Urlop bezpłatny

Pracownik ma prawo nie tylko do urlopu wypoczynkowego, ale również do urlopu bezpłatnego. O ile urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi z mocy prawa, to urlop bezpłatny udzielany jest zasadniczo na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Stosownie do art. 174 § 1 Kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego. Prawo do wystąpienia z takim wnioskiem ma każdy pracownik bez względu na staż pracy. Inicjatywa w sprawie urlopu bezpłatnego może leżeć wyłącznie po stronie pracownika. Pracodawca nie może żądać, by pracownik z takiej formy urlopu skorzystał.

Cechą charakterystyczną urlopu bezpłatnego jest to, że pracodawca nie ma obowiązku (poza pewnymi wypadkami – np. urlop w celu prowadzenia działalności związkowej, na czas sprawowania mandatu posła czy senatora) udzielenia urlopu bezpłatnego pracownikowi, który wystąpił z takim wnioskiem.

Pracownik występujący z wnioskiem o urlop bezpłatny nie musi swoich motywów w nim uzasadniać, tak samo pracodawca w przypadku odmowy udzielenia urlopu nie musi wyjaśniać swojej decyzji.

Okres, na jaki może być udzielny urlop bezpłatny, nie jest sprecyzowany przez przepisy prawa. To, ile będzie trwał urlop bezpłatny, zależy od uzgodnień między pracownikiem a pracodawcą. Zatem urlop bezpłatny może trwać jeden dzień, jak również kilka lat.

Jeżeli okres urlopu bezpłatnego przekracza trzy miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn (art. 174 § 3 K.p.). Odwołanie z urlopu bezpłatnego może nastąpić wyłącznie, jeżeli taką możliwość przewiduje porozumienie pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, i pod warunkiem że wystąpią, wspomniane już, ważne przyczyny uzasadniające odwołanie z urlopu.

Ważnymi przyczynami (których nie definiuje Kodeks pracy) mogą być takie okoliczności, które wymagają obecności pracownika w zakładzie pracy, a ich wystąpienia strony nie mogły przewidzieć w chwili zawarcia porozumienia dotyczącego udzielenia urlopu bezpłatnego.

Pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego pozostaje w stosunku pracy, ale należy pamiętać, iż urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2 K.p.). Pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa też prawa do urlopu wypoczynkowego, nagrody jubileuszowej. Czas spędzony na urlopie bezpłatnym nie będzie wliczany do okresów, od których zależy długość okresu wypowiedzenia czy prawa do świadczeń społecznych. Ponadto pracownik na urlopie bezpłatnym trwającym ponad miesiąc musi się liczyć z tym, iż nie będzie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.

W czasie trwania urlopu bezpłatnego pracownika pracodawca nie może mu wypowiedzieć umowy o pracę. Zgodnie z art. 41 K.p., pracodawca nie może bowiem wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Szczególną formą urlopu bezpłatnego jest urlop przewidziany w art. 174¹ § 1 K.p. Stosownie do tego przepisu, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego – za jego zgodą wyrażoną na piśmie – w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Taki urlop bezpłatny, udzielony na podstawie art. 174¹ § 1 K.p., jest wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.

Pracownik młodociany ma prawo do urlopu bezpłatnego, którego okres wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Stosownie do art. 205 § 4 K.p., pracodawca jest obowiązany – na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących – udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy.

Urlopy bezpłatne, mające formę obligatoryjnych lub fakultatywnych są przewidziane również w regulacjach prawnych szczególnych lub odrębnych w stosunku do Kodeksu pracy.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>