• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Pracuję u tego samego pracodawcy od 6 lat, w tym samym zakładzie pracy. Pracodawca nie chce dać mi umowy o pracę na czas nieokreślony, zasłaniając się tym, że podpisuje tylko na rok umowy z kontrahentami, na rzecz których świadczy usługi. Dodatkowo pracownicy na stanowisku takim samym jak ja mają umowy na czas nieokreślony. Czy jest szansa wygrać taką batalię z pracodawcą? Zależy mi na stabilnym zatrudnieniu i umowie o pracę na czas nieokreślony, ponieważ chciałbym wziąć kredyt na mieszkanie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego (K.c.): Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Powyższa zasada odnosi się także do umów zawieranych pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Zasada ta wiąże się z czterema podstawowymi cechami:
1) swobodą zawarcia lub niezawarcia umowy;
2) możliwością swobodnego wyboru kontrahenta;
3) możliwością kształtowania przez strony w zasadzie w sposób dowolny treści umowy;
4) możliwością stosowania formy umowy w zasadzie w zależności od woli stron.
W ramach swobody kształtowania stosunku obligacyjnego strony mogą zawrzeć umowę nienazwaną, z kolei w przypadku wybrania jednej z umów nazwanych (uregulowanych ustawowo) ustalić treść konkretnej umowy w taki sposób, że postanowienia jej będą odbiegać od wzorca normatywnego. Jednakże w tym wypadku swobodę ograniczają przepisy dotyczące danego rodzaju umowy o charakterze iuris cogentis. Oznacza to, że w Pana przypadku to pracodawca decyduje, jaką umowę chce z Panem zawrzeć. Następnie przekazuje Panu tę propozycję, a Pan może ją przyjąć lub też z niej zrezygnować. Jeżeli pracodawca nie chce zaproponować Panu umowy na czas nieokreślony, to niestety nie może Pan go do tego zmusić.
Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy może raz w roku kalendarzowym wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Warunki te mogą polegać np. na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy. Wniosek można złożyć w postaci papierowej lub elektronicznej. Pracodawca powinien, w miarę możliwości, uwzględnić wniosek pracownika. Pracodawca udziela pracownikowi odpowiedzi na wniosek, biorąc pod uwagę potrzeby pracodawcy i pracownika, nie później niż w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania wniosku. W razie nieuwzględnienia wniosku pracodawca informuje pracownika o przyczynie odmowy. Odpowiedź może mieć postać papierową lub elektroniczną. Do okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła w drodze przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. Okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy wlicza się także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym pracodawcy poprzednio zatrudniającego pracownika. Podstawą prawną do wykorzystania jest tutaj art. 293 Kodeksu pracy (K.p.). W razie nieuwzględnienia wniosku pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o przyczynie odmowy pod warunkiem, że posiada prawdziwe argumenty przeciwko takiej zmianie.
Natomiast należy odnieść się do pewnej regulacji z zakresu prawa pracy, która po spełnieniu przesłanek tamże wskazanych spowoduje, że umowa zawarta na czas określony może przekształcić się w umowę zawartą na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 25 (1) K.p.: Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Chodzi tutaj o wykonywanie pracy w ramach tego samego stanowiska. Jak czytamy w § 2 omawianego przepisu: „Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1”. Wyżej wskazanej regulacji nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:
1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie
– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Zatem jeżeli spełnia Pan wyżej wskazane warunki, to umowa na czas określony z mocy prawa przekształca się na umowę na czas nieokreślony.
Pracownik produkcji w firmie motoryzacyjnej
Jan od 4 lat pracuje w fabryce części samochodowych na podstawie umowy na czas określony. Kilkukrotnie prosił o umowę na czas nieokreślony, aby móc wnioskować o kredyt hipoteczny, ale pracodawca twierdzi, że zmienność zamówień uniemożliwia mu zapewnienie stałego zatrudnienia. Jan złożył wniosek o zmianę umowy, ale otrzymał pisemną odmowę bez jasnych przyczyn.
Grafik w agencji reklamowej
Anna, pracująca od 5 lat jako grafik, miała zawarte trzy kolejne umowy na czas określony. Zgodnie z przepisami, po przekroczeniu 33 miesięcy zatrudnienia umowa automatycznie przekształciła się w umowę na czas nieokreślony. Pracodawca próbował zaproponować jej czwartą umowę na czas określony, ale Anna skutecznie powołała się na przepisy prawa pracy i uzyskała stabilne zatrudnienie.
Kierowca w firmie transportowej
Marek pracuje w firmie transportowej od 7 lat. Wszyscy jego koledzy na podobnych stanowiskach mają umowy na czas nieokreślony, a on wciąż otrzymuje umowy roczne. Gdy zwrócił się do pracodawcy o zmianę umowy, usłyszał, że jest to niemożliwe z powodu zmieniających się kontraktów z klientami. Marek rozważa podjęcie dalszych kroków prawnych w tej sprawie.
Pracodawca ma prawo do swobodnego kształtowania umów o pracę, co oznacza, że nie można go zmusić do zawarcia umowy na czas nieokreślony. Niemniej jednak, po spełnieniu określonych warunków prawnych, istnieje możliwość przekształcenia umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony. Pracownik może również wystąpić z wnioskiem o zmianę warunków zatrudnienia, a pracodawca powinien rozpatrzyć taki wniosek, biorąc pod uwagę potrzeby obu stron.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism dotyczących prawa pracy, w tym spraw związanych z odmową przekształcenia umowy na czas nieokreślony. Nasz zespół pomoże Ci zrozumieć Twoje prawa i znaleźć najlepsze rozwiązanie Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
