• Autor: Marta Handzlik
Znajomy był zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku i – nie wiedząc o tym, że nie może – podpisał umowę o dzieło. Teraz dowiedział się, że powinien był zgłosić ten fakt do urzędu pracy w terminie 7 dni pod karą grzywny 500 zł. Co w związku z tym powinien teraz zrobić?
Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że w myśl art. 74 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 674) bezrobotny jest obowiązany zawiadomić w ciągu 7 dni powiatowy urząd pracy o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub o złożeniu wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej oraz o zaistnieniu innych okoliczności powodujących utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku.
Na mocy art. 119 ust. 2 wyżej wskazanej ustawy bezrobotny, który podjął zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 500 zł. Sprawca nie podlega jednak odpowiedzialności, jeżeli przed dniem przeprowadzenia kontroli obowiązek zawiadomienia powiatowego urzędu pracy został już spełniony.
Zgodnie z omawianym przepisem bezrobotny, który podjął zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą bez powiadomienia o tym właściwego urzędu pracy, podlega karze nie niższej niż 500 zł.
Należy zauważyć, iż ustawodawca posługuje się zwrotami: „pozarolnicza działalność”, „działalność” oraz „działalność gospodarcza”. Z tym że w słowniczku pojęciowym odnaleźć można definicję tylko pierwszej z nich. Oznacza ona pozarolniczą działalność w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Ustawa ta zawiera także definicję osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. I tak, za taką osobę uważa się:
1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
2) twórcę i artystę,
3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
– w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
– z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
Należy przyjąć założenie, iż pozostałe zwroty – „działalność” i „działalność gospodarcza” – dotyczą tego samego zdarzenia, jakim jest „pozarolnicza działalność”. Pewne zastrzeżenie może jednak budzić fakt stosowania trzech określeń na oznaczenie tego samego zdarzenia. W moim przekonaniu, jest to kolejny przykład braku precyzji i konsekwencji ustawodawcy.
Sposobem uwolnienia się od odpowiedzialności jest wykazanie przez sprawcę spełnienia przed dniem przeprowadzenia kontroli obowiązku przewidzianego w art. 74 u.p.z. (czyli zawiadomienia o podjęciu zatrudnienia bądź innych wskazanych w tym przepisie okolicznościach).
Skoro Pana znajomy nie dopełnił obowiązku przed przeprowadzeniem kontroli, nie ma sposobu na uniknięcie przewidzianych w przepisie konsekwencji. Jeśli jednak kontrola nie została jeszcze przeprowadzona, powinien jak najszybciej dokonać zgłoszenia.
Adam, grafik freelancer
Adam był zarejestrowany jako bezrobotny, bez prawa do zasiłku. Otrzymał propozycję wykonania projektu graficznego na podstawie umowy o dzieło. Nie zdawał sobie sprawy, że powinien zgłosić ten fakt do urzędu pracy. Po kilku tygodniach dostał wezwanie do złożenia wyjaśnień i został ukarany mandatem 500 zł. Tłumaczył, że nie miał zamiaru ukrywać faktu pracy, ale nie wiedział o takim obowiązku.
Beata, opiekunka dziecięca
Beata, zarejestrowana w PUP bez zasiłku, podjęła się dorywczej opieki nad dzieckiem znajomych. Umowa była ustna, ale wynagrodzenie regularne. Gdy po miesiącu złożyła wniosek o dofinansowanie kursu, urząd pracy wykrył, że już pracuje. Beata nie zgłosiła zatrudnienia w terminie i również dostała karę grzywny.
Michał, początkujący przedsiębiorca
Michał otworzył jednoosobową działalność gospodarczą, ale zapomniał zgłosić ten fakt do PUP. Uznał, że skoro nie korzysta z zasiłku, to nie musi niczego zgłaszać. Podczas rutynowej weryfikacji urząd ustalił, że naruszył przepisy i Michał został ukarany grzywną, mimo że firmę zarejestrował legalnie i nie miał złych intencji.
Brak zgłoszenia podjęcia pracy, umowy cywilnoprawnej lub rozpoczęcia działalności gospodarczej do urzędu pracy w ustawowym terminie 7 dni może skutkować nałożeniem grzywny w wysokości co najmniej 500 zł. Nawet jeśli bezrobotny nie pobiera zasiłku i nie miał świadomości takiego obowiązku, przepisy pozostają bezwzględne. Jedynym sposobem uniknięcia odpowiedzialności jest dokonanie zgłoszenia przed ewentualną kontrolą. Dlatego warto dokładnie znać swoje obowiązki wobec PUP i w razie wątpliwości skonsultować się z prawnikiem lub pracownikiem urzędu.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach związanych z zatrudnieniem, umowami czy obowiązkami wobec urzędu pracy? Skorzystaj z naszej porady prawnej online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, wyjaśnią wątpliwości i pomogą uniknąć kosztownych błędów. Wystarczy opisać problem, a odpowiedź otrzymasz nawet tego samego dnia.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy