• Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Pracuję jako pracownik morskiego serwisu międzynarodowego, mieszkam w Gdańsku, a w umówię o pracę mam wpisane stałe miejsce pracy jako „biuro Gdynia”. W Gdyni znajduje się biuro firmy, w którym w zasadzie bywam bardzo bardzo rzadko. Najczęściej pracuję w Gdańsku, gdzie do miejsca pracy mam ok. 30 min podróży (stocznia), oraz w Gdyni, gdzie do miejsca pracy mam około 1 godziny podróży (znowu stocznia). Pracodawca traktuje podróż w Gdańsku i podróż do Gdyni jako mój czas prywatny i za takie dojazdy nie płaci. Po przepracowanym roku (2022) podliczyłem, że ponad 160 godzin spędziłem na takich właśni dojazdach do pracy, które nie są płatne. Czy mój pracodawca powinien z punktu widzenia prawa traktować mój czas dojazdu do miejsca pracy jako podróż czy jednak nie? W internecie znalazłem również, że czas dojazdu w przypadku pracowników mobilnych jest wliczany w czas pracy z racji tego, że od momentu wyjazdu z domu znajdują się w dyspozycji pracodawcy. Nie wiem do końca, jaka jest definicja bycia pracownikiem mobilnym i czy to dotyczy mojej sytuacji. W pracy bardzo często podróżujemy i czasami dziennie trzeba przejechać z Gdańska do Gdyni i z powrotem (nie zahaczając o biuro). Stąd moje pytanie. Czy mogę negocjować z pracodawcą w sprawie opłaty moich godzin dojazdu, czy jednak ma on prawo za takie godziny mi nie płacić? To samo również dotyczy opłaty za podróż podczas delegacji z hotelu do klienta, które czasami też trwają.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że koszty dojazdu do pracy pracownikom są zwracane tylko i wyłącznie niektórym grupom zawodowym w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Tytułem przykładu należy wskazać na:
Natomiast co do zasady nie ma nałożonego na pracodawcę obowiązku zwracania pracownikom kosztów dojazdu do pracy. To, czy pracodawca wprowadzi regulację wewnętrzną, która umożliwi mu partycypację w takich kosztach, zależy tak naprawdę od pracodawcy (tzw. dobra wola pracodawcy). W przypadku wprowadzenia takich wewnętrznych regulacji może to przybrać formę ryczałtu wypłacanego przez pracodawcę.
Jeżeli chodzi o należności z tytułu podróży służbowej, to zgodnie z art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510) pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Natomiast zgodnie z § 2 tego przepisu minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Rozporządzenie powinno w szczególności określać wysokość diet, z uwzględnieniem czasu trwania podróży, a w przypadku podróży poza granicami kraju – walutę, w jakiej będzie ustalana dieta i limit na nocleg w poszczególnych państwach, a także warunki zwrotu kosztów przejazdów, noclegów i innych wydatków. Takim rozporządzeniem jest aktualnie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.
Warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż wymieniony w zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce budżetowej określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania. Postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę nie mogą ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika zatrudnionego w państwowej lub samorządowej jednostce budżetowej. Nadto w przypadku gdy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę nie zawiera postanowień, o dotyczących zwrotu kosztów podróży służbowej, pracownikowi przysługują należności na pokrycie kosztów podróży służbowej odpowiednio według przepisów wskazanego rozporządzenia.
Zatem musi Pan zweryfikować, jakie regulacje w tym zakresie obowiązują u Pana pracodawcy. Jeżeli nie są one sformułowane, to zastosowanie będzie miał przepis rozporządzenia. Zgodnie z § 2 rozporządzenia „z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:
1) diety;
2) zwrot kosztów:
a) przejazdów,
b) dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
c) noclegów,
d) innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb”.
Zatem jeżeli w czasie podróży służbowej ponosi Pan te koszty, to pracodawca powinien je zwrócić. Natomiast pracownikami mobilnymi są pracownicy, którzy jak najprościej mówiąc są w stanie ciągłego przemieszczania się z uwagi na ich obowiązki służbowe.
Pracownik mobilny w sprzedaży
Jan jest przedstawicielem handlowym w firmie farmaceutycznej. Jego obowiązki polegają na odwiedzaniu klientów w różnych miastach regionu, jednak nie ma stałego miejsca pracy. Czas dojazdu od momentu wyjścia z domu do pierwszego klienta oraz powrotu do domu po ostatnim spotkaniu wliczany jest do jego czasu pracy, ponieważ jest pracownikiem mobilnym i pozostaje w dyspozycji pracodawcy
Pracownik budowlany dojeżdżający na różne place budowy
Marek pracuje jako monter instalacji elektrycznych. W umowie o pracę ma wpisane stałe miejsce pracy jako siedzibę firmy w Warszawie, ale jego rzeczywista praca odbywa się na placach budowy w różnych miejscowościach. Czas dojazdu z siedziby firmy do budowy, na polecenie pracodawcy, traktowany jest jako czas pracy. Jednak dojazd z domu do siedziby firmy jest uznawany za czas prywatny.
Czas dojazdu w podróży służbowej
Anna, jako inżynier serwisu, często podróżuje na polecenie pracodawcy do klientów poza swoją stałą miejscowością pracy. Pracodawca zwraca jej koszty dojazdu i uznaje czas spędzony na dojazdach między hotelem a miejscem realizacji zlecenia jako część jej czasu pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi podróży służbowej. Jednak czas dojazdu do siedziby firmy nie jest wliczany w czas pracy.
Czas dojazdu do pracy może być traktowany różnie w zależności od charakteru pracy i regulacji wewnętrznych u pracodawcy. Pracownicy mobilni mają prawo do wliczania czasu przemieszczania się w zakres czasu pracy, natomiast standardowe dojazdy z domu do stałego miejsca pracy są uznawane za czas prywatny. W przypadku podróży służbowych pracodawca powinien zwrócić koszty dojazdu oraz uznać czas podróży zgodnie z obowiązującymi przepisami. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Potrzebujesz pomocy w ustaleniu, czy Twój czas dojazdu powinien być wliczany do czasu pracy? Przygotujemy dla Ciebie profesjonalną analizę prawną oraz niezbędne pisma. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
Kodeks pracy
