Czy muszę wykorzystać urlop na żądanie?

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 167¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu.

Ze zdania pierwszego tego artykułu wynika wprost, że udzielenie pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia zależy tylko od pracodawcy. To jego uprawnienie jest niezależne od tego, kto złoży wypowiedzenie umowy o pracę, oraz od długości okresu wypowiedzenia, a także od terminu wykorzystania urlopu przewidzianego w planie urlopów lub ustalonego przez pracodawcę po porozumieniu z pracownikiem. Potwierdził to SN w tezie I wyroku z dnia 26 kwietnia 2011 r., II PK 302/10, OSNP 2012, nr 17-18, poz. 215.

Ponieważ komentowany artykuł jest przepisem szczególnym i nie odsyła do art. 163 § 11 K.p., to należy przyjąć, że ustalenie terminu udzielenia pracownikowi tego urlopu należy wyłącznie do pracodawcy.

W aktualnym stanie prawnym to nie pracownik, lecz pracodawca jest podmiotem decydującym o tym, czy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik będzie świadczyć pracę, w konsekwencji czego przysługujące mu prawo do urlopu zostanie w momencie rozwiązania umowy zaspokojone przez wypłatę ekwiwalentu pieniężnego, czy też na okres wypowiedzenia przypadnie czas wykorzystania urlopu w naturze.

Istotne jest przy tym, że w okresie wypowiedzenia pracownik może być zobowiązany do wykorzystania całego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. „Urlopem przysługującym” jest urlop, do którego pracownik nabył prawo w roku kalendarzowym, w którym dochodzi do ustania zatrudnienia, oraz urlop zaległy.

Jeśli chodzi o wykorzystywany w okresie wypowiedzenia urlop „bieżący”, należy uznać, że może to być zarówno urlop kolejny, jak i urlop w pierwszym roku pracy pracownika.

Należy jednak zwrócić uwagę na to, że wraz z biegiem okresu wypowiedzenia będzie również biegł ostatni miesiąc zatrudnienia pracownika, z upływem którego – jeśli nastąpi to przed nadejściem terminu wypowiedzenia lub najpóźniej w tym dniu – pracownik nabędzie prawo do jeszcze jednego urlopu cząstkowego. Inaczej bowiem niż w odniesieniu do urlopu kolejnego, nabywanego „z góry”, którego wymiar, w razie rozwiązania stosunku pracy, obliczany jest na dzień ustania zatrudnienia, urlop w pierwszym roku pracy, jako urlop nabywany „z dołu”, może być pracownikowi udzielony w okresie wypowiedzenia w takim wymiarze, jaki przysługuje mu w momencie udzielania urlopu w tym okresie, co zazwyczaj następuje wraz ze złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu. Taki wymiar urlopu, jak już wyżej wskazano, może jednak nie wyczerpywać całości uprawnień urlopowych pracownika, stąd obowiązek pracodawcy wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystaną w naturze część urlopu.

Podsumowując – w okresie wypowiedzenia pracownik powinien wykorzystać przysługujący mu urlop. Urlop na żądanie jest urlopem wypoczynkowym, którego nie uwzględnia się w planie urlopowym, ale nie oznacza to, że w okresie wypowiedzenia pracodawca nie może Pani zobowiązać do jego wykorzystania. Ekwiwalent wypłaca się bowiem dopiero wówczas, gdy pracownik nie ma możliwości jego wykorzystania w okresie wypowiedzenia.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼