• Autor: Marta Handzlik
Jestem pracującym na pełny etat emerytem. Od 1 stycznia zakład będzie przechodził reorganizację i mnie będzie zaproponowane inne stanowisko. Czy jeśli nie przyjmę stanowiska, przysługiwać mi będzie odprawa?
Bycie na emeryturze nie wpływa na prawo do odprawy z tytułu reorganizacji. Jednak odprawa ta zależy od spełnienia kilku przesłanek.
Jeżeli pracodawca wskazany w pytaniu zatrudnia 20 i więcej pracowników, to wówczas – w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika – będzie zobowiązany do wypłacenia odprawy z tego tytułu. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) „jeżeli przyczyny niedotyczące pracownika, stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1 ustawy, to jest mniej niż w sytuacji zwolnień grupowych, a więc mniej niż:
1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników
– wówczas pracownikowi należy się odprawa”.
Na podstawie art. 1 ustawy „przepisy ustawy stosuje się przy rozwiązaniu umowy o pracę przez pracodawcę zatrudniającego powyżej 20 pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 jednakże mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników”.
Liczby odnoszące się do pracowników obejmują pracowników, z którymi w ramach zwolnienia grupowego, następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników (jest to zwolnienie grupowe).
W takim wypadku odprawa ta wynosi równowartość:
Zgodnie z art. 8 ust. 3–4 ustawy „odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a jej kwota nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy”.
Wypłata odprawy powinna nastąpić najpóźniej w dniu rozwiązania stosunku pracy, ostatecznie w terminie wypłaty ostatniego wynagrodzenia za pracę.
Przepisy o odprawie z tytułu zwolnień grupowych dotyczą tylko zwolnień za wypowiedzeniem. Jeśli mamy do czynienia z wypowiedzeniem zmieniającym, którego pracownik nie przyjmuje odprawa przysługuje jedynie wtedy, gdy zaproponowane warunki byłyby rażąco gorsze od poprzednich. W innym wypadku odprawa nie przysługuje.
Pan Jerzy, emeryt zatrudniony w pełnym wymiarze godzin w firmie produkcyjnej, otrzymał wypowiedzenie umowy z powodu likwidacji działu. Firma zatrudniała ponad 50 osób, więc zgodnie z przepisami przysługiwała mu odprawa. Po ponad 10 latach pracy w tej firmie, otrzymał trzymiesięczne wynagrodzenie jako odprawę.
Pani Teresa pracowała jako księgowa w średniej wielkości przedsiębiorstwie. Po przejściu na emeryturę nadal pracowała na pełny etat. W wyniku reorganizacji zaproponowano jej inne stanowisko z niższym wynagrodzeniem i mniejszą odpowiedzialnością. Odmówiła przyjęcia nowych warunków. Ponieważ zmiana nie była rażąco niekorzystna, nie przysługiwała jej odprawa.
Pan Andrzej był zatrudniony w dużym zakładzie usługowym zatrudniającym ponad 300 osób. Po przejściu na emeryturę dalej pracował, aż do momentu, gdy zakład ogłosił zwolnienia grupowe. Jego stanowisko zostało zlikwidowane, a on – jako jeden z 25 pracowników objętych redukcją – otrzymał odprawę odpowiadającą dwóm miesięcznym pensjom, ponieważ był zatrudniony od 5 lat.
Odprawa dla pracującego emeryta może przysługiwać na takich samych zasadach jak innym pracownikom, o ile spełnione są ustawowe warunki, w tym skala zatrudnienia w firmie i przyczyna wypowiedzenia. Kluczowe znaczenie ma to, czy wypowiedzenie następuje z przyczyn niedotyczących pracownika. W przypadku wypowiedzenia zmieniającego, odprawa należy się jedynie wtedy, gdy nowe warunki pracy są wyraźnie gorsze. Sama emerytura nie pozbawia prawa do odprawy, ale decyzja o jej wypłacie zależy od konkretnych okoliczności rozwiązania umowy.
Potrzebujesz pomocy w sprawie odprawy lub innych zagadnień z zakresu prawa pracy? Skorzystaj z naszej porady prawnej online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swoją sytuację, a doświadczony prawnik przeanalizuje sprawę i przygotuje dla Ciebie jasną, praktyczną odpowiedź.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy