• Autor: Anna Sochaj-Majewska
Obowiązuje mnie 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Mam zwolnienie lekarskie do 28.08.2012 r.*, choruję od kilku miesięcy. Pozostało mi jeszcze 28 dni urlopu do wykorzystania. Po pobycie w szpitalu powinienem poddać się pewnemu zabiegowi, na co się nie zgadzam. Chcę wypowiedzieć umowę o pracę i nie wracać do firmy nawet na jeden dzień. Czy jest to możliwe? Czy pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę, będąc na zwolnieniu lekarskim? Po odmowie poddania się ww. zabiegowi nie mam po co wracać do lekarza, czyli zwolnienia już nie będę miał.
Pracownikowi, tak samo jak pracodawcy, służy prawo do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem. Co więcej, może Pan wręczyć pracodawcy wypowiedzenie także w czasie, kiedy formalnie przebywa Pan na zwolnieniu lekarskim. Aby trzymiesięczne wypowiedzenie biegło jak najszybciej, zgodnie z Pańskim oczekiwaniem co do niezwłocznego rozstania się z zakładem pracy, tj. począwszy od 1 września 2012 r. ze skutkiem na 30 listopada 2012 r., powinien je Pan złożyć do piątku, 31 sierpnia, tak aby pracodawca mógł się zapoznać z Pańskim oświadczeniem najpóźniej w tym właśnie dniu. W opisanych okolicznościach istnieje również możliwość natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia, o czym szczegółowo w dalszej części odpowiedzi.
Jak stanowi przepis art. 32 § 1 Kodeksu pracy, każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony. Rozwiązanie stosunku pracy następuje z upływem okresu wypowiedzenia (art. 32 § 2 K.p.). W oświadczeniu o wypowiedzeniu stosunku pracy nie musi Pan wskazywać żadnej przyczyny jego złożenia. Przyczyna oraz uzasadnienie rozwiązania stosunku pracy musi znaleźć się tylko w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony oraz w piśmie rozwiązującym umowę o pracę bez wypowiedzenia ze skutkiem natychmiastowym (art. 52 i 53 K.p.). Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu musi mieć formę pisemną (art. 30 § 3 K.p.). Okres wypowiedzenia obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca (art. 30 § 21 K.p.).
Złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu wiąże obie strony stosunku pracy, zaś upływ terminu wypowiedzenia prowadzi do rozwiązania umowy. W czasie biegnącego okresu wypowiedzenia pracodawca może zwolnić Pana od obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem oczywiście prawa do wynagrodzenia, choć jest to zależne od jego woli. Tak więc nie ma gwarancji, że nie będzie Pan zobligowany wrócić do pracy, jeśli będzie Pan do niej zdolny. Jeśli chodzi o przysługujący Panu niewykorzystany urlop wypoczynkowy, to w okresie wypowiedzenia może go Pan wykorzystać, ale pracodawca również może narzucić Panu takie zachowanie, w celu uniknięcia wypłacenia ekwiwalentu urlopowego, po rozwiązaniu stosunku pracy. Jak stanowi bowiem przepis art. 1671 K.p., w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym czasie pracodawca udzieli mu urlopu. Nie ma tu znaczenia, kto złożył wypowiedzenie, a więc czy uczynił to pracownik czy pracodawca. Może Pan wykorzystać zaległy urlop z poprzedniego roku oraz urlop za rok bieżący, ale proporcjonalnie do okresu przepracowanego u tego pracodawcy (1/12 wymiaru przysługującego urlopu * 11 miesięcy), niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (art. 1553 § 1 K.p.).
Istnieje również i druga możliwość, o jakiej wspominałam na wstępie, polegająca na natychmiastowym rozstaniu się z pracodawcą. Zgodnie z treścią przepisu art. 55 § 1 K.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie, stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy (art. 55 § 2 K.p.). Jak wynika z treści cytowanego przepisu, nie można w dowolnym czasie odejść z pracy bez wypowiedzenia. Musi Pan dysponować orzeczeniem lekarskim, a pracodawcy należy dać najpierw czas na przeniesienie Pana do innej pracy, dopiero brak jego pozytywnego działania uzasadnia natychmiastowe zwolnienie się pracownika z pracy.
Rozwiązanie stosunku pracy nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 171 § 1 K.p.), co do sposobu obliczania wymiaru urlopu, za który służy ekwiwalent, aktualne są uwagi poczynione wyżej, ze zmianą wynikającą z liczby miesięcy przepracowanych u tego pracodawcy (np. 1/12 * 8 miesięcy).
Nawet jeśli rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia z powyższej przyczyny będzie nieuzasadnione albo naruszające przepisy, to pracodawca nie ma prawa dochodzić odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (trzymiesięcznego w Pańskiej sytuacji). Takie uprawnienie służyłoby pracodawcy, gdyby rozwiązał Pan umowę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 11 K.p.), a sąd pracy uznałby, na skutek pozwu pracodawcy, iż rozwiązanie to było nieuzasadnione (art. 611 w zw. z art. 612 K.p.).
Jest i trzecia możliwość: proszę spróbować negocjować z pracodawcą i odejść z pracy za porozumieniem stron (art. 30 § 1 pkt 1 K.p.), termin rozwiązania umowy strony ustalają wówczas wspólnie. Być może pracodawca wcale nie zamierza czynić Panu przeszkód, a porozumienie stron pozwoli uniknąć pracy w okresie wypowiedzenia i koniecznego kontaktu z pracodawcą i zakładem pracy.
*Stan prawny z dnia 13.08.2012 r.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Anna Sochaj-Majewska
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy