• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Pracuję w dużej firmie w niepełnym wymiarze godzin (3/4 etatu). Ostatnio przez pomyłkę została nam wypłacona dodatkowa pensja. Kilka dni później poinformowano nas na nieoficjalnym kanale o tym fakcie i poproszono o niezwłoczne oddanie pieniędzy. Nie oddałam tych pieniędzy, a firma domaga się zwrotu. Co powinnam zrobić?
Generalnie wskazać należy, że skoro wie Pani, ile Pani zarabia, i otrzymała kwotę, która jest większa niż Pani pensja, to nie miała Pani co do zasady prawa domniemywać, że otrzymała Pani tak wysokie (dwukrotne wręcz) wynagrodzenie od pracodawcy.
Jeśli nie wyrazi Pani dobrowolnie zgody na zwrot owej kwoty (jednorazowo czy np. zawierając ugodę o zwrot ratalny lub ratalne potrącenia z pensji), wskazując, że np. wydała ją Pani na swoje potrzeby, to pracodawca ma prawo pozwać Panią przed sąd cywilny w trybie art. 405 Kodeksu cywilnego, który stanowi: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.
Tutaj po Pani stronie jest jedynie art. 409 Kodeksu cywilnego, ale w opisanej sytuacji z uwagi na ww. argumenty też nie do końca: „Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzystał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu”.
Aby zatem pracodawca miał szansę na wygranie sporu w sądzie o zwrot zawyżonego wynagrodzenia, musiałby wykazać, że Pani powinna liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu. Np. wykazać, że nie informował o żadnej nagrodzie, o podwyżce itp., a przelew był oczywistą omyłką. Pani jedynie może się bronić, że nie sprawdza dokładnie stanu konta, historii wpływów i nie zauważyła, że wpłynęła większa kwota, niż powinna, a wydała ją już na własne potrzeby, szczególnie, ale taka obrona ma rację bytu, gdy kwota dodatkowo przelana nie jest duża. Przy podwójnej kwocie pracodawca ma duże szanse wygrać. To zaś sąd oceni, której ze stron przyznać rację, gdyby doszło do sporu.
Nadpłata wynagrodzenia i brak świadomości pracownika
Kasia, pracowniczka biura, co miesiąc otrzymuje stałą pensję w wysokości 4000 zł. W jednym miesiącu na jej konto wpłynęło 8000 zł, czyli dwukrotność jej normalnego wynagrodzenia. Kasia nie sprawdzała szczegółowo wpływów na konto, więc nie zwróciła uwagi na to, że dostała zbyt wysoką wypłatę. Po kilku tygodniach pracodawca zauważył błąd i zażądał zwrotu nadpłaconych 4000 zł. Kasia argumentowała, że wydała już pieniądze i nie była świadoma, że otrzymała za dużo. W sądzie pracodawca dowiódł, że nie było żadnych informacji o dodatkowych nagrodach czy podwyżkach, a przelew był oczywistą pomyłką. Kasia musiała zwrócić nadpłaconą kwotę.
Świadome przyjęcie nadpłaty wynagrodzenia
Marek, pracujący w firmie budowlanej, zarabia 5000 zł miesięcznie. Pewnego miesiąca na jego konto wpłynęło 10 000 zł. Marek zauważył tę kwotę, wiedział, że to pomyłka, ale postanowił nie informować o tym pracodawcy. Wydał te pieniądze, licząc na to, że pracodawca nie upomni się o zwrot. Po miesiącu pracodawca zorientował się w pomyłce i zażądał zwrotu nadpłaconych 5000 zł. Sprawa została skierowana do sądu. Sąd uznał, że Marek musi zwrócić pieniądze, ponieważ był świadomy pomyłki i wykorzystał je w sposób nieuczciwy.
Niewielka nadpłata wynagrodzenia i trudności z odzyskaniem pieniędzy
Anna, która pracuje w administracji, otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 4500 zł. Pewnego razu firma omyłkowo przelała jej 4800 zł, czyli o 300 zł więcej niż powinna. Anna nie zauważyła tej różnicy i wydała pieniądze na codzienne zakupy. Gdy firma zwróciła się do niej z prośbą o zwrot nadpłaconej kwoty, Anna wyjaśniła, że nie była świadoma nadpłaty i że cała kwota została już wykorzystana. W tym przypadku, ponieważ kwota była stosunkowo mała, a Anna mogła przekonująco udowodnić, że nie była świadoma pomyłki, sąd uznał, że nie musi zwracać pieniędzy.
Artykuł omawia sytuację, w której pracownik otrzymuje nienależne wynagrodzenie, czyli kwotę wyższą niż przewidziana w umowie. Jeśli pracownik świadomie przyjmie nadpłatę i nie zwróci jej dobrowolnie, pracodawca ma prawo dochodzić zwrotu przed sądem na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. W przypadku, gdy pracownik nie wiedział o błędzie i pieniądze zostały już wydane, może próbować się bronić, jednak pracodawca ma większe szanse na wygraną, szczególnie przy znacznej kwocie nadpłaty.
Jeśli zdarzyło Ci się otrzymać nienależne wynagrodzenie lub masz wątpliwości, jak postępować w podobnej sytuacji, skontaktuj się z nami! Nasi prawnicy pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki. Nie czekaj, skorzystaj z profesjonalnej porady, aby uniknąć niepotrzebnych problemów prawnych i znaleźć najlepsze rozwiązanie dla siebie. Już dziś opisz nam swoją sprawę w formularzu umieszczonym pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
