Uzyskanie świadczenia socjalnego mimo nieujawnienia dochodów małżonka
• Autor: Marta Handzlik
Jestem nauczycielką. Ubiegając się o świadczenie socjalne z zakładu pracy, podałam swoje dochody, ale nie chciałam podawać danych małżonka, tj. jego miejsca pracy i wysokości dochodów. W regulaminie wewnętrznym nie ma zapisanego punktu, który zmuszałby mnie do ujawniania danych małżonka. Otrzymałam odpowiedź, iż mimo podania swoich dochodów nie mam prawa otrzymać takiego świadczenia. Czy jest taka możliwość, abym uzyskała świadczenie socjalne mimo nieujawnienia dochodów małżonka?
Świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Odpowiadając na Pani pytanie, uprzejmie informuję, że korzystanie ze świadczeń i usług finansowanych (dofinansowywanych) z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie jest obowiązkiem, lecz przywilejem uprawnionych. Oznacza to, że nie wszyscy uprawnieni muszą ubiegać się o świadczenia i usługi z tego źródła. Uprawnieni, którzy nie chcą spełnić niezbędnych wymagań formalnych, nie będą mogli skorzystać z funduszu. Niespełnienie tych wymagań, np. niezłożenie informacji o dochodach rodziny, może mieć różne motywy. Może to być np. obawa przed ujawnieniem swoich dochodów członkom komisji socjalnej, którzy są zarazem pracownikami zakładu, lub niechęć przed wykazaniem dochodów współmałżonka.
Jeżeli w danym zakładzie pracy regulamin funduszu przyznaje prawo do otrzymywania świadczeń (w różnej wysokości) wszystkim uprawnionym, to również Pani ma prawo do ich otrzymania mimo nieujawnienia dochodów małżonka.
Nieujawnienie dochodów małżonka a świadczenie z zakładowego funduszu socjalnego
Ze względu na niemożność weryfikacji dochodów przypadających na członka Pani rodziny należy Pani przyznać świadczenie na poziomie właściwym dla osób o najkorzystniejszej sytuacji socjalnej, a więc najniższe świadczenie.
Art. 8 ustawy z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.) stanowi, iż przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu ustala, z uwzględnieniem ust. 1, pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli w sprawie regulaminu organizacje związkowe nie przedstawiają wspólnie uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni, regulamin wprowadza pracodawca. Pracodawca, którego pracownicy nie są zrzeszeni w związku zawodowym, regulamin uzgadnia odpowiednio z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
Jeśli więc w regulaminie nie przyznano prawa do świadczeń wszystkim uprawnionym, a jedynie tym, którzy spełnią odpowiednie warunki dochodowe (na członka rodziny), wówczas może się zdarzyć, że Pani, nie ujawniając dochodów małżonka, takich warunków po prostu nie spełnia.
Czy pracodawca ma prawo zbierać dane dotyczące sytuacji socjalnej pracownika?
Kwalifikując pracowników do świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, pracodawca może żądać oświadczeń o dochodzie na 1 członka rodziny lub nawet dokumentów potwierdzających te dochody, pod warunkiem że określi to w regulaminie funduszu.
Pracodawca ma prawo zbierać dane dotyczące sytuacji socjalnej pracownika niezbędne do celów ustalenia prawa pracownika do uzyskania świadczenia. O tym, jakie konkretnie będą to dane, decydować powinien regulamin funduszu wydany w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową lub jeżeli nie działa ona w zakładzie pracy – z przedstawicielem pracowników. W jego postanowieniach należy sprecyzować zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz tryb rozpatrywania wniosków o ich przyznanie. Regulamin powinien także określać, jakie informacje i dokumenty są niezbędne do dokonania oceny, czy osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych spełnia kryteria, od których uzależnia się jego przyznanie.
Jeśli regulamin to przewiduje (niestety bez znajomości regulaminu nie odpowiem na to pytanie kategorycznie), pracodawca ma prawo żądać od Pani zaświadczenia o zarobkach małżonka, a w ich braku – nie przyznać Pani świadczenia.
Przykłady
Maria, pracownica administracji w szkole podstawowej, złożyła wniosek o dofinansowanie do wypoczynku letniego dla swojego dziecka. Podała swoje zarobki, ale odmówiła ujawnienia danych o dochodach męża, powołując się na brak takiego obowiązku w regulaminie. Ostatecznie otrzymała świadczenie, ale w najniższej możliwej kwocie. Komisja socjalna nie mogła zweryfikować sytuacji materialnej rodziny, dlatego uznała ją za najlepiej sytuowaną.
Tomasz, konserwator w zakładzie komunalnym, był przekonany, że wystarczy wykazać tylko swoje dochody, by otrzymać świadczenie socjalne. Kiedy nie przedstawił danych o żonie, komisja odrzuciła jego wniosek. Po sprawdzeniu regulaminu okazało się, że wyraźnie przewiduje on obowiązek podania pełnych danych o wszystkich domownikach. Tomasz postanowił uzupełnić dokumenty i ponowić wniosek w kolejnym kwartale.
Anna, nauczycielka liceum, z powodów osobistych nie chciała ujawniać miejsca zatrudnienia ani zarobków męża. Regulamin nie zawierał jednoznacznego zapisu o obowiązku przedstawiania takich danych, ale komisja socjalna zdecydowała, że brak tych informacji uniemożliwia ocenę sytuacji materialnej i przyznała jej dofinansowanie do wypoczynku zimowego tylko w minimalnej wysokości. Anna uznała to za sprawiedliwy kompromis.
Podsumowanie
Uzyskanie świadczenia socjalnego z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych może być uzależnione od przedstawienia informacji o sytuacji dochodowej całej rodziny, w tym małżonka. Choć prawo do ubiegania się o takie świadczenie przysługuje każdemu uprawnionemu pracownikowi, to brak wymaganych danych może skutkować przyznaniem minimalnego wsparcia lub nawet jego odmową – jeśli przewiduje to regulamin. Kluczowe znaczenie ma więc treść wewnętrznych przepisów obowiązujących u danego pracodawcy. Dlatego warto dokładnie je przeanalizować i – w razie wątpliwości – skonsultować się z prawnikiem.
Oferta porad prawnych
Szukasz rzetelnej porady prawnej bez wychodzenia z domu? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez zbędnych formalności. Nasi doświadczeni prawnicy udzielają odpowiedzi na pytania z różnych dziedzin prawa: rodzinnego, pracy, cywilnego, administracyjnego i wielu innych. Wystarczy, że opiszesz swoją sprawę, a my przygotujemy dla Ciebie profesjonalną opinię lub gotowe pismo. Pomagamy jasno, konkretnie i z pełnym zaangażowaniem – bo wiemy, jak ważne jest szybkie i skuteczne rozwiązanie Twojego problemu.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
