Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, czy brak ekwiwalentu unieważnia zobowiązanie?

• Autor: Kamil Kiecana

Dwa tygodnie temu ustał mój stosunek pracy w poprzedniej firmie. Zatrudniłam się w firmie o podobnym profilu. Ta sama branża, w sumie więc to podjęcie zatrudnienia u konkurencji. Były pracodawca wysłał mi pismo z groźbą o zaniechaniu natychmiastowym nieuczciwej konkurencji i przypomniał o obowiązku zakazu konkurencji. Fakt, że zatrudniając się u poprzedniego pracodawcy, coś podpisywałam, nie mam tego dokumentu. Zabrano go mi, ale pracodawca nie wypłacił mi żadnego ekwiwalentu w związku z zachowaniem zakazu konkurencji. Czy w związku z tym zakaz konkurencji jest nieważny?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.


Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, czy brak ekwiwalentu unieważnia zobowiązanie?

Zakaz konkurencji w Kodeksie pracy

Zgodnie z art. 1011–1014 Kodeksu pracy:

Art. 1011. [Zakaz konkurencji dotyczący pracownika pozostającego w stosunku pracy]

§ 1.  W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

§ 2.  Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody na zasadach określonych w przepisach rozdziału I w dziale piątym.

Art. 1012. [Zakaz konkurencji dotyczący byłego pracownika]

§ 1.  Przepis art. 1011 § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3.

§ 2.  Zakaz konkurencji, o którym mowa w § 1, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

§ 3.  Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Art. 1013. [Umowa o zakazie konkurencji]

Umowy, o których mowa w art. 1011 § 1 i w art. 1012 § 1, wymagają pod rygorem nieważności formy pisemnej.

Art. 1014. [Stosunek do przepisów odrębnych]

Przepisy rozdziału nie naruszają zakazu konkurencji przewidzianego w odrębnych przepisach”.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wynagrodzenie z umowy o zakazie konkurencji

Zgodnie z poglądami piśmiennictwa prawnego:

„Stan faktyczny, z którym został w art. 101(2) § 2 k.p. związany skutek prawny w postaci ustania obowiązywania zakazu przed upływem umówionego przez strony okresu, dotyczy niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Uchybienie pracodawcy w zapłacie kolejnej raty odszkodowania pociąga za sobą ustanie zakazu konkurencji. Powodujące ten skutek »niewywiązywanie się z obowiązku« wypłaty odszkodowania w rozumieniu art. 1012 § 2 k.p. obejmuje opóźnienie wypłaty odszkodowania należnego pracownikowi z tytułu zawartej klauzuli konkurencyjnej” (wyrok SN z 27.05.2009 r., sygn. akt II PK 300/08).

„Nie można jednak przyjmować ustania z mocy art. 1012 § 2 k.p. zakazu konkurencji z racji niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania, polegającego na opóźnieniu w realizacji świadczenia, jeśli pracownik podjął działalność konkurencyjną bezpośrednio po rozwiązaniu łączącego strony stosunku pracy, przed nadejściem terminu płatności pierwszej raty odszkodowania” (wyrok SN z 20.01.2016 r., sygn. akt II PK 108/15).

Zatem, jeśli poprzedni pracodawca nie płaci Pani wynagrodzenia umówionego w umowie o zakazie konkurencji, to zakaz przestaje obowiązywać.

Jeśli jednak podjęła Pani działalność konkurencyjną przed nadejściem terminu płatności pierwszej raty odszkodowania, to zakaz ten nie ustał i wciąż Panią obowiązuje. Należy wtedy wezwać pracodawcę do zapłaty wynagrodzenia.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Zachowanie poufności

Jednak przesłanego nam pisma wynika, że sprawa dotyczy zachowania poufności, a nie zakazu konkurencji. Zatem temat nie dotyczy jak się domyślamy Pani współpracy z konkurencją. Jeśli narusza Pani poufność objętą umową zawartą z byłym pracodawcą (pismo wskazuje na „Umowę o zobowiązaniu do zachowania poufności informacji”), to może Pani ponieść konsekwencje wynikające m.in. z tej umowy.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Brak wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji

Pan Tomasz zakończył współpracę z firmą z branży IT i zatrudnił się u konkurencji, realizując podobne projekty. Poprzedni pracodawca wysłał mu pismo o naruszeniu zakazu konkurencji. Tomasz pamiętał, że podpisywał taką klauzulę, ale nigdy nie otrzymał wynagrodzenia za jej przestrzeganie. Po skonsultowaniu sprawy z prawnikiem dowiedział się, że brak wypłaty odszkodowania ze strony pracodawcy powoduje nieważność zakazu konkurencji. Tomasz odpowiedział na pismo, wskazując, że zakaz już go nie obowiązuje.

 
Zakaz konkurencji w pierwszych miesiącach po zakończeniu pracy

Pani Anna, specjalistka ds. marketingu, zakończyła współpracę z dużą agencją reklamową i rozpoczęła pracę w konkurencyjnej firmie miesiąc po rozwiązaniu umowy. Okazało się, że w jej poprzedniej umowie był zapis o zakazie konkurencji przez 6 miesięcy po odejściu. Anna nie otrzymała jednak żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Gdy pracodawca zagroził jej pozwem, Anna wskazała, że brak wypłaty odszkodowania czyni zakaz nieważnym, co potwierdził wyrok sądu.

 
Zakaz konkurencji obowiązujący mimo opóźnienia wypłaty

Pan Krzysztof, handlowiec w branży motoryzacyjnej, po zakończeniu pracy u swojego pracodawcy podpisał umowę o pracę z konkurencyjną firmą. W ciągu pierwszych dwóch miesięcy nie otrzymał pierwszej raty odszkodowania za zakaz konkurencji. Gdy poprzedni pracodawca zwrócił mu uwagę na naruszenie klauzuli, Krzysztof podjął kroki prawne i dowiedział się, że zakaz wciąż obowiązuje, ponieważ opóźnienie w płatności nie powoduje jego wygaśnięcia. Musiał zrezygnować z nowej pracy, aby uniknąć kary umownej.

Podsumowanie

Zakaz konkurencji obowiązuje tylko wtedy, gdy został zawarty w formie pisemnej i pracownik otrzymuje odszkodowanie zgodnie z umową. Brak wypłaty wynagrodzenia za przestrzeganie zakazu może prowadzić do jego unieważnienia. W razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć konsekwencji prawnych.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w sprawie zakazu konkurencji lub przygotowania odpowiedniego pisma? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a my przygotujemy dla Ciebie profesjonalne rozwiązanie.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 2009 r., sygn. akt II PK 300/08
3. Wyrok Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2016 r., sygn. akt II PK 108/15

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-mieszkaniowe.info

Szukamy prawnika »