• Autor: Marta Handzlik
Wyjechałam za granicę i tam wyszłam za mąż za Polaka. Zaczęłam pracować jako pomoc pielęgniarki bez kwalifikacji. Wtedy mój mąż załatwił czy kupił w Polsce (nie wiem) dyplom pielęgniarki, który dawał mi prawo do pracy na terenie Francji jako pomoc pielęgniarska (dyplomowana). Tak pracowałam ponad 15 lat. W roku 2004 wróciłam do Polski na stałe z dzieckiem. Rozwiodłam się z mężem. W przyszłym roku chcę wystąpić o emeryturę we Francji. Były mąż zaczyna mnie szantażować z powodu pracy z fałszywym dyplomem, który mi załatwić. Co mi grozi, jeśli on to ujawni (posiada ten dyplom)? Czy będzie to miało wpływ na moją emeryturę, czy mogę być jej pozbawiona?
Z prawnego punktu widzenia dyplom, którym posługiwała się Pani przez lata pracy w charakterze pomocy pielęgniarskiej, jest fałszywy. Zgodnie zaś z art. 270 Kodeksu karnego:
„§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, zaopatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.
§ 2a. W przypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Natomiast zgodnie z art. 273 Kodeksu karnego:
„Art. 273. Używanie dokumentów poświadczających nieprawdę
Kto używa dokumentu określonego w art. 271 poświadczenie nieprawdy lub art. 272 podstępne wyłudzenie poświadczenia nieprawdy w dokumencie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Osoba, która poświadczyła nieprawdę na Pani dyplomie, dopuściła się przestępstwa z art. 271 Kodeksu karnego („Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”). Pani zaś przestępstwa z art. 273 Kodeksu karnego, bowiem użyła Pani dokumentu, który poświadczał nieprawdę. Za jego popełnienie grozi Pani kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat. Przy czym sąd stosuje w pierwszej kolejności kary wolnościowe (grzywna, ograniczenie wolności: potrącenie od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd lub prace społeczne).
Ważny jest także art. 112 Kodeksu karnego, który stanowi, że „niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu zabronionego, ustawę karną polską stosuje się do obywatela polskiego w razie popełnienia przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym oraz przestępstwa wyłudzenia poświadczenia nieprawdy od polskiego funkcjonariusza publicznego lub innej osoby uprawnionej na podstawie prawa polskiego do wystawienia dokumentu”.
Gdyby i we Francji wymierzono wobec Pani karę za ów czyn, to zgodnie z art. 114 Kodeksu karnego orzeczenie zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do wszczęcia lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony przed sądem polskim.
Oczywiście skazanie Pani za owe przestępstwo będzie miało wpływ na Pani prawo do emerytury/renty. Organ rentowy może wstrzymać wypłatę lub nie wypłacić emerytury/renty m.in., jeśli okaże się, że prawo do emerytury nie istniało np. w sytuacji, w której wskutek przedłożenia fałszywych dokumentów zostało przyznane świadczenie, do którego nie zostały spełnione warunki (art. art. 134 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Można więc wnioskować, że w Pani sprawie istnieje ryzyko związane z tym, że jeśli sąd karny uzna, że Pani kwalifikacje, a co za tym idzie, lata pracy z tymi kwalifikacjami (fałszywymi) nie są prawdziwe (nie były), to nie zostały spełnione warunki „przepracowania” i okresów składkowych i nieskładkowych. Tak jednak nie musi być, bo mimo że bez uprawnień, to pracowała Pani. Wszystko zależy od organu rentowego.
Niewątpliwym zagrożeniem jest jednak odpowiedzialność z art. 273 Kodeksu karnego, która może być połączona (zgodnie z art. 112 w zw. z art. 114 Kodeksu karnego) z osobną odpowiedzialnością za ten czyn we Francji.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy