Zakaz potrąceń poniżej minimalnego wynagrodzenia

W myśl art. 91 K.p. należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i § 7 K.p. mogą być potrącane z wynagrodzenia za pracę pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Zgoda ta ma mieć charakter uprzedni – przed dokonanym potrąceniem.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Z dniem 1.01.2004 r. ustawodawca dodał w tym przepisie stwierdzenie, że w przypadku potrąceń z wynagrodzenia dokonywanych za zgodą pracownika – wolna od potrąceń jest w każdym razie kwota minimalnego wynagrodzenia brutto. Zmieniony stan prawny powoduje, że pracodawca nie może obecnie dokonywać jakichkolwiek potrąceń z wynagrodzenia za pracę, którego wysokość w zatrudnieniu pełnoetatowym obniżałaby należne wynagrodzenie poniżej minimalnego wynagrodzenia.

Nie znaczy to, że pracownicy, którzy zaciągnęli pożyczki w zakładzie pracy, zarabiający tylko minimalne wynagrodzenie, są zwolnieni od spłaty zadłużenia. Zobowiązanie to pozostaje nadal i może być realizowane poprzez wpłatę przez pracownika określonej kwoty raty na konto, czy do kasy zakładu pracy.

Pobieranie przez pracownika minimalnego wynagrodzenia za pracę powinno być w szczególności brane pod uwagę przy ocenie dystrybucji środków z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych a także możliwości umorzenia części lub całości zadłużenia.

Nowelizacja art. 91 K.p. związana jest z dostosowywaniem polskiego prawa do wymagań prawa europejskiego. Warto przypomnieć, że kwestia godziwego wynagrodzenia za pracę jest przedmiotem regulacji art. 4 ust. 1 Europejskiej Karty Społecznej z dnia 18 października 1961 r., Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67.

Polska ratyfikując Kartę, nie zobowiązała się jednak do zapewnienia pracownikom godziwego wynagrodzenia. W naszych warunkach minimalnym standardem jest właśnie minimalne wynagrodzenie. Kwota tego wynagrodzenia jako ewidentnego minimum, nie może już podlegać obniżeniu i dlatego dokonano nowelizacji art. 91 K.p.

Dla części pracodawców ten zabieg legislacyjny może okazać się kłopotliwy, niemniej jednak pobieranie przez pracownika minimalnego wynagrodzenia powinno mieć charakter przejściowy. Wprowadzona regulacja skłania więc z jednej strony do podniesienia tego minimalnego wynagrodzenia w tych przypadkach, gdy jest to tylko możliwe. Z drugiej strony, stanowi przesłankę do poprawnego celowościowo gospodarowania ZFŚS.

Z dniem 1 maja 2004 r. ustawodawca ponownie dokonał zmiany w treści art. 91 K.p., który obecnie brzmi: „Art. 91. § 1. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

  § 2. W przypadkach określonych w § 1 wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

  1) określonej w art. 87¹ § 1 pkt 1 – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,

  2) 80 % kwoty określonej w art. 87¹ § 1 pkt 1 – przy potrącaniu innych należności niż określone w pkt 1.„

Kolejna zmiana tego przepisu oznacza dostosowanie rozwiązań ochronnych do potrzeb praktyki stosowania prawa. Ustawodawca zachował dotychczasową zasadę, zgodnie z którą potrącenia dokonywane na rzecz pracodawcy nie mogą spowodować wypłacania pracownikowi kwoty niższej niż wynosi aktualne minimalne wynagrodzenie.

Pod pojęciem należności potrącanych na rzecz pracodawcy należy rozumieć te kwoty, które dotyczą bezpośrednio pracodawcy, to znaczy np. należności z tytułu odpowiedzialności materialnej pracownika, na których potrącenie pracownik wyraził zgodę.

Do kręgu tych należności nie będą należały:

• składki członkowskie związkowe, pomimo że pracodawca jest zobowiązany na wniosek związku zawodowego i za zgoda pracownika dokonywać ich potrąceń, to jednak nie są to potrącenia na rzecz pracodawcy lecz na rzecz związku zawodowego,
• składki ubezpieczeń dobrowolnych, nawet jeśli pracodawca organizuje i dokonuje obsługi administracyjnej danego ubezpieczenia, gdyż należność potrącana następuje na rzecz właściwej instytucji ubezpieczeniowej.

W stosunku do tych dwóch wymienionych grup należności, znajdzie zastosowanie 80% minimalnego wynagrodzenia, czyli po dokonaniu potrąceń pracownik będzie musiał otrzymać co najmniej 80% minimalnego wynagrodzenia.

Art. 91 w nowym brzmieniu, posługując się pojęciem minimalnego wynagrodzenia, oczywiście odnosi to minimalne wynagrodzenie do zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. W razie, gdy pracownik będzie zatrudniony np. w wymiarze ½ etatu wówczas kwotą chronioną będzie połowa minimalnego wynagrodzenia w razie dokonywania potrąceń na rzecz pracodawcy, a w pozostałych przypadkach 80% połowy minimalnego wynagrodzenia.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>