• Autor: Marta Handzlik
Jestem kierowcą ciężarówki w transporcie międzynarodowym. Pracuję w systemie 3 tygodnie w pracy, 1 tydzień w domu. Do pracy wyjeżdżam w czwartek lub w sobotę i wracam w piątek lub w sobotę. Pracodawca wymaga ode mnie wyjazdu co drugi miesiąc w czwartek (w takim wypadku w domu jestem niecały tydzień, bo jeśli np. wrócę sobotnim zjazdem, to w domu jestem dopiero w niedzielę wieczorem, a wiec w domu jestem tylko 3,5 dnia). Czy to jest legalne? Ile dni wolnych przysługuje mi za 3 tygodnie w delegacji (mam płacone diety za dzień pobytu za granicą)?
Czasem pracy w delegacji jest jedynie czas wykonywania obowiązków służbowych. Nie jest nim czas przejazdu. Wynagrodzenie normalne należy się jednak pracownikowi, gdy podróż rozumiana, jako przejazd następowała w godzinach pracy. Ponadto pracodawca obowiązany jest zrekompensować pracownikowi naruszenie obowiązkowego odpoczynku dobowego lub tygodniowego, gdy podróż–przejazd naruszyła ten obowiązek (np. podróż powrotna zakończyła się już po rozpoczęciu okresu dobowego odpoczynku).
W odniesieniu do podróży służbowej generalnie przyjmuje się, że podczas podróży służbowej pracownik w zasadzie nie świadczy pracy i nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy w rozumieniu art. 128 Kodeksu pracy, chyba że podczas podróży wykonuje zatrudnienie (por. wyrok SN z 4 lipca 1978 r., sygn. akt I PR 45/78, PiZS z 1979 r. Nr 10 poz. 76). Konsekwencją tego jest uznanie, że czas podróży służbowej rozumianej jako przejazd nie jest czasem pracy, gdyż nie spełnia wskazanego wyżej warunku „dyspozycyjności” pracownika. W efekcie utrwalona już linia orzecznictwa przyjmuje, że co do zasady odbywanie podróży służbowej poza"czasem pracy" nie rodzi obowiązku wypłacenia pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia, jeżeli przepis szczególny tego nie przewiduje (zob. np. wyrok SN z 27 października 1981 r., sygn. akt I PR 85/81).
Jednakże obecnie wykładnia ta doznaje ograniczeń, a to ze względu na obowiązujące okresy odpoczynku dobowego i tygodniowego, określone w art. 132–133 Kodeksu pracy. W kontekście tych uregulowań czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz czas pobytu w tej miejscowości nadal nie są uznawane za czas pozostawania do dyspozycji pracodawcy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, lecz w zakresie przypadającym na godziny normalnego rozkładu czasu pracy podlegają wliczeniu do jego normy (nie mogą być od niej odliczone), natomiast w zakresie wykraczającym poza rozkładowy czas pracy mają w sferze regulacji czasu pracy i prawa do wynagrodzenia doniosłość o tyle, o ile uszczuplają limit gwarantowanego pracownikowi czasu odpoczynku. Innymi słowy jeśli czas spędzony w drodze z delegacji narusza ustaloną w Kodeksie pracy normę 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę, wówczas pracownikowi należą się dni wolne albo dodatkowe wynagrodzenie (wyrok SN z dnia 23 czerwca 2005 r., sygn. akt II PK 265/04, OSNP z 2006 r. Nr 5-6 poz. 76).
Powyższe oznacza, że co do zasady okres przejazdu w podróży służbowej nie jest traktowany jako czas pracy, przy czym należy pamiętać, że za czas przejazdu następującego w godzinach pracy pracownikowi należy się normalne wynagrodzenie.
Podsumowując – za czas pobytu w delegacji nie przysługuje Panu dodatkowe wolne, skoro ma Pan płacone diety. Jedynym problemem może być tu niemożność wykorzystania okresów odpoczynku, ale w Pana przypadku do takiego naruszenia nie dochodzi. Jednakże skoro pracodawca nakazuje Panu wcześniejsze wyjazdy bez nakazu wcześniejszego powrotu, to mogą u Pana powstać nadgodziny, za które powinien Pan mieć płacone.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy