzednich. Ostateczna decyzja należy jednak do dyrektora szkoły, który ocenia podobieństwo tych warunków. W przypadku bezzasadnego żądania ponownych badań lub groźby zwolnienia mimo spełnienia wymogów ustawowych, nauczyciel ma prawo domagać się ochrony swoich praw, także przed sądem pracy.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w interpretacji przepisów prawa pracy lub masz wątpliwości dotyczące obowiązków wobec pracodawcy? Skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Szybko, bez wychodzenia z domu, otrzymasz rzetelną odpowiedź dostosowaną do Twojej sytuacji. Wystarczy opisać problem, a prawnik zajmie się resztą.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2011 r. sygn. akt II PK 225/10
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
» Nowa organizacja oddziału szpitalnego a prawa pracownika, czy należy się dodatek?
» Niepłacący pracodawca i upadłość, na jakie świadczenia mogą liczyć pracownicy?
» Czy szkolny alarm powinna uruchamiać sprzątaczka ? przepisy i prawa pracownika
» Kwalifikacje pedagoga szkolnego po zmianie przepisów
Kodeks pracy
