Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – część 2

Autor: Tadeusz M. Nycz

W artykule autor kontynuuje omawianie nowelizacji Kodeksu pracy dokonanej ustawą z dnia 20 maja 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 105, poz. 655), która weszła w życie z dniem 16 lipca 2010 r.

Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

  • który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,
  • z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata,
  • który w uzgodnionym okresie pozostawania w zatrudnieniu rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z powodu mobbingu,
  • który w uzgodnionym okresie pozostawania w zatrudnieniu rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

    – jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.

Użyty przez ustawodawcę zwrot dotyczący obciążenia pracownika kosztami szkolenia zawodowego nie jest ostry i dlatego budzi wątpliwości interpretacyjne. Ustawodawca posługuje się pojęciem zwrotu świadczeń proporcjonalnych do okresu zatrudnienia, co należy odnieść do okresu zatrudnienia będącego przedmiotem umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Zważywszy na to, że maksymalny okres zatrudnienia, na jaki pracownik może złożyć zobowiązanie wykonywania w tym czasie pracy u danego pracodawcy, który zawarł z nim omawianą umowę – wynosi 3 lata, wobec tego proporcjonalność zwrotu świadczeń na rzecz pracodawcy musi być obliczana w relacji do tego okresu.

Jeśli zatem suma nakładów pracodawcy na rzecz pracownika z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych wyniesie np. 3000 złotych, i pracownik zobowiązał się przepracować trzy lata, to oznacza, że z tytułu krótszego zatrudnienia, np. 2-letniego zamiast 3-letniego, powinien pracodawcy zwrócić 1 tysiąc złotych.

W ramach omawianej nowelizacji Kodeksu pracy ustawodawca dokonał pełnego, kompleksowego uregulowania problematyki związanej z podnoszeniem kwalifikacji przez pracowników, jak gdyby dostosowując te regulacje do podstawowej zasady prawa pracy wyrażonej w art. 17 K.p.

Zgodnie z art. 1036 K.p. pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności na zasadach innych niż przewidziane dla pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe, mogą być przyznane:

  • zwolnienie w całości lub w części z dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia,
  • urlop bezpłatny.

W obu przypadkach świadczenia te będą przyznane w rozmiarze ustalonym w porozumieniu zawartym przez pracownika z pracodawcą. Mimo decydującego zdania pracodawcy w zakresie rodzaju świadczenia, jakie będzie przyznane pracownikowi, wydaje się, że podmiot zatrudniający nie będzie mógł całkowicie i bezzasadnie odmówić żądaniu pracownika w omawianym zakresie.

Taka sytuacja mogłaby spowodować z jednej strony skargę pracownika do inspektora pracy, a z drugiej ewentualny pozew do sądu pracy, gdyż świadczenia związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych mogą być dochodzone na drodze roszczenia prawnego.

Inspektor pracy, kontrolując pracodawcę pod tym kątem, powinien przede wszystkim sprawdzić prowadzoną przez pracodawcę politykę w zakresie przyznawania pracownikom świadczeń związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, mając na uwadze szczególnie przestrzeganie zasady jednakowego traktowania pracowników w zatrudnieniu.

Interwencja inspektora pracy może przyczynić się do likwidacji naruszeń prawa i przyznania pracownikowi stosownych świadczeń niezbędnych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, choć niekoniecznie taki skutek musi mieć miejsce, gdyż inspektor pracy może skierować w takiej sprawie tylko wystąpienie niebędące decyzją administracyjną, a zatem niepodlegające egzekucji administracyjnej.

W przypadku gdy interwencja inspektora pracy okazałaby się nieskuteczna, pracownikowi pozostaje złożenie pozwu do właściwego sądu pracy, choć z praktycznego punktu widzenia nic nie leży na przeszkodzie, aby działania takie realizować równolegle, z uwagi na potrzebę szybkiego otrzymania od pracodawcy niezbędnych świadczeń dla procesu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Zgodnie z art. 3 ustawy nowelizacyjnej z 20 maja 2010 r. do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy regulujące zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników obowiązujące przed dniem 11 kwietnia 2010 r.

W związku z tym, że art. 103 K.p. utracił moc prawną z dniem 11 kwietnia 2010 r., a omawiana nowelizacja obowiązuje dopiero od 16 lipca 2010 r., powstał okres pomiędzy tymi datami nieobjęty żadną regulacją prawną.

Biorąc to pod uwagę, ustawodawca w powołanym art. 3 ustawy nowelizacyjnej z 20 maja 2010 r. postanowił wypełnić tę lukę prawną i przewidział, że do takich przypadków stosować należy przepisy dotychczasowe.

Rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę zasadniczo należy uznać za słuszne, chociaż, moim zdaniem, poprawniej byłoby rozciągnąć przepisy obecnej ustawy na ten okres od 11 kwietnia 2010 r., ponieważ wprowadzone postanowienia kodeksowe w omawianym zakresie nie przewidują dla pracowników rozwiązań mniej korzystnych od przepisów dotychczasowych.

Z tego powodu nie byłby słuszny ewentualny zarzut stosowania prawa wstecz, ponieważ rozwiązania korzystniejsze dla pracowników, czy szerzej dla obywateli, mogą być wprowadzane w ustawie z datą wsteczną i taka sytuacja nie narusza zasad konstytucyjnych.

Istniejący stan prawny może budzić więcej wątpliwości interpretacyjnych co do jego zgodności z Konstytucją RP, ale zważywszy na przejściowy charakter tej regulacji, uznać trzeba, że kwestionowanie art. 3 ustawy nowelizacyjnej w świetle Konstytucji RP jest znikomo zasadne i prawdopodobne.

Z tego powodu, mimo pewnych zastrzeżeń, art. 3 ustawy nowelizacyjnej z dnia 20 maja 2010 r. uznać można za rozwiązanie generalnie poprawne.

Analiza komentowanych przepisów prowadzi do wniosku, że mamy do czynienia z dwoma formami podnoszenia kwalifikacji zawodowych, z których pierwsza obejmuje definicyjne pojęcie podnoszenia kwalifikacji i uprawnia pracownika do świadczeń szczegółowo wymienionych w artykułach od 1031 do 1033 K.p.

Druga forma podnoszenia kwalifikacji następuje z inicjatywy pracownika i nie obejmuje świadczeń podstawowych przewidzianych w kodeksie, lecz jedynie zwolnienie od pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub urlop bezpłatny.

Biorąc pod uwagę podstawową zasadę prawa pracy wyrażoną w art. 17 K.p., która stanowi wyraźnie, że pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych, uznać trzeba, iż pracownik może mieć roszczenie prawne w zakresie świadczeń przewidzianych w kodeksie a dotyczących problematyki podnoszenia kwalifikacji.

Roszczenie to dotyczyć może zarówno świadczeń przewidzianych dla pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe, gdyż nie można wykluczyć stanów spornych pomiędzy stronami stosunku pracy, a także przypadku nieudzielenia pracownikowi świadczeń na warunkach określonych w art. 1036 K.p.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »