Niedostarczenie świadectwa ukończenia szkoły a długość urlopu
• Autor: Dorota Kriger
W 2005 r. ukończyłem liceum. Zaraz potem podjąłem pracę w miejscu, w którym pracuję do dzisiaj. Wciąż jednak dostaję tylko 20 dni urlopu, mimo że od zeszłego roku przysługuje mi 26. W kadrach poinformowano mnie, że skoro dopiero teraz dostarczyłem świadectwo ukończenia szkoły, od tego roku należy mi się dłuższy urlop. Czy to prawda? Czy mogę starać się o zaległe 6 dni urlopu za zeszły rok?
Ponowne ustalenie wymiaru przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego
Zgodnie z art. 155 § 1 pkt 4 Kodeksu pracy osoba, która ukończyła średnią szkołę ogólnokształcącą ma staż wliczany do okresu zatrudnienia w wymiarze 4 lat, a uwzględniając okres faktycznego zatrudnienia od 2005 roku, łączny staż pracy Pana do końca 2011 roku wynosił ponad 10 lat. W związku z powyższym miał Pan prawo do 26 dni urlopu już w roku ubiegłym. Aby jednak pracodawca mógł prawidłowo naliczyć i udzielić urlopu, należało dostarczyć wszystkie dokumenty potwierdzające ukończone szkoły i okresy zatrudnienia, w trakcie zawierania umowy o pracę.
Pracownik, który z opóźnieniem dostarczył dokumenty potwierdzające dłuższy staż pracy, ma prawo oczekiwać, że pracodawca je uzna i ponownie ustali wymiar przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Pracodawca powinien więc uwzględnić dostarczony dokument i dokonać przeliczenia wymiaru urlopu, korygując jego wartość na korzyść pracownika – wynika tak z uchwały Sądu Najwyższego z 27 lutego 1985 r., sygn. akt III PZP 6/85, OSNC 1985/10/155.
Przeliczenie wymiaru urlopu za okres do trzech lat wstecz
Pracodawca, zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy, mówiącym o 3-letnim okresie przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy, powinien dokonać przeliczenia wymiaru urlopu za okres do trzech lat wstecz. Okres ten jest w pewien sposób zabezpieczeniem dla pracodawcy, który nie powinien w nadmierny sposób ponosić konsekwencji wieloletniej niefrasobliwości pracownika. Chroni też pracownika, który może domagać się realizacji jego praw aż za okres trzech lat wstecz.
W Pana przypadku konieczne będzie ponowne ustalenie wymiaru urlopu za rok ubiegły (gdyż wtedy nabył pan prawo do urlopu w wyższym wymiarze) oraz dla roku bieżącego. Za rok ubiegły ma Pan prawo do urlopu zaległego, w ilości dni równej różnicy między urlopem w wyższym wymiarze, czyli 26 dniami, a liczbą dni wykorzystanych, które to dni może Pan wykorzystać do końca września bieżącego roku (art. 168 Kodeksu pracy).
Pracodawca, który postąpi inaczej i nie dokona przeliczenia, a także który wbrew prawu nie udziela urlopu w odpowiednim wymiarze, naraża się na zarzut bezpodstawnego zaniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi. W tym przypadku zastosowanie będzie miał art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca może otrzymać od inspektora pracy mandat karny w wysokości do 2000 zł (art. 96 § 1a i art. 95 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia), a w przypadku odmowy przyjęcia mandatu lub gdy kara jest w opinii inspektora zbyt mała – sąd grodzki może takiego pracodawcę ukarać karą nawet do 30 000 zł.
Przykłady
Opóźnione dostarczenie świadectwa a utracony urlop
Marta rozpoczęła pracę w firmie logistycznej w 2016 roku. Podczas rekrutacji nie dostarczyła świadectwa ukończenia technikum, co oznaczało, że jej staż pracy liczony był wyłącznie na podstawie lat przepracowanych. W 2023 roku, kiedy przypomniała sobie o tym obowiązku i przekazała dokumenty działowi kadr, okazało się, że już od dwóch lat powinna mieć prawo do 26 dni urlopu zamiast 20. Pracodawca zgodził się na przeliczenie wymiaru urlopu, ale tylko za ostatnie trzy lata – wcześniejsze nie mogły już zostać uwzględnione ze względu na przedawnienie roszczeń.
Walka o zaległy urlop
Piotr pracował w dużej korporacji od 2010 roku, ale dopiero w 2024 roku dowiedział się, że przysługuje mu więcej dni urlopu, ponieważ jego liceum wlicza się do stażu pracy. Po dostarczeniu świadectwa pracodawca zgodził się na zwiększenie liczby dni urlopowych od tego momentu, ale odmówił przeliczenia ich wstecz. Piotr, powołując się na przepisy prawa pracy, zgłosił sprawę do inspekcji pracy i po interwencji uzyskał dodatkowe dni urlopu za trzy poprzednie lata.
Pracodawca, który od razu uwzględnił staż
Anna rozpoczęła pracę w małej firmie rodzinnej w 2018 roku i nie dostarczyła świadectwa ukończenia szkoły średniej. W 2022 roku, gdy składała dokumenty w związku z awansem, kadrowa zauważyła brak świadectwa i poprosiła o jego dostarczenie. Po weryfikacji stażu firma automatycznie przeliczyła jej wymiar urlopu, uwzględniając również trzy poprzednie lata, bez konieczności składania przez Annę dodatkowych wniosków.
Podsumowanie
Opóźnione dostarczenie świadectwa ukończenia szkoły może wpłynąć na wymiar urlopu wypoczynkowego, jednak nie oznacza utraty prawa do jego wyrównania. Pracownik, który przedstawi odpowiednie dokumenty, ma prawo do przeliczenia urlopu za okres do trzech lat wstecz, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić nowe okoliczności i skorygować liczbę dni urlopowych. W przypadku odmowy pracownik może dochodzić swoich praw, a nieprawidłowe naliczanie urlopu może skutkować konsekwencjami dla pracodawcy.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Pomagamy w sprawach cywilnych, rodzinnych, spadkowych, gospodarczych i wielu innych. Analizujemy dokumenty, doradzamy w trudnych sytuacjach i wskazujemy najlepsze rozwiązania prawne. Wystarczy skontaktować się z nami, aby otrzymać rzetelną i klarowną odpowiedź dostosowaną do Waszej sytuacji. Gwarantujemy pełną dyskrecję i indywidualne podejście do każdej sprawy.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Uchwała Sądu Najwyższego z 27 lutego 1985 r., sygn. akt III PZP 6/85
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
