Jak odzyskać niewypłacone wynagrodzenie z umowy-zlecenia?

• Autor: Marta Handzlik

Pracowałam na umowę-zlecenie w butiku, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Firma upadła, a pracodawca nie wypłacił mi zaległego wynagrodzenia. Nie ma z nim kontaktu. Czy mogę się postarać o ustalenie, że łączył mnie z nim tak naprawdę stosunek pracy, i wystąpić do sądu pracy z roszczeniem?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.


Jak odzyskać niewypłacone wynagrodzenie z umowy-zlecenia?

Ustalenie istnienia stosunku pracy

Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie na tych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy”.

Ustalenie istnienia stosunku pracy nastąpić może na skutek orzeczenia sądu.

Jeżeli na mocy zawartej umowy jedna ze stron ma wykonywać określone zadania na rzecz i pod kierownictwem przedsiębiorcy oraz w miejscu i czasie przez niego wskazanym, a przedsiębiorca zobowiązuje się do dostarczania tej pracy i jej wynagradzania, to taki stosunek prawny ma wszystkie cechy stosunku pracy, niezależnie od tego, jak strony nazwały łączącą je umowę (np. „umowa-zlecenie”).

Według Sądu Najwyższego na istnienie podporządkowania mogą wskazywać:

  • określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywanie list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy, obowiązek przestrzegania norm pracy (zob. wyrok SN z 27 lutego 1979 r., sygn. akt II URN 19/79, Nowe Prawo 1981/6/82);
  • obowiązek wykonywania poleceń przełożonych (zob. wyrok SN z 11 kwietnia 1997 r., sygn. akt I PKN 89/97, OSNAPiUS 1998/2/35);
  • wykonywanie pracy zmianowej i stała dyspozycyjność pracownika (zob. wyrok SN z 11 września 1997 r., sygn. akt II UKN 232/97, OSNAPiUS 1998/13/407);
  • dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz wykonywanie zadań pod nadzorem kierownika (zob. wyrok SN z 22 grudnia 1998 r., sygn. akt I PKN 517/98, OSNAPiUS 2000/4/138).

Na istnienie podporządkowania może – ale nie musi – wskazywać także:

  • świadczenie pracy w lokalu pozostającym w dyspozycji np. zleceniodawcy,
  • dostarczanie zleceniobiorcy przez zleceniodawcę środków pracy (materiałów, narzędzi) oraz
  • zorganizowanie przez zleceniodawcę miejsca pracy (nawet, jeśli umowa przewiduje używanie przez pracownika własnych narzędzi – zob. wyrok SN z 14 lutego 1959 r., sygn. akt 4 CR 371/58, PiZS 1960/2/69).

Zobacz też: Umowa zlecenie brak wypłaty

Wystąpienie z powództwem przeciwko pracodawcy o ustalenie że pozostaje z nim w stosunku pracy

Powództwo przeciwko pracodawcy może wytoczyć osoba wykonująca umowę (np. zleceniobiorca). Opiera się tutaj na możliwościach, jakie wynikają z art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego – „powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Pracownik jest uprawniony do wystąpienia z powództwem przeciwko pracodawcy o ustalenie, że pozostaje z nim w stosunku pracy, jeśli ma w tym interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c.”

Nie tylko jednak zleceniobiorca czy wykonawca w umowie o dzieło może wystąpić do sądu z roszczeniem w tej kwestii. W sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy inspektorzy pracy mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli, a także wstępować, za zgodą powoda, do postępowania w tych sprawach w każdym jego stadium (art. 631 Kodeksu postępowania cywilnego). Przepis ten daje inspektorowi pracy możliwość wytoczenia powództwa w imieniu danej osoby (zatrudnionej np. na podstawie umowy-zlecenia) bez konieczności uzyskiwania jej zgody. Ustawodawca silnie wskazuje tutaj na szczególną ochronę wykonawców pracy, nawet bez konieczności brania pod uwagę ich opinii. Nie ma dla wytoczenia powództwa przez inspektora pracy znaczenia to, że dana osoba chce być zatrudniona na podstawie cywilnoprawnej umowy, a nie umowy o pracę.

Wobec powyższego, jeśli uważa Pani, że Pani praca miała wszelkie cechy stosunku pracy, to może Pani wystąpić do sądu o ustalenie, że faktycznie wykonywała Pani pracę na podstawie umowy o pracę, a nie umowy-zlecenia.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Marta Handzlik

Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-mieszkaniowe.info

Szukamy prawnika »