Okres wypowiedzenia a praca bez umowy
• Autor: Marta Handzlik
Mam pytanie dotyczące okresu wypowiedzenia w kontekście pracy bez umowy. Mam taką sytuację, że pracowałam w pewnej firmie i otrzymałam po jakimś czasie wypowiedzenie. Mimo oficjalnego zakończenia współpracy nadal (już prawie od pół roku) pracuję w tej firmie, otrzymując wynagrodzenie i dodatkowo pracuję jeszcze na umowę o dzieło. Problem polega na tym, że nie posiadam żadnej pisemnej umowy z pracodawcą. Na jakich warunkach mogę rozstać się z pracodawcą? Czy dotyczy mnie jakiś okres wypowiedzenia, czy mogę odejść z pracy z dnia na dzień skoro nie mam podpisanej umowy?
Kontynuacja zatrudnienia bez zawarcia umowy na piśmie
Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że jeśli strona wypowiedziała umowę o pracę i okres wypowiedzenia upłynął umowa ta uległa rozwiązaniu. Jeżeli jednak pracownik nadal świadczy pracę, a pracodawca tę pracę przyjmuje i akceptuje (chociażby w sposób dorozumiany) fakt, iż praca jest na jego rzecz wykonywana, wówczas co do zasady można przyjąć, iż doszło do nawiązania nowej umowy o pracę.
Umowę o pracę zawiera się na piśmie, ale nawet jeśli nie została ona zawarta z zachowaniem formy pisemnej, jest ważna. Pracodawca powinien jednak, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić mu na piśmie warunki umowy zawartej w formie ustnej lub dorozumianej. Za niewykonanie tego obowiązku grozi grzywna od tysiąca do 30 tys. zł.
W razie kontynuacji zatrudnienia bez zawarcia umowy na piśmie, na pracodawcy spoczywa także ryzyko ewentualnego sporu z pracownikiem co do rodzaju umowy, jaka została faktycznie zawarta. Nie ma bowiem podstaw, żeby przyjąć bez dodatkowej analizy sytuacji i woli stron, że umowa zawarta w sposób dorozumiany stanowi przedłużenie umowy wcześniejszej lub że jest umową na czas określony. Pracownik może twierdzić np., iż w sposób dorozumiany zawarta z nim została umowa o pracę na czas nieokreślony, pracodawca bowiem nie wskazał mu, że kolejna umowa będzie także umową terminową. Ocena zasadności takiego twierdzenia zależeć będzie od całokształtu okoliczności towarzyszących wykonywaniu pracy przez pracownika po upływie okresu, na jaki zawarta została pierwsza umowa. Ocenie podlegać będzie także wola stron, oceniana przez analizę słów, zachowań, treści korespondencji elektronicznej czy zeznań świadków.
Podsumowując – skoro pracodawca dopuścił Panią do pracy po upływie okresu wypowiedzenia to przyjąć należy, że doszło do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony. Tym samym w przypadku zakończenia tej umowy obowiązuje Panią i pracodawcę okres wypowiedzenia.
To samo dotyczy umowy o dzieło. Przez umowę o dzieło rozumiemy taki stosunek prawny, gdzie przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonej rzeczy, czynności, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Forma umowy może być dowolna, gdyż Kodeks cywilny nie zastrzega dla ważności umowy o dzieło żadnej formy szczególnej, więc i ustna umowa jest ważna.
Przykłady
Kasia pracowała w sklepie odzieżowym bez pisemnej umowy. Po kilku miesiącach szef powiedział, że „na razie już nie potrzebuje jej pomocy”. Kasia myślała, że to koniec współpracy, ale po tygodniu dostała wiadomość z grafikiem. Zgodziła się wrócić, myśląc, że to „tymczasowe”. Teraz po roku pracy nie wie, jakie ma prawa i jak się oficjalnie zwolnić.
Michał pracował jako monter dla lokalnej firmy budowlanej. Nie podpisał żadnej umowy, ale co miesiąc dostawał przelew. Po czterech miesiącach szef stwierdził, że nie potrzebuje go już „od poniedziałku”. Michał poczuł się zaskoczony, bo nikt go wcześniej nie uprzedził. Próbując wyjaśnić sprawę, dowiedział się, że nie ma żadnego „okresu wypowiedzenia”, bo nie było umowy.
Aneta realizowała zlecenie graficzne na podstawie ustnej umowy o dzieło. Gdy projekt był już prawie skończony, klient chciał zmienić zakres prac i odmówił wypłaty pełnego wynagrodzenia. Aneta nie miała nic na piśmie, więc trudno jej było udowodnić, co faktycznie uzgodnili. Teraz wie, że nawet przy umowie ustnej warto mieć potwierdzenie chociażby w mailach.
Podsumowanie
Praca bez pisemnej umowy nie oznacza braku obowiązków ani praw – zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika. Jeśli po zakończeniu umowy nadal wykonywana jest praca za zgodą pracodawcy, może to oznaczać zawarcie nowej umowy, nawet jeśli nie została ona spisana. W takiej sytuacji obowiązują przepisy kodeksu pracy, w tym okres wypowiedzenia. Umowy ustne lub dorozumiane są ważne, ale trudniejsze do udowodnienia w razie sporu, dlatego zawsze warto mieć choćby mailowe potwierdzenie ustaleń.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie pracy bez umowy lub masz wątpliwości dotyczące swoich praw? Skorzystaj z porad prawnych online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczony prawnik pomoże Ci ocenić Twoją sytuację, wyjaśni możliwe rozwiązania i przygotuje odpowiednie pisma.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
