• Autor: Dorota Kriger
Jakiś czas temu podjęłam pracę w pewnej firmie. Pracodawca obiecał mi umowę z datą 1.01r., mimo że rozpoczęłam pracę wcześniej. Jednakże do tej pory nie otrzymałam żadnej umowy. W międzyczasie dostałam lepszą propozycję pracy i zamierzam skorzystać z oferty. Czy obecny pracodawca może sprzeciwić się mojemu odejściu z pracy, choć żadnej umowy nie podpisałam? Czy może odmówić wypłaty wynagrodzenia?
Zasadniczo praca bez umowy skutkuje różnymi sankcjami dla pracodawcy oraz pracownika. Umowa o pracę, nawet jeśli do jej zawarcia doszło w formie ustnej, jest bowiem wiążąca dla obu stron. Kodeks pracy (w skrócie K.p.) w art. 29 § 2 narzuca pisemną formę zawarcia umowy o pracę. Przepis ten nakłada także na pracodawcę, który nie zawarł z pracownikiem umowy na piśmie, obowiązek pisemnego potwierdzenia ustaleń co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Jeśli pracodawca nie wywiąże się z powyższego obowiązku – zgodnie z art. 281 K.p. – może zostać ukarany karą grzywny w kwocie między 1000 zł a 30 000 zł.
Ponadto pracodawca powinien mieć świadomość, że może zostać ukarany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych czy urząd skarbowy w związku z niezrealizowaniem swoich obowiązków jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne lub podatków za tego pracownika.
Jednocześnie niepotwierdzenie warunków zatrudnienia na piśmie, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1976 r. (sygn. akt I PZP 9/76), każe domniemywać, iż strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony. Taka zawarta ustnie i niepotwierdzona na piśmie umowa wywołuje więc skutki znacznie szersze niż w przypadku prawidłowo zawartej umowy, co pod uwagę muszą brać obie strony umowy, czyli również Pani, gdyż świadcząc pracę bez umowy, zgodziła się Pani na wynikające z tego faktu konsekwencje. Godząc się na pracę bez umowy, skomplikowała sobie Pani m.in. dalsze kroki w kwestiach zawodowych, ponieważ obecnie obowiązuje Panią, zgodnie z przytoczonym wyżej wyrokiem, dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Zwracam uwagę, iż w Polsce nie istnieje przymus pracy i może Pani zakończyć współpracę z obecnym pracodawcą nawet z dnia na dzień – oczywiście ponosząc tego pełne konsekwencje (np. pracodawca będzie mógł zadecydować o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z Pani winy). Jeśli obecnie jest Pani zdecydowana natychmiast zakończyć współpracę i zmienić pracę, należy o tym poinformować pracodawcę i rozwiązać umowę np. w drodze rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (w związku z ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracodawcy względem Pani) lub zawierając porozumienie stron (art. 30 § 1 K.p.).
W zaistniałej sytuacji radzę skontaktować się z pracodawcą i zażądać przedstawienia pisemnej umowy obejmującej faktyczny okres zatrudnienia oraz wyrażenia zgody na rozwiązanie tej umowy w trybie porozumienia stron. W przypadku sprzeciwu ma Pani prawo skontaktować się z Państwową Inspekcją Pracy lub skierować sprawę przeciwko pracodawcy do sądu pracy. Pracodawca nie powinien utrudniać Pani możliwości podjęcia innego zatrudnienia, skoro sam nie dopełnił swoich obowiązków względem Pani. Jednocześnie żądanie przedstawienia umowy pisemnej pozwoli Pani skuteczniej wyegzekwować wynagrodzenie za czas przepracowany w okresie, w którym umowa nie była sporządzona, a obowiązywała.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy