• Autor: Dorota Kriger
Ostatnio przebywałem na zwolnieniu ponad 30 dni. Po dostarczeniu zwolnienia do urzędu pracy (jestem bezrobotny z prawem do zasiłku) zażądano ode mnie zaświadczenie o zdolności do pracy od lekarza pierwszego kontaktu (pracownik urzędu powołał się na art. 229 K.p.). Niestety lekarz odmówił wydania takiego zaświadczenia z powodu niewystarczających informacji w dokumentacji przebiegu choroby. Oznacza to dla mnie konieczność podróży do odległego szpitala w celu uzupełnienia dokumentacji. Czy urząd pracy ma prawo zażądać takiego zaświadczenia?
Jak sama definicja osoby bezrobotnej mówi: bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, albo jest to osoba niepełnosprawna, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieucząca się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej, gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (za ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – art. 2 ust. 1 pkt 2).
Wskazanie przez pracownika urzędu pracy artykułu z Kodeksu pracy jako podstawy wykonania takich badań jest, co prawda, nieprawidłowe, jednak przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy uznają za zasadne wymaganie od bezrobotnego poddania się badaniom lekarskim, ustalającym zdolność do podjęcia pracy.
Pozostając w rejestrze osób bezrobotnych lub poszukujących pracy, musi Pan legitymować się stanem zdrowia, pozwalającym podjąć Panu zatrudnienie na danym stanowisku na podstawie ofert przedstawionych Panu w urzędzie pracy.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę na inny przepis wyżej przywołanej ustawy, który mówi o ponoszeniu kosztów badań lekarskich wykonywanych w takim przypadku.
Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: „Koszty badań lekarskich lub psychologicznych mających na celu:
– przeprowadzanych na wniosek powiatowego urzędu pracy, są finansowane z Funduszu Pracy.
Zgodnie z powyższym pracownik urzędu pracy zobowiązany był skierować Pana na badania, które powinny być sfinansowane z Funduszu Pracy.
Zobacz też: Czy pracodawca musi zwrócić za badania lekarskie
Skierowanie na badania po długotrwałym zwolnieniu
Pan Jan, zarejestrowany jako bezrobotny z prawem do zasiłku, po ponad 30-dniowym zwolnieniu lekarskim, został wezwany do urzędu pracy. Urzędnik zażądał od niego zaświadczenia o zdolności do pracy, powołując się na Kodeks Pracy. Lekarz rodzinny odmówił wystawienia takiego zaświadczenia z powodu braku pełnej dokumentacji medycznej. W tej sytuacji urząd pracy powinien skierować pana Jana na bezpłatne badania lekarskie finansowane z Funduszu Pracy, które ocenią jego zdolność do podjęcia zatrudnienia, a nie obarczać go obowiązkiem samodzielnego uzyskania zaświadczenia.
Badania a oferta pracy
Pani Anna, bezrobotna zarejestrowana w urzędzie pracy, otrzymała propozycję pracy na stanowisku wymagającym sprawności fizycznej. Urząd pracy, chcąc upewnić się, czy pani Anna jest zdolna do wykonywania obowiązków na tym stanowisku, skierował ją na bezpłatne badania lekarskie. Koszty tych badań zostały pokryte z Funduszu Pracy, zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia. To pozwoliło uniknąć sytuacji, w której stan zdrowia uniemożliwiłby podjęcie pracy.
Odmowa skierowania na badania
Pan Piotr, bezrobotny poszukujący pracy, zgłosił w urzędzie pracy gotowość do podjęcia zatrudnienia na stanowisku kierowcy. Urzędnik odmówił skierowania go na badania lekarskie, argumentując, że to obowiązek pracodawcy. Takie działanie jest niezgodne z prawem. Jeśli urząd pracy ma wątpliwości co do zdolności pana Piotra do wykonywania zawodu kierowcy, powinien skierować go na bezpłatne badania finansowane z Funduszu Pracy, które ocenią jego predyspozycje psychofizyczne.
Urząd pracy ma prawo wymagać od bezrobotnego poddania się badaniom lekarskim w celu ustalenia jego zdolności do podjęcia pracy, stażu, przygotowania zawodowego lub prac społecznie użytecznych. Podstawą prawną nie jest jednak Kodeks Pracy, lecz ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Co istotne, koszty tych badań, przeprowadzanych na wniosek urzędu pracy, są finansowane z Funduszu Pracy. Oznacza to, że bezrobotny nie powinien ponosić kosztów związanych z uzyskaniem zaświadczenia o zdolności do pracy, jeśli wymaga tego urząd. W przypadku wątpliwości co do stanu zdrowia bezrobotnego w kontekście oferowanej pracy, urząd pracy powinien skierować go na odpowiednie badania i pokryć ich koszty. Warto pamiętać, że obowiązek ten dotyczy również sytuacji po długotrwałym zwolnieniu lekarskim.
Potrzebujesz porady prawnej w sprawie badań lekarskich dla bezrobotnych? Oferujemy pomoc prawną w zakresie praw bezrobotnych i ich obowiązków, zasadności i finansowania badań lekarskich przez urząd pracy oraz odwołań od decyzji urzędu pracy. Skontaktuj się z nami, jeśli urząd pracy niesłusznie wymaga od Ciebie badań, masz wątpliwości dotyczące Twoich praw lub potrzebujesz pomocy w odwołaniu.
1. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy