Palenie papierosów w pracy, a nie podczas przerwy
• Autor: Dorota Kriger
W zakładzie, w którym pracuję, obowiązuje zakaz palenia tytoniu w godzinach pracy. Czy w takim wypadku, jeżeli zostanę złapany na paleniu w palarni w czasie pracy, pracodawca może mnie ukarać karą nagany i pozbawić premii uznaniowej na trzy miesiące?
Zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach zamkniętych zakładu pracy
Jeśli w przepisach wewnętrznych, takich jak regulamin pracy, został wprowadzony zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach zamkniętych zakładu, to palić tytoń wolno jedynie albo na terenie otwartym, albo w pomieszczeniu palarni.
Nie oznacza to jednak dowolności postępowania pracownika w tym zakresie, dlatego że czas pracy ma być przeznaczony na wykonywanie pracy, a nie na palenie tytoniu.
Pracownik ma prawo palić tytoń w wyżej wskazanych miejscach zasadniczo w czasie przerwy w pracy. Dalej idące uprawnienia w tym zakresie mogą mieć miejsce jedynie w takim przypadku, gdy pracodawca na to zezwala i nie powoduje tym samym niejednakowego traktowania pracownika w zatrudnieniu.
Przykładowo, nie do przyjęcia byłby przypadek nadawania palaczom dodatkowej przerwy w pracy przeznaczonej na palenie tytoniu, gdyż tym samym byliby gorzej traktowani pracownicy niepalący.
Jeżeli jednak pracodawca zdecyduje się zwiększyć czas przerwy wszystkim pracownikom, to oczywiście wówczas palacze mogą w czasie takiej przerwy swobodnie palić tytoń w miejscach do tego dozwolonych, podczas gdy inni pracownicy przeznaczą taką przerwę na inne zajęcia.
Naruszenie zasad ustanowionych w tym zakresie przez pracodawcę, a zatem palenie tytoniu w czasie pracy, a nie w czasie przerwy w pracy naraża pracownika na odpowiedzialność porządkową.
W takim przypadku zastosowanie będą miały przepisy o odpowiedzialności porządkowej pracowników, a szczególnie art. 108 § 1 K.p. Zgodnie z nim za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:
- karę upomnienia,
- karę nagany.
Ponadto – zgodnie z art. 108 § 2 K.p. – za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może również stosować karę pieniężną.
Jeśli więc pracownik zostanie złapany na paleniu wyrobów tytoniowych wbrew obowiązującemu go zakazowi, to pracodawca będzie mógł takiego pracownika ukarać karą nagany bądź upomnienia, a nawet karą pieniężną, w wysokości nieprzekraczającej jednodniowego wynagrodzenia pracownika.
Pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw od nałożonej kary, jeśli jej zastosowanie nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa. Pracodawca, opierając się na stanowisku przedstawiciela zakładowej organizacji związkowej (rady pracowników, przedstawiciela pracowników), decyduje o uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu, a jego nieodrzucenie w ciągu 14 dni od dnia wniesienia jest równoznaczne z jego uwzględnieniem (art. 112 § 1 K.p.).
Kwestie pozbawienia premii uznaniowej nie są regulowane przepisami prawa pracy, gdyż premia uznaniowa, jak sama nazwa wskazuje, zależy wyłącznie w zakresie jej przyznania od uznania pracodawcy, toteż nie musi on tłumaczyć nawet powodu, dla którego takiej premii pracownikowi nie przyzna.
Przykłady
W dużym zakładzie produkcyjnym Jan został przyłapany na paleniu papierosa w palarni w środku zmiany. Mimo że miejsce było wyznaczone, pracodawca miał w regulaminie wyraźny zapis, że palenie jest dozwolone wyłącznie podczas przerwy śniadaniowej. W efekcie Jan otrzymał karę nagany, a dodatkowo przez trzy miesiące nie otrzymywał premii uznaniowej, na którą wcześniej mógł liczyć niemal co miesiąc.
W biurze obsługi klienta Maria wyszła na papierosa w godzinach pracy, kiedy nie miała jeszcze wyznaczonej przerwy. Jej przełożony zwrócił uwagę, że w tym czasie klienci oczekiwali na obsługę, a opuszczenie stanowiska mogło wprowadzić niepotrzebne opóźnienia. Zamiast nagany zastosowano wobec niej karę pieniężną w wysokości równowartości jednodniowego wynagrodzenia.
W centrum logistycznym Piotr, jako jedyny palacz w zespole, regularnie robił sobie krótkie przerwy na papierosa poza oficjalną przerwą. Koledzy zaczęli zgłaszać, że są nierówno traktowani, bo muszą pracować za niego w tym czasie. Pracodawca, aby uniknąć zarzutu dyskryminacji, wprowadził jasne zasady – palenie wyłącznie w trakcie jednej wspólnej przerwy dla wszystkich. Gdy Piotr ponownie został przyłapany na paleniu w czasie pracy, dostał upomnienie, a tym samym stracił szansę na dodatkowe premie w najbliższym kwartale.
Podsumowanie
Palenie papierosów w czasie pracy, a nie podczas wyznaczonej przerwy, stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych i może skutkować nałożeniem kary porządkowej – od upomnienia i nagany, po karę pieniężną. Pracodawca ma też prawo nie przyznać premii uznaniowej, niezależnie od zastosowanej kary. Dlatego palenie w godzinach pracy powinno odbywać się wyłącznie w czasie przerw i w miejscach do tego przeznaczonych.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w podobnej sprawie? Skorzystaj z naszej usługi porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swój problem, a my przygotujemy rzetelną i dopasowaną do Twojej sytuacji odpowiedź prawną. Dzięki temu zyskasz pewność, jakie prawa Ci przysługują i jakie działania możesz podjąć.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
