Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Higieniczne warunki pracy a palarnia

Autor: Tadeusz M. Nycz

W artykule omówiono problematykę dotyczącą organizowania palarni w zakładach pracy na tle definicyjnego pojęcia pomieszczenia higieniczno-sanitarnego, zwracając uwagę na nieuprawnione poglądy tych, którzy palarnię utożsamiają definicyjnie z tego rodzaju pomieszczeniem.

W artykule pod tytułem Pracownicze prawo do powietrza wolnego od dymu tytoniowego w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych M. Kobak i W. Maciejko przedstawiają interesujące poglądy na temat struktury pomieszczeń higieniczno-sanitarnych (PiZS, 2008/7/24).

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

Autorzy twierdzą mianowicie, że pomieszczenia higieniczno-sanitarne można podzielić na sześć kategorii:

  1. pomieszczenia do regeneracji odzieży (do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej oraz ochronnej),
  2. pomieszczenia do higieny osobistej pracownika (pomieszczenia z natryskiem, umywalnie),
  3. pomieszczenia związane z zaspokajaniem potrzeb fizjologicznych (ustępy, jadalnie),
  4. pomieszczenia związane z zachowaniem zwykłej sprawności organizmu (pomieszczenia do ogrzewania się pracowników),
  5. pomieszczenia do magazynowania odzieży domowej (szatnie),
  6. pomieszczenia do stosowania szkodliwych dla innych pracowników niezakazanych w miejscu pracy używek (palarnie).

Skonstruowany podział pomieszczeń higieniczno-sanitarnych autorzy następnie przyporządkowują rodzajowi wykonywanej pracy, dowodząc, że palarnia, jako pomieszczenie higieniczno-sanitarne jest obligatoryjnym pomieszczeniem w zakładzie produkcji tytoniu, w przypadku np. pracownika będącego testerem tytoniu.

W innych zakładach pracy, w których nie jest wykonywana praca związana z produkcją tytoniu bądź badaniem jego szkodliwości, brak jest podstaw do twierdzenia, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom pomieszczenie palarni.

Autorzy w rezultacie dochodzą do wniosku, że palarnie w typowym zakładzie pracy mogą być organizowane tylko na zasadzie dobrowolności, co tym samym eliminuje obowiązek prawny ich organizowania przez pracodawcę.

Przyznam, że jest to dość oryginalny sposób podejścia do przedmiotowego zagadnienia, finalnie prowadzący do zbieżnego z moim poglądem na temat braku obowiązku po stronie pracodawcy w zakresie organizowania palarni dla pracowników.

Nie zgadzam się jednak z autorami artykułu zasadniczo w kwestii pojęciowej. Otóż palarnia, w rozumieniu ogólnych przepisów bhp, nie może być pomieszczeniem higieniczno-sanitarnym z prostego i oczywistego powodu, gdyż przesłanką jej organizowania nie jest rodzaj wykonywanej pracy.

Ogólne przepisy bhp regulują podstawowe, typowe obowiązki pracodawcy dotyczące przeciętnego zakładu pracy. W konsekwencji łączenie obowiązku zorganizowania palarni z produkcją tytoniu lub problematyką naukowo-zdrowotną nie uzasadnia umiejscowienia palarni, jako pomieszczenia higieniczno-sanitarnego, w ogólnych przepisach bhp.

Patrząc na to zagadnienie pod takim kątem, palarnia mogłaby ewentualnie występować jako odpowiednio zorganizowane pomieszczenie pracy w zakładach produkcji tytoniu, czy też w jednostkach badawczo-rozwojowych, i jako taka znaleźć się w przepisach bhp o charakterze branżowym, bo tylko w tych dwóch branżach taki problem występuje.

Ujęcie pomieszczenia „palarni” w ogólnych przepisach bhp musi świadczyć o tym, że normodawca odnosi to pomieszczenie do przeciętnego, typowego zakładu pracy. W tych warunkach definicyjne określenie palarni jako pomieszczenia higieniczno-sanitarnego można i trzeba uznać jako oczywisty, aksjomatyczny błąd ministra ds. pracy.

Analizę omawianego problemu rozpocząć więc należy od założenia, iż minister ds. pracy, bez umocowania ustawowego, dopuścił się oczywistego błędu, nazywając palarnię pomieszczeniem higieniczno-sanitarnym, którym ona ponad wszelką wątpliwość być nie może.

Jedynie takie założenie pozwala na systemowo spójne wyjaśnienie wszystkich aspektów zagadnienia związanego z pomieszczeniem palarni w zakładzie pracy. Przyjmując, że nie jest ona pomieszczeniem higieniczno-sanitarnym, lecz pewnego rodzaju pomieszczeniem socjalnym, można ewentualnie przyjąć, że zamiarem normodawcy było społeczne, realne podejście do problematyki palenia tytoniu, w celu stopniowej walki z tym nałogiem w zakładach pracy.

Palarnia w definicyjnym ujęciu pomieszczeń higieniczno-sanitarnych ostać się w żadnym razie nie może, ponieważ tym sposobem dochodziłoby do zasadniczej sprzeczności pomiędzy obowiązkiem każdego pracodawcy zapewnienia pracownikom higienicznych warunków pracy a organizowaniem palarni jako pomieszczenia higieniczno-sanitarnego.

Zgodnie z art. 207 § 1 Kodeksu pracy pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan higieny pracy w zakładzie pracy. Wobec tego nie do pogodzenia byłoby z jednej strony kształtowanie tej odpowiedzialności pracodawcy, a z drugiej nakładanie na niego obowiązku organizowania pomieszczenia rzekomo o charakterze higienicznym, w którym ma dochodzić do emisji substancji rakotwórczych najbardziej szkodliwych dla zdrowia człowieka.

De lege lata (w świetle prawa obowiązującego), nie podzielam więc poglądów autorów w zakresie strukturalnego podziału pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Zgadzam się generalnie z twierdzeniem, że obowiązek zapewnienia określonego pomieszczenia higieniczno-sanitarnego może zależeć od względów funkcjonalnych.

Oznacza to, że niektóre pomieszczenia higieniczno-sanitarne pracodawca musi zapewnić w każdym zakładzie pracy np. ubikację. Egzystencja innych zależy natomiast od różnych okoliczności, w tym przede wszystkim jest uwarunkowana celowością.

Zakładając, że pomieszczenie palarni nie ma nic wspólnego z prowadzoną przez pracodawcę działalnością zawodową, tego rodzaju rozbieżne obowiązki uznać trzeba za absurdalne i nie do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawa.

W konsekwencji, zgadzam się z konkluzjami autorów omawianego artykułu, natomiast do takich jak oni wniosków dochodzę na drodze odmiennej analizy prawnej.

Podzielam pogląd, co do tego, że nieurządzenie palarni i wprowadzenie całkowitego zakazu palenia tytoniu w obiektach zamkniętych zakładu pracy jest poprawnym sposobem postępowania pracodawcy.

Inspektor pracy nie ma zatem prawa wkraczać przy pomocy nakazu zorganizowania palarni w tych przypadkach, gdy pracodawca całkowicie zakazał palenia tytoniu we wszystkich swoich pomieszczeniach zamkniętych.

Szkoda tylko, że niejednoznaczne w tym zakresie orzecznictwo sądów administracyjnych nie chroni rzeczywistych wartości związanych ze zdrowiem i życiem pracowników, lecz usiłuje przy pomocy błędnych wykładni forsować tezy odmienne, działając rzekomo w interesie pracowników.

Podobnie niektórzy przedstawiciele doktryny prawa pracy, nierozumiejący do końca problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy, wyrażają jednak ogólne, kategoryczne zwroty co do obowiązku organizowania palarni, stwarzając niepotrzebne zamieszanie wykładniowe.

Nieuzasadnione zaś skutki takiego postępowania odczuwają finansowo pracodawcy przegrywając spory sądowe związane z problemem palarni w zakładach pracy.

Nienajlepiej to świadczy o praworządności w stosunkach pracy i jest kolejnym argumentem na rzecz przywrócenia legalnej, wiążącej wykładni prawa, pozwalającej na ujednolicenie wiążących wszystkie podmioty stosujące prawo regulacji prawnych budzących wątpliwości interpretacyjne.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »