• Autor: Marta Handzlik
Czy pracodawca może mieć podsłuch w laptopie służbowym bez poinformowania pracownika o tym? Jeśli tak, to co może się stać, jeżeli dojdzie do nagrań, w których pracownik krzyczy lub używa niecenzuralnych słów?
Odpowiadając na Pana pytanie, uprzejmie informuję, że nie ma przepisu prawnego, który pozwalałby pracodawcy na podsłuchiwanie pracownika w czasie pracy (czy to przez telefon, czy przez komputer, czy też poprzez posłuch zamontowany w miejscu pracy). Takie działanie jest niedozwolone.
Zgodnie z art. 267 § 2 Kodeksu karnego „kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem specjalnym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch”.
Każdy rodzaj podsłuchu jest więc naruszeniem tajemnicy komunikowania się, a Konstytucja RP przyznaje prawo do tajemnicy komunikowania się oraz ochrony prywatności.
Podsłuch jest możliwy jedynie w dwóch przypadkach:
W takim przypadku można zastosować podsłuch, ale tylko czasowo – na okres działań zmierzających do ujawnienia przestępstwa lub jego sprawcy. Podsłuch będzie także dopuszczalny w sytuacji gdy pracownik wyrazi na niego zgodę.
Utrata zaufania i atmosfera podejrzeń
Pan Kowalski, pracownik działu marketingu, był przekonany o swojej lojalności wobec firmy. Pewnego dnia przypadkowo dowiedział się, że na jego służbowym laptopie zainstalowano oprogramowanie monitorujące, rejestrujące nie tylko aktywność w sieci, ale również dźwięk z mikrofonu. Okazało się, że pracodawca, zaniepokojony plotkami o planowanych zwolnieniach, chciał "mieć rękę na pulsie". Pan Kowalski, czując się oszukany i upokorzony, stracił zaufanie do przełożonych. Atmosfera w zespole uległa znacznemu pogorszeniu, a produktywność spadła. Ostatecznie pan Kowalski, nie mogąc znieść napiętej sytuacji, złożył wypowiedzenie. Ten przykład pokazuje, jak naruszenie prywatności może zniszczyć relacje w miejscu pracy i doprowadzić do utraty wartościowych pracowników.
Wykorzystanie prywatnych rozmów przeciwko pracownikowi
Pani Nowak, pracująca w dziale obsługi klienta, podczas przerwy na lunch rozmawiała z koleżanką przez komunikator internetowy na laptopie służbowym. W prywatnej rozmowie wyraziła swoje obawy dotyczące restrukturyzacji w firmie i użyła kilku mocniejszych słów opisując swoje niezadowolenie. Nieświadoma, że jej rozmowa jest nagrywana, nie spodziewała się żadnych konsekwencji. Kilka dni później została wezwana na dywanik do szefa, który przedstawił jej fragmenty nagranej rozmowy, zarzucając jej brak lojalności i szerzenie negatywnej atmosfery. Pani Nowak została ukarana naganą, a jej pozycja w firmie znacząco osłabła. Ten przykład ilustruje, jak nielegalnie zebrane informacje, nawet te pochodzące z prywatnych rozmów, mogą być wykorzystane przeciwko pracownikowi.
Konsekwencje prawne dla pracodawcy
Firma X, podejrzewając jednego z handlowców o przekazywanie poufnych informacji konkurencji, potajemnie zainstalowała na jego laptopie oprogramowanie szpiegujące. Oprogramowanie to rejestrowało wszystkie jego działania, w tym rozmowy telefoniczne prowadzone przez laptopa. Sprawa wyszła na jaw, gdy handlowiec odkrył podejrzane pliki na swoim komputerze i zgłosił sprawę na policję. W wyniku dochodzenia, prokuratura postawiła zarzuty prezesowi firmy X, oskarżając go o naruszenie tajemnicy korespondencji i bezprawne uzyskiwanie informacji. Firma X poniosła straty wizerunkowe i finansowe w związku z procesem sądowym. Ten przykład pokazuje, że bezprawne podsłuchiwanie pracowników może mieć poważne konsekwencje prawne dla pracodawcy.
Podsłuchiwanie pracowników, w tym za pomocą laptopów służbowych, jest co do zasady niezgodne z prawem i narusza konstytucyjną tajemnicę komunikowania się. Dopuszczalne jest jedynie w ściśle określonych przypadkach, takich jak podejrzenie popełnienia poważnego przestępstwa i to tylko na czas trwania działań zmierzających do jego wykrycia, lub za zgodą pracownika. Nielegalny podsłuch może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy, utraty zaufania w zespole i negatywnie wpływać na atmosferę w pracy.
Potrzebujesz szybkiej i rzetelnej porady prawnej bez wychodzenia z domu? Oferujemy profesjonalne konsultacje prawne online, prowadzone przez doświadczonych prawników. Zapewniamy kompleksową pomoc w różnych dziedzinach prawa, od prawa pracy i cywilnego, po prawo rodzinne i gospodarcze. Skontaktuj się z nami, opisz swój problem, a my udzielimy Ci wyczerpującej odpowiedzi i wskażemy możliwe rozwiązania.
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy