Brak ciepłego posiłku mimo pracy w chłodni poniżej 10 stopni Celsjusza
• Autor: Dorota Kriger
Pracuję od 3 lat w hurtowni drobiu, mięsa i wędlin w chłodniach. Od paru miesięcy mój pracodawca „daje” mi 5 zł za przepracowany dzień na ciepły posiłek za pracę w niskich temperaturach. Mam pytanie: czy taki dodatek nie należał mi się wcześniej, czy zmieniło się jakieś prawo? Czy też to, czy dostanę ciepły posiłek, zależy tylko od pracodawcy?
Posiłki i napoje dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych
Pracodawca postępuje nieprawidłowo, jeśli wypłaca dodatek na ciepły posiłek, a nie zapewnia takiego posiłku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w pomieszczeniach pracy temperatura powietrza powinna być odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy, ale nie niższa niż 14°C. Niższa temperatura jest dopuszczalna jedynie tam, gdzie wynika to ze względów technologicznych, np. podczas pracy w chłodni. Praca w chłodni charakteryzuje się więc szczególnym poziomem uciążliwości, a zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy pracodawca powinien zapewnić swoim pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.
Na podstawie art. 232 K.p. zostało wydane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. z dnia 30 maja 1996 r.), w którym wymienione zostały sytuacje, kiedy pracownikom przysługują takie posiłki i napoje.
Kiedy pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikowi ciepłych posiłków i czy może go zastąpić ekwiwalentem pieniężnym?
Zgodnie z treścią rozporządzenia pracodawca ma obowiązek zapewnić posiłki pracownikom wykonującym prace m.in. związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10°C lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25°C (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia).
Z powyższego wynika, że pracownik zatrudniony do pracy w chłodni powinien podczas pracy otrzymywać ciepły posiłek. Jeśli pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy (§ 2 ust. 2 rozporządzenia):
- korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
- przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów,
ale nie może zastąpić takiego posiłku ekwiwalentem pieniężnym (§ 8 rozporządzenia).
Jeśli pracodawca zapewniał i nadal zapewnia posiłki, a oprócz tego wypłaca dodatek – wszystko jest w porządku. Jeśli jednak pracodawca zamiast posiłku wypłaca tylko dodatek, to jego działanie jest nieprawidłowe w świetle wyżej przywołanych przepisów.
Przykłady
Praca w mroźnych warunkach bez ciepłego posiłku
Marek pracuje w hurtowni mięsa, gdzie temperatura nie przekracza 6°C. Po kilku godzinach pracy jego organizm wyraźnie odczuwa zimno, a jedyną opcją na rozgrzanie jest kawa z automatu. Pracodawca zamiast zapewnić ciepły posiłek, wypłaca mu 5 zł dziennie – co ledwie starcza na zupkę instant.
Obietnica posiłku, ale tylko na papierze
Anna codziennie spędza osiem godzin w chłodni, przenosząc ciężkie skrzynki z produktami. Gdy zapytała przełożonego o ciepłe posiłki, usłyszała, że firma nie ma takiego obowiązku. Otrzymuje 100 zł miesięcznie w ramach "rekompensaty", mimo że zgodnie z przepisami powinna dostawać pełnowartościowy posiłek profilaktyczny.
Dziwna interpretacja przepisów
Krzysztof i jego koledzy z pracy dowiedzieli się, że firma zamówiła catering z ciepłymi posiłkami. Problem w tym, że posiłki wydawane są tylko w biurze, gdzie pracuje kadra kierownicza, a pracownicy chłodni nadal dostają pieniężny dodatek. Gdy zgłosili sprawę, usłyszeli, że to "wystarczająca forma wsparcia".
Podsumowanie
Pracownicy zatrudnieni w chłodniach mają prawo do ciepłych posiłków profilaktycznych, jeśli temperatura w miejscu pracy nie przekracza 10°C. Pracodawca nie może zastąpić ich ekwiwalentem pieniężnym, ponieważ jest to niezgodne z przepisami. W wielu przypadkach firmy obchodzą ten obowiązek, wypłacając niewielkie dodatki zamiast zapewnienia pełnowartościowych posiłków. Pracownicy, którzy nie otrzymują należnego wsparcia, mogą domagać się jego zapewnienia zgodnie z Kodeksem pracy i obowiązującymi rozporządzeniami.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich praw pracowniczych, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi eksperci pomogą Ci zweryfikować, czy Twój pracodawca przestrzega przepisów i doradzą, jakie kroki podjąć w przypadku naruszenia Twoich praw. Konsultacje odbywają się szybko i wygodnie, bez konieczności wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami i uzyskaj rzetelną pomoc prawną dostosowaną do Twojej sytuacji.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Dorota Kriger
Absolwentka kierunku bankowość w Studium Finansów pod patronatem WSB w Poznaniu, licencjat Wydziału Ekonomicznego Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w specjalności ekonomika pracy i zarządzanie kadrami. Od 1999 r. zatrudniona na stanowisku specjalisty do spraw administracji i zamówień publicznych, zajmuje się m.in. sprawami pracowniczymi.
Współpracuje przy pozyskiwaniu funduszy unijnych na realizację inwestycji i rozwój przedsiębiorczości (ukończone studia podyplomowe na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie „Rozwój regionalny i fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Kierowanie projektami”).
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
» Czas pracy a przebieranie się i mycie po pracy, kto płaci za czas przygotowania do pracy fizycznej?
» Delegacja służbowa a rodzicielstwo, czy możesz odmówić wyjazdu, mając małe dzieci?
» Dodatek za nadgodziny, jak prawidłowo liczyć wynagrodzenie w systemie kwartalnym?
» Choroba w trakcie urlopu po wypowiedzeniu, jakie masz prawa?
» Problemy z urlopem zdrowotnym nauczyciela, jak wyjaśnić błędne obliczenia stażu pracy?
Kodeks pracy
