Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy przez pracownika

Od czego zależy okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony?

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 36 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony zależy od okresu zatrudnienia w danej firmie i wynosi:

1. 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
2. 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3. 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1981 r. (I PR 63/81) powyższe terminy mają charakter okresów sztywnych.

Skutkiem wypowiedzenia przez jedną ze stron stosunku pracy jest rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia to czas, jaki upływa od momentu złożenia przez jedną ze stron oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę do chwili rozwiązania stosunku pracy. Jego szczególną cechą jest obowiązek świadczenia w tym czasie pracy przez pracownika oraz istnienie wszystkich innych praw i obowiązków stron stosunku pracy.

Celem ustawowych okresów wypowiedzenia jest ochrona interesów obu stron stosunku pracy. Okres wypowiedzenia daje np. pracodawcy możliwość znalezienia w tym czasie zastępcy dla odchodzącego pracownika lub dokonania zmian organizacyjnych, pozwalających na niezakłócone funkcjonowanie firmy.

Zgodnie z uchwałą SN z dnia 9 listopada 1994 r., I PZP 46/94, OSNAPiUS 1995, nr 7, poz. 87, zastrzeżenie w umowie o pracę zawartej na czas nieokreślony dłuższego okresu wypowiedzenia tej umowy przez zakład pracy jest dopuszczalne na podstawie art. 18 § 2 K.p. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu zwraca uwagę na fakt, iż „[...] ocena »korzystniejszego« dla pracownika charakteru rozstrzygnięcia, zawartego w umowie o pracę, musi mieć naturę zobiektywizowaną i powinna polegać na ustaleniach o charakterze ex ante, w tym znaczeniu, iż nie mogą się one odnosić do chwili, w której następuje rozwiązanie stosunku pracy, ale do momentu zawarcia umowy o pracę”.

Podobnie w wyroku z dnia 2 października 2003 r., I PK 416/02, OSNP 2004, nr 19, poz. 328, Sąd Najwyższy wskazał, że zastrzeżenie dla obu stron w umowie o pracę okresu wypowiedzenia dłuższego, niż przewidziany w Kodeksie pracy, nie jest uznane za niekorzystne dla pracownika, jeżeli w jego efekcie uzyskał dłuższy okres wypowiedzenia przez pracodawcę, a sytuacja na rynku pracy w konkretnych okolicznościach, przy uwzględnieniu miejsca wykonywania pracy oraz zapotrzebowania na pracę określonego rodzaju, mogła czynić nierealną możliwość wypowiedzenia przez pracownika. Wynika z niego, iż formalnie niekorzystne ukształtowanie sytuacji pracownika, poprzez wydłużenie okresu wypowiedzenia, przyniosło jemu w rzeczywistości korzyść w postaci zwiększenia ochrony przed wypowiedzeniem. Natomiast w wyroku SN z dnia 10 stycznia 2006 r., I PK 97/05, OSNP 2007, nr 3-4, poz. 39, przyjęto, iż ocena ważności postanowienia umowy o pracę wprowadzającego dłuższy okres jej wypowiedzenia dla pracownika musi być odniesiona do konkretnych okoliczności sprawy, a w szczególności całokształtu regulacji umownych, w sposób zobiektywizowany uwzględniający warunki z chwili zawarcia umowy oraz „bilans korzyści i strat” dla pracownika. Z kolei w piśmiennictwie wskazano, iż ocena korzystności umowy może być bardziej zindywidualizowana i skonkretyzowana niż ma to miejsce przy podobnej ocenie postanowień układu zbiorowego pracy.

Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy w okresie wypowiedzenia

Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają jednak wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy w okresie wypowiedzenia na mocy zgodnego oświadczenia woli stron – zezwala na to art. 36 § 6 K.p. Otóż strony, które łączy umowa na czas nieokreślony, po dokonaniu wypowiedzenia przez jedną z nich, mogą ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę. Konieczne jest więc w tej sprawie porozumienie, a zatem zgodne oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. W porozumieniu tym trzeba wyraźnie zaznaczyć, o ile okres wypowiedzenia zostaje skrócony, i wskazać nową datę rozwiązania umowy. Do tego też dnia przysługuje pracownikowi wynagrodzenie i tylko czas do rozwiązania umowy podlega wliczeniu do stażu pracy.

Jak wynika z powyższego, pracownik nie może skrócić okresu wypowiedzenia jednostronnie. Może jednak Pani udać się do pracodawcy osobiście i ustnie wnioskować o skrócenie wypowiedzenia (najlepiej zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem pisemnym). Niestety pracodawca nie musi zaakceptować wniosku, a Pani jako pracownik nie ma żadnych możliwości prawnych, aby go do tego zmusić. Zależy to bowiem od dobrej woli pracodawcy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 1981 r. I PR 63/81
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2006 r., I PK 97/05

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.