Czas pracy kierowcy zawodowego i godziny nadliczbowe

Czas pracy kierowcy zawodowego zatrudnionego na pełen etat

Ponieważ przepisy ustawy o czasie pracy kierowców z 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 879 z późn. zm.) nie regulują kwestii rekompensaty ich pracy nadliczbowej, należy sięgnąć do odpowiednich przepisów Kodeksu pracy.

Normalny wymiar czasu dla pełnego etatu jest określony w art. 129 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym „czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy”.

Tym samym normalnym wymiarem czasu pracy dla pełnego etatu jest praca przez 5 dni w tygodniu, przez 8 godzin dziennie.

Zgodnie z ustawą o czasie pracy kierowców:

• Czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
• Tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
• Tygodniowy czas pracy może być przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
• Po 6 kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze:
  • nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin,
  • oraz w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.
• Przerwa może być dzielona na okresy krótsze, trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie 6-godzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie. Przerwy ulegają skróceniu o przerwę w pracy trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.
• W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. W każdym tygodniu kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek obejmuje odpoczynek dobowy przypadający w dniu, w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy.

Zobacz też: Kierowca zawodowy praca w soboty

Kiedy praca kierowcy stanowi pracę w godzinach nadliczbowych?

W związku z powyższym polecenie pracownikowi pracy przez np. 18-19 godzin spowoduje, że pracodawca naruszy przepisy o czasie pracy i w razie kontroli PIP narazi się na karę ze strony inspektora.

W przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie.

Natomiast stosownie do art. 151 § 1 K.p.: „Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych”.

Wystąpienie godzin nadliczbowych w ciągu doby zależy więc od przekroczenia normy czasu pracy bądź przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy. Dzięki temu, że została przewidziana taka możliwość, w niektórych systemach czasu pracy dobowy wymiar przekraczający 8 godzin nie jest traktowany w kategoriach pracy nadliczbowej. Dotyczy to wszystkich systemów przewidujących przedłużenie wartości dobowych, niezależnie od dopuszczalnej granicy takiego przedłużenia (12, 16, 24 godziny).

Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1. 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
   1. w nocy,
   2. w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
   3. w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2. 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1.

Na pisemny wniosek pracownika w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca może udzielić tyle samo czasu wolnego od pracy.

Także bez wniosku pracownika pracodawca jest uprawniony do udzielenia czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych – najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, jednak w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, przy czym nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

W przypadku nadgodzin przysługuje Panu zatem dodatek lub czas wolny udzielany na Pana wniosek (w proporcji 1 : 1) lub z inicjatywny pracodawcy (w proporcji 1 : 1,5). Natomiast udzielenie przez pracodawcę czasu wolnego skutkuje tylko tym, że pracownikowi nie przysługują dodatki za pracę w nadgodzinach (stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z 2005 r., nr GNP-367-4560/05/PE).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.