Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Pracownicze prawa nabyte

Autor: Elżbieta Golec-Nycz

sprawozdanie z przebiegu zebrania Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej UJ z dnia 7.10.2019 r. poświęconego problematyce Przepisów wprowadzających Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

W dniu 7 października 2019 r. odbyło się zebranie naukowe Katedry Prawa Pracy i Polityki Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym prezentowano wybrane problemy na tle Przepisów wprowadzających Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

 

Spotkanie związane było z zagadnieniami poruszanymi w komentarzu „Akademickie prawo zatrudnienia", pod redakcją kierownika Katedry prof. dra, hab. Krzysztofa W. Barana (będącego aktualnie w druku), którego współautorem w zakresie Przepisów wprowadzających Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce był referujący te zagadnienia Tadeusz M. Nycz.

 

Referent klarownie wskazał główny problem interpretacyjny, związany ze stosowaniem konstytucyjnej zasady zachowania praw słusznie nabytych wynikającej z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, a powszechnie akceptowanej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego tak przedkostytucyjnym, jak i wydanym pod rządami obecnej ustawy zasadniczej.

 

Zasadę tę referent omówił na tle trzech uprawnień pracowniczych, a mianowicie:
1) zachowania ochrony trwałości stosunku pracy z mianowania wynikającej z przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym z 2005 r.,
2) zachowania prawa do 36 dniowego wymiaru urlopu wypoczynkowego przez bibliotekarzy dyplomowanych, którzy nie zostaną zaliczeni do grona nauczycieli akademickich przez aktualny statut uczelni,
3) zachowania 36 godzinnej normy tygodniowej czasu pracy przez bibliotekarzy wyższych uczelni publicznych, którzy to uprawnienie nabyli pod rządami ustawy
o szkolnictwie wyższym z 1990 r.

 

W toku argumentacyjnym referent wytłumaczył, że poprawna wykładnia w tym zakresie musi opierać się na ocenie zgodności postępowania pracodawcy z konstytucyjną zasadą zachowania praw słusznie nabytych.

 

W zakresie obowiązku oceny tego problemu pod kątem przepisów Konstytucji, powołał stanowisko swojego mistrza uniwersyteckiego prof. dra hab. Andrzeja Zolla, który w okresie pełnienia funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich głosił, że każdy stosujący prawo, nie może się obyć bez badania poprawności zastosowania konkretnego przepisu, w aspekcie zgodności przyjętej wykładni, z postanowieniami Konstytucji.

 

Uogólniając tę zasadę, referent wskazał, że ustawodawca ma prawo zmienić status zatrudnieniowy określonej grupy zawodowej i np. zlikwidować mianowanie w szkolnictwie wyższym, ale pod warunkiem, że ten proces nie naruszy zasady zachowania praw słusznie nabytych.

 

Innymi słowy, pracownicy zatrudnieni dotychczas w formie mianowania muszą zachować swoje dotychczasowe uprawnienia mające charakter praw słusznie nabytych na stałe.
W konsekwencji będzie to prowadzić do dwóch formuł zatrudnieniowych w wyższych uczelniach publicznych, z których pierwsza, z mianowania, ustanie wraz z wygaśnięciem ostatniego stosunku pracy pracownika zatrudnionego w tej formie.

 

Oznacza to, że przeprowadzona zmiana nie może arbitralnie naruszać i zmieniać na gorsze sytuacji prawnej pracownika, jeżeli nie zaistnieje jedna z okoliczności wymieniona w art. 31 ust. 3 Konstytucji, która pozwala na pozbawienie obywatela prawa nabytego, nawet na stałe.

 

Po zakończeniu referatu, podczas dyskusji padło wiele poglądów i głosów świadczących
o skomplikowanej materii wykładniowej. Choć nie zanegowano słuszności prezentowanych poglądów przez referenta, to jednak dało się zauważyć szereg teoretycznych rozważań, przy pomocy których usiłowano poddać w wątpliwość jednoznaczną słuszność postawionej tezy.

 

Główny nacisk dyskutanci położyli na charakter wymiaru urlopu wypoczynkowego, jako prawa nabytego na stałe, czym w moim przekonaniu bez uzasadnionych argumentów usiłowali podważyć pewną oczywistość.

 

W końcowych słowach referent wyjaśnił tę kwestię w sposób jednoznaczny i już niepodlegający dalszej dyskusji stwierdzając, że od wejścia w życie Kodeksu pracy mamy do czynienia z dwoma instytucjami prawa urlopowego, a mianowicie prawem do urlopu wypoczynkowego oraz prawem do wymiaru urlopu wypoczynkowego.

 

Pierwsza instytucja problematyki urlopowej nie ma charakteru prawa nabytego, gdyż dochodzi do jej realizacji corocznie, po uprzednim spełnieniu określonych warunków. Druga natomiast jest oczywistym prawem nabytym na stałe, gdyż bez względu na konkretny wymiar urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym, zawsze podstawą obliczenia tego urlopu będzie wymiar, do którego pracownik nabył prawo na stałe.

 

Dla przysłuchującej się dyskusji z boku, wywody referenta jasno, logicznie uzasadniane wydawały się całkowicie przekonujące i tym samym słuszne, tym bardziej, że po tym wyjaśnieniu już dalszej polemiki nie toczono.

 

Zauważalne było wyraźnie, że nie zawsze teoria z praktyką idą w parze, przy czym niekiedy teoria usiłuje górować nad praktyką, jakby nie zdając sobie sprawy z tego, że w istocie posiada i pełni rolę służebną dla praktyki stosowania prawa.

 

Prawo, bowiem jest dziedziną wybitnie praktyczną, toteż wszelkie tworzone założenia teoretyczne mają w efekcie wartość o tyle, o ile przynoszą korzyść dla poprawnego stosowania normy prawnej.

 

Na tle dyskusji odnieść można było wrażenie, że niektórzy młodsi dyskutanci, brak racjonalnych i rzeczowych argumentów usiłowali przykryć zawiłymi, niezrozumiałymi teoretycznymi wywodami, których znaczenie dla praktyki ma charakter znikomy.

 

Wpisuje się to w zjawisko polegające na tym, że przedstawiciele Katedry pełniący także funkcje doradcze, służyli być może uprzednio, pomocą różnym pracodawcom prezentując niejednoznaczne poglądy, co spowodowało, że aktualnie znaleźli się w niezręcznej sytuacji.

 

Zdaje się to potwierdzać końcowe zdanie kierownika Katedry, który zwrócił się do referenta
z zapytaniem, czy jego ochrona trwałości stosunku pracy z mianowania będzie musiała wymagać rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, czy też PIP będzie konsekwentnie bronić słusznych praw pracowniczych?

 

Referent odpowiadając stwierdził, że ma nadzieję, iż Państwowa Inspekcja Pracy, jako powołana do nadzoru nad warunkami pracy, realizująca zadania państwa zapisane w art. 24 Konstytucji, będzie nadal konsekwentnie broniła uprawnień pracowników wyższych uczelni.

 

W ostatnim słowie, uzasadniającym ciężar gatunkowy potrzeby przestrzegania zasady zachowania praw słusznie nabytych, referent przytoczył hipotetyczny stan faktyczny pokazujący w sposób niebudzący wątpliwości negatywne skutki ewentualnego nieprzestrzegania tej konstytucyjnej zasady.

 

Podał przykład, w którym ustawodawca uchwali ustawę, na mocy której zobowiąże wszystkich absolwentów prawa oraz ekonomii do zdania egzaminu państwowego ze znajomości języka chińskiego, a kto nie dopełni tego wymogu np. w ciągu trzech lat, utraci prawo posługiwania się dyplomem ukończenia wyższych studiów.

 

Przykład potwierdzający niezbędną konieczność stosowania konstytucyjnej zasady zachowania praw słusznie nabytych w każdym wypadku chronionym przez Konstytucję spowodował, że dyskutanci musieli skapitulować, toteż na tym zebranie zostało w zakresie merytorycznej dyskusji zakończone.

 

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »