Brak zgody na zwolnienie ze świadczenia pracy podczas wypowiedzenia
• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Pracownik rozwiązuje umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia (3 miesiące), jednak przedkłada także zaświadczenie lekarskie, że nie może pracować na dotychczasowym stanowisku ze względów zdrowotnych. Pracodawca zmienia angaż/umowę na inne stanowisko i kieruje pracownika do lekarza medycyny pracy (wypowiedzenie złożone po długotrwałym zwolnieniu lekarskim). Pracodawca nie chce zwolnić pracownika ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Co się stanie, jeśli pracownik nie podpisze, nie wyrazi zgody na zmianę warunków pracy, a także nie uda się na badania lekarskie do lekarza medycyny pracy? Czy w takim wypadku należne jest wynagrodzenie za okres wypowiedzenia? Jak powinno wyglądać takie rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony?
Orzeczenie lekarskie pracownika
„Zgodnie z art. 229 § 4 Kodeksu pracy pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Przy czym przez pojęcie »stanowisko pracy«, o którym mowa w art. 229 § 4 K.p., należy rozumieć zarówno określenie rodzaju pracy, jak i miejsca pracy. W skierowaniu pracownika na badania lekarskie podstawowe znaczenie ma określenie czynników zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, a nie nazwa stanowiska pracy” (zob. wyr. SN z 9.03.2011 r., sygn. akt II PK 225/10).
Jeśli u pracownika nie stwierdzono niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej, pracodawca ma możliwość powierzenia mu wykonywania innej pracy – adekwatnej do jego kwalifikacji zawodowych i zgodnej z zaleceniami lekarskimi. Nie wymaga to aneksu. Na okres 3 miesięcy można powierzyć pracownikowi inną pracę zgodną z jego kwalifikacjami. Nic nie musi podpisywać.
Obowiązkowe badania lekarskie
Pracownik musi poddać się badaniom lekarskim. Brak zaświadczenia albo przedstawienie przez pracownika zaświadczenia nieoddającego rzeczywistego obrazu jego zdrowia może być kwalifikowane jako naruszenie obowiązku przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy, a co najmniej powinności przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego. Obowiązek poddania się badaniom lekarskim zawiera przy tym w sobie nie tylko obowiązek stawienia się na badania i obowiązek uzyskania zaświadczenia lekarskiego, ale również obowiązek współdziałania podczas badania i informowania o istotnych kwestiach dotyczących zdrowia pracownika (zob. wyr. SN z 17.05.2017 r., sygn. akt II PK 94/16).
Pracodawca może wysłać pracownika na badania wstępne, okresowe lub kontrolne. Odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim przez pracownika może stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, ponieważ przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich po okresie choroby dłuższym niż 30 dni nakazuje Kodeks pracy. W związku z tym z pracownikiem można rozwiązać umowę o pracę (z jego winy) bez wypowiedzenia.
Przykłady
Pracownik produkcyjny z problemami zdrowotnymi Anna, pracownik produkcyjny w fabryce, wraca po długotrwałym zwolnieniu lekarskim z powodu schorzeń kręgosłupa. Składa wypowiedzenie umowy o pracę, przedkładając jednocześnie zaświadczenie lekarskie, które wyklucza możliwość wykonywania dotychczasowych obowiązków. Pracodawca oferuje jej lekkie prace biurowe na czas wypowiedzenia, jednak Anna nie zgadza się na zmianę stanowiska i odmawia podjęcia badań u lekarza medycyny pracy. Pracodawca podkreśla, że bez zaświadczenia nie może jej dopuścić do pracy, co może skutkować rozwiązaniem umowy bez świadczenia wynagrodzenia za ten czas.
Inżynier budowy po powrocie z długiego zwolnienia Marek, inżynier budowy, po kilkumiesięcznym zwolnieniu lekarskim, wraca do pracy i od razu składa wypowiedzenie umowy o pracę. Zgłasza, że nie jest w stanie kontynuować pracy na budowie z powodów zdrowotnych. Pracodawca proponuje mu pracę administracyjną w biurze projektowym na czas trzymiesięcznego wypowiedzenia. Marek odmawia, nie zgadza się na badania lekarskie, które miałyby określić jego zdolność do wykonywania nowych obowiązków. W efekcie, pracodawca wstrzymuje mu wynagrodzenie, a sytuacja kończy się sporem w sądzie pracy.
Specjalistka ds. HR z problemami zdrowotnymi Katarzyna, specjalistka ds. HR, składa wypowiedzenie po długiej nieobecności spowodowanej chorobą. Ze względu na zdrowie, przedstawia pracodawcy zaświadczenie lekarskie, wykluczające jej dalsze wykonywanie dotychczasowych obowiązków. Pracodawca przenosi ją na czas wypowiedzenia na stanowisko, które nie wymaga dużego wysiłku fizycznego, ale Katarzyna nie zgadza się na te warunki. Odmowa wykonania badań kontrolnych skutkuje rozwiązaniem umowy z winy pracownika, co pozbawia ją wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Podsumowanie
Pracownik w okresie wypowiedzenia nie może odmówić poddania się badaniom lekarskim ani wykonywania innych obowiązków zgodnych z jego kwalifikacjami, jeśli wynikają one z zaleceń zdrowotnych. Odmowa współpracy z pracodawcą w tej kwestii może skutkować nie tylko wstrzymaniem wynagrodzenia, ale również rozwiązaniem umowy o pracę z winy pracownika. Pracodawca ma prawo wymagać świadczenia pracy, chyba że istnieją przesłanki medyczne wykluczające taką możliwość.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz wsparcia prawnego lub profesjonalnie przygotowanych pism? Oferujemy szybkie i wygodne porady prawne online oraz sporządzanie dokumentów dostosowanych do Twojej sytuacji – bez wychodzenia z domu! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2011 r., sygn. akt II PK 225/10
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt II PK 94/16
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Delegacja, nadgodziny i integracja, jakie prawa ma pracownik?
» Odmowa urlopu wypoczynkowego przez pracodawcę, jak dochodzić swoich praw?
» Czy oświadczenie o braku roszczeń od byłego pracownika jest zgodne z prawem?
» Czy przy przedłużeniu umowy na czas nieokreślony należy wystawić świadectwo pracy?
» Urlop dla poratowania zdrowia po urlopie macierzyńskim
Kodeks pracy
