Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)

Transport drogowy – uprawnienia PIP (część 2)

Autor: Tadeusz M. Nycz

Autor kontynuuje omawianie kontrowersyjnych zagadnień na tle przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.), w zakresie kompetencji organów Państwowej Inspekcji Pracy dotyczących nakładania administracyjnej kary grzywny.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) nadaje organom Państwowej Inspekcji Pracy nowe kompetencje kontrolne, dotyczące prawa kontroli urządzeń rejestrujących samoczynnie prędkość pojazdu, czas jazdy i czas odpoczynku kierowcy, które to działania inspektorzy pracy mogą realizować wspólnie z innym organem uprawnionym do zatrzymywania pojazdów na drodze publicznej.

Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >>

W artykule kontynuuję wyjaśnianie przyczyn, dla których postanowienia ustawy o transporcie drogowym nie stanowią podstawy prawnej do nakładania przez inspektorów pracy administracyjnej kary grzywny za naruszenie przepisów ustawy o czasie pracy kierowców.

Wskazuje na to szereg istotnych argumentów prawnych.

Po pierwsze, z systemowo-legislacyjnego punktu widzenia należy stwierdzić, że konstrukcja ustawy o transporcie drogowym łączy w sposób immanentny postępowanie kontrolne z postępowaniem administracyjnym w sprawie wydania decyzji o karze grzywny.

Art. 89a ust. 1 ustawy wyraźnie natomiast stwierdza, że inspektorzy pracy dokonują kontroli w zakresie przewozu drogowego na warunkach i w trybie określonych w przepisach o PIP. Mamy więc tutaj do czynienia – w przepisie wstępnym poprzedzającym zarówno kompetencje kontrolne jak i ewentualne kompetencje decyzyjne – z odrębnością postępowania kontrolnego.

Co więcej, ta odrębność dotyczy nie tylko trybu, ale i warunków, na jakich kontrola ma być przeprowadzana. Nie bez znaczenia jest też zapis art. 75 ustawy o transporcie drogowym, który wyraźnie stwierdza, że wyniki kontroli realizowane na podstawie tej ustawy są wykorzystywane do formułowania wniosków o wszczęcie postępowania przez organy PIP, czyli do wszczęcia postępowania na podstawie odrębnej ustawy w stosunku do ustawy o transporcie drogowym.

Mamy więc tutaj do czynienia z wyraźną konstrukcją ustawodawcy, który uważa, że wyniki kontroli transportu drogowego mają dopiero służyć wnioskom o wszczęcie postępowania na podstawie ustawy o PIP, co tym samym wyklucza prowadzenie postępowania administracyjnego na podstawie samej ustawy o transporcie drogowym.

Po drugie, z zapisu art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy o transporcie drogowym wynika, że inspektorzy pracy mają jedynie bardzo wycinkowy zakres kompetencji kontrolnych. Nie ulega natomiast żadnej wątpliwości, że inspektor pracy nie może samodzielnie wszcząć kontroli w zakresie transportu drogowego, gdyż nie ma prawa do zatrzymywania pojazdów na drodze publicznej.

Uwzględniając zasadę racjonalnego ustawodawcy, trudno znaleźć argumenty na poparcie tezy, że taki wycinkowy zakres niesamodzielnych zadań kontrolnych może uprawniać następnie do wydania decyzji administracyjnej w sprawie nałożenia kary grzywny.

W prawie administracyjnym nie jest znany w ogóle przypadek upoważnienia jakiegokolwiek organu do wydawania decyzji administracyjnej, w sytuacji gdy ten organ nie może samodzielnie przeprowadzić stosownego postępowania kontrolnego, niezbędnego do wydania takiej decyzji.

Regulacja tego typu nie mieści się w ogóle w podstawowych założeniach i zasadach prawa administracyjnego, pozostając w opozycji z zasadami ogólnymi zamieszczonymi w art. 6 i 7 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Wobec braku możliwości samodzielnego przeprowadzenia kontroli ruchu drogowego przez inspektora pracy wykluczyć nie można sytuacji, w której potrzeba takiej rekontroli, jako niemożliwej do samodzielnego podjęcia przez inspektora pracy, obciążałaby dowodowo w znacznej mierze pracodawcę, co pozostawałoby w rażącej sprzeczności z art. 6 i 7 K.p.a. (por. wyrok NSA z 22.02.2000 r. I SA 403/99, Lex 55739).

Po trzecie, należy wyraźnie wskazać, że art. 93 ust. 1, odwołujący się do podmiotów wskazanych w art. 89 ust. 1 jako uprawnionych do wydania decyzji administracyjnej o karze grzywny, posługuje się odniesieniem ogólnym, nieuwzględniającym cząstkowego uprawnienia inspektorów pracy.

W przepisie tym nie wymieniono więc inspektorów pracy Państwowej Inspekcji Pracy, ale wskazano jedynie na podmioty uprawnione do kontroli. De lege lata (w świetle prawa obowiązującego) upoważnienie inspektorów pracy do nakładania kary grzywny nie jest określone wyraźnie, czego wymaga treść art. 75 ustawy, odwołująca się do odrębnej procedury kontrolnej.

Należy przy tym zauważyć, że w stosunku do wszystkich pozostałych organów kontrolnych wymienionych w art. 89a ustawy o transporcie drogowym istnieją podstawy prawne do przeprowadzenia samodzielnej kontroli ruchu drogowego, natomiast jedynie inspektorzy pracy takiego uprawnienia nie posiadają. Mogą więc te czynności wykonywać tylko z jakimś innym upoważnionym do tego organem kontrolnym.

W tych warunkach prawnych brak jest podstaw do tego, aby domniemywać uprawnienia decyzyjne inspektorów pracy w sferze prawa do wydawania decyzji administracyjnej w zakresie nałożenia kary pieniężnej.

Kara pieniężna nakładana w trybie ustawy o transporcie drogowym ma co prawda administracyjno-prawny charakter, ale ze względu na jej penalny cel, wykładnia tych regulacji nie może odbiegać od zasad jakimi się rządzi wykładnia wszystkich przepisów czy to karnych, czy to wykroczeniowych.

Podstawową zasadą w tych regulacjach prawnych jest zakaz domniemywania kompetencji do karania oraz nakaz rozwiązywania wątpliwości poprzez stosowanie wykładni zawężającej, natomiast wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna.

Twierdzenie, że inspektorzy pracy uprawnieni są do nakładania kary administracyjnej, o której mowa w art. 92 ustawy o transporcie drogowym, byłoby zatem wykładnią rozszerzającą, niedopuszczalną dla wyjaśniania wątpliwości interpretacyjnych na tle tego typu regulacji prawnych.

Po czwarte, gdyby założyć dopuszczalność stosowania przez inspektora pracy kary administracyjnej w postaci wydania decyzji w tej sprawie, to konsekwentnie inspektor pracy musiałby mieć możliwość przeprowadzenia czynności, o których mowa w art. 95 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym.

W systemowym ujęciu nie można twierdzić, że dany organ ma prawo nałożyć karę administracyjną, a nie może zrealizować obowiązku wskazanego w art. 95 ust. 1, ponieważ tak jak w przepisie art. 93 ust. 1 tak i w art. 95 ust. 1 ustawodawca posługuje się pojęciem podmiotu uprawnionego do kontroli.

Jeżeli zatem inspektor pracy miałby być podmiotem uprawnionym do kontroli w rozumieniu art. 93 ust. 1, to musiałby być tak samo podmiotem uprawnionym do czynności wskazanych w art. 95 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym.

W świetle art. 95 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym nie ulega żadnej wątpliwości, że inspektor pracy nie jest upoważniony do skierowania lub usunięcia pojazdu na koszt przedsiębiorcy na najbliższy parking strzeżony do czasu uiszczenia grzywny, gdyż w tym zakresie nie posiada uprawnień zapisanych w ustawie o PIP.

Ponadto inspektor pracy nie ma uprawnień do stosowania przepisów prawa o ruchu drogowym, a także do niego nie stosuje się trybu postępowania przewidzianego w ustawie o transporcie drogowym, wobec wyraźnego wyłączenia przewidzianego w art. 75 tej ustawy.

W konsekwencji inspektor pracy nie mógłby zrealizować zadania zapisanego w art. 95 ust. 1, co na zasadzie wykładni systemowej wskazywałoby na to, że także nie może realizować zapisu art. 93 ust. 1 ustawy o transporcie drogowych, ponieważ w obu tych przepisach istnieją identyczne odniesienia ustawodawcy do upoważnianych podmiotów kontrolnych.

Reasumując, uznać trzeba, że inspektor pracy nie jest uprawniony do nakładania kary administracyjnej, o której mowa w art. 92 ustawy o transporcie drogowym. Natomiast w związku z zapisem art. 92 ust. 3 – zgodnie z którym, jeżeli czyn wyczerpuje jednocześnie znamiona wykroczenia, stosuje się wyłącznie przepisy ustawy o transporcie drogowym – inspektorzy pracy nie powinni ścigać sprawców wykroczeń będących jednocześnie czynami, za które kompetentny organ wydał decyzję w trybie omawianej ustawy.

W praktyce oznacza to, że jeśli inspektor pracy uczestniczył w kontroli ruchu drogowego i stwierdził w danym przypadku naruszenie przez pracodawcę ustawy o czasie pracy kierowców, to czyny naruszające przepisy tej ustawy powinny być przedmiotem decyzji o karze grzywny nakładanej przez uprawniony do tego organ, zaś inspektor pracy winien w swoim protokole jedynie ten fakt zaznaczyć.

Wobec tych czynów objętych decyzją o karze administracyjnej wydaną przez kompetentny organ, inspektor pracy nie podejmuje już działań w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia.

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >>

Udzielamy indywidualnych Porad Prawnych

Masz podobny problem prawny?
Kliknij tutaj, opisz nam swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Kodeks pracy

[Pobierz Kodeks pracy] Z zaznaczonymi zmianami.

Kodeks pracy

[Pobierz ustawę o PIP] Z zaznaczonymi zmianami.

Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

rozwodowy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawo-karne.info

Szukamy prawnika »